บทความประจำเดือน ธันวาคม 2564
กลุ่ม AGO1-(1) โครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ
1 ตำบล 1 มหาวิทยาลัย เพื่อสร้างรากแก้วให้ประเทศ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์
เรื่อง การจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้และกิจกรรมภายในเดือนธันวาคม
ตำบลตูมใหญ่ อำเภอคูเมือง จังหวัดบุรีรัมย์
ดิฉันนางสาวดวงฤทัย อินทร์แก้ว ประเภท บัณฑิตจบใหม่ ทำงานภายใต้โครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ 1 ตำบล 1 มหาวิทยาลัย เพื่อสร้างรากแก้วให้ประเทศ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ ระยะเวลาโครงการ 11 เดือน เพื่อยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ ซึ่งภายในเดือนตุลาคม ดิฉันได้รับมอบหมายในการปฏิบัติหน้าที่รับผิดชอบในการ จัดทำสื่อวีดีทัศน์แนะนำสถานที่ท่องเที่ยว และผลิตภัณฑ์ชุมชนในท้องถิ่น การจัดทำโปสเตอร์ และการเผยแพร่สื่อต่างๆ ผ่านระบบ Facebook และสื่อออนไลน์ต่างๆ นอกจากนี้ยังมีการพัฒนาและจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้ โดยมีการจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้ 3 ศูนย์ คือ ศูนย์การเรียนรู้การแปรรูปอาหาร(กล้วยฉาบ)กลุ่มสัมมาชีพชุมชนบ้านใหม่เจริญสุข ศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นผ้าขาวม้าทอมือบ้านตูมน้อย และศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นผ้าทอมือสีธรรมชาติบ้านหนองดุม และภายในเดือนธันวาคมยังมีการจัดอบรมเกี่ยวกับสัตว์น้ำรวมไปถึงการลงพื้นที่สำรวจแหล่งท่องเที่ยวตามแผนที่ One day trip อีกด้วย
♥ กิจกรรมและแผนการดำเนินงานของโครงการ AG01(1) ตำบลตูมใหญ่ อำเภอคูเมือง จังหวัดบุรีรัมย์
- คณะผู้ปฏิบัติงาน AG01(1) เข้าร่วมประชุมกลุ่มย่อยภายในทีม AG01(1) เพื่อแบ่งทีมการรับผิดชอบการจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นทั้ง 3 ศูนย์การเรียนรู้
- คณะผู้ปฏิบัติงาน AG01(1) ลงพื้นที่สำรวจเกษตรผู้เลี้ยงสัตว์ประเภทต่างๆ ภายในตำบลตูมใหญ่
- คณะผู้ปฏิบัติงาน AG01(1) เข้าร่วมการจัดการอบรมเชิงปฏิบัติการ การสร้างอาชีพใหม่ด้านปศุสัตว์ (สัตว์น้ำ)
- คณะผู้ปฏิบัติงาน AG01(1) เข้าร่วมกิจกรรมทดลอง One Day Trip สถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจตำบลตูมใหญ่
- คณะผู้ปฏิบัติงาน AG01(1) เข้าร่วมกิจกรรม One Day Trip ท่องเที่ยวศูนย์ตูมใหญ่การเรียนรู้และแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจของตำบลตูมใหญ่
- คณะผู้ปฏิบัติงาน AG01(1) จัดทำบทความประจำเดือนธันวาคม
» ในส่วนของการฝึกทักษะทั้ง 4 ด้าน ได้เข้าไปฝึกทักษะครบทั้ง 4 ด้าน ในเว็บไซต์ Thaimooc , TDGA และ set e-learning เพิ่มเติมตามที่มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์กำหนดครบ 100%
การจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้
คณะปฏิบัติงานตำบลตูมใหญ่ได้มีการจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้ก่อนจบโครงการในเดือนสุดท้าย โดยมีการจัดตั้งทั้งหมด 3 ศูนย์ ได้แก่ ศูนย์การเรียนรู้การแปรรูปอาหาร(กล้วยฉาบ)กลุ่มสัมมาชีพชุมชนบ้านใหม่เจริญสุข ศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นผ้าขาวม้าทอมือบ้านตูมน้อย และศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นผ้าทอมือสีธรรมชาติบ้านหนองดุม ในจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้ได้รับมอบหมายในการปฏิบัติหน้าที่รับผิดชอบในการจัดเตรียมสะถานที่รวมไปถึงจัดการภูมิทัศน์ให้สะอาดและสวยงามในแต่ละศูนย์ทางทีมงาน U2T ตำบลตูมใหญ่ได้มีการลงพื้นที่เตรียมความพร้อมช่วยกันในแต่ละกลุ่ม และดิฉันได้รับมอบหมายให้ดูแลศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นผ้าทอมือสีธรรมชาติบ้านหนองดุม ซึ่งในการเตรียมสถานที่นี้ ทางทีมได้มีการปรับภูมิทัศน์ให้สวยงาม สะอาด และเป็นระเบียบมากขึ้น ในการจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้
♥ ศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นผ้าทอมือสีธรรมชาติบ้านหนองดุม
- ข้อมูล/ที่มา
ผ้าทอมือตูมใหญ่เป็นศิลปะหัตกรรมพื้นบ้านตำบลตูมใหญ่ อำเภอคูเมือง จังหวัดบุรัมย์มีการทอแบบภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สืบสานกันมาหลายร้อยปี ผ้าทอมือที่มีความสวยงาม ด้วยการสอดใส่ลวดลายที่เป็นเอกลักลักษณ์ที่โดดเด่นมีย้อมจากสีธรรมชาติและทอมือแท้ 100% มีสีสันที่สวยงามสบายตาอ่อนโยนแสดงถึงคนที่มีวิถีชีวิตที่เรียบง่าย
กลุ่มทอผ้าไทยบ้านหนองดุม เริ่มก่อตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2561 ประธานกลุ่ม คือ นางอำพร หนองหล้า เป็นประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมนชมชนโดยมีโครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบล แบบบูรณาการ (มหาวิทยาลัยสู่ตำบล สร้างรากแก้วให้ประเทศ)กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมร่วมกับมหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ จัดกิจกรรมอบรมให้ความรู้และสร้างอาชีพใหม่ให้กับกลุ่มวิสาหกิจชุมชน และภายหลังได้มีการจัดตั้งให้เป็นศูนย์การเรียนรู้ผ้าทอมือบ้านหนองดุมและการย้อมสี ธรรมชาติ ณ บ้านหนองดุม หมู่ที่ 8 ตำบลตูมใหญ่ อำเภอคูเมือง จังหวัดบุรีรัมย์
- วัตถุประสงค์
เพื่อเป็นศูนย์กลางแลกเปลี่ยนเรียนรู้และการยกระดับการผลิตผ้าทอพื้นบ้านย้อมสีจากธรรมชาติให้มีคุณภาพยิ่งขึ้น รวมถึงเพื่อเป็นแหล่งให้บริการเผยแพร่ ข้อมูลและองค์ ความรู้เรื่องการผลิตผ้าทอมือ การยกขิดผ้าทอมือตูมใหญ่และการย้อมสีธรรมชาติอย่างครบวงจร และสร้างรายได้และสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชน เพื่ออนุรักษ์และสืบทอดภูมิปัญญาการทอผ้าแบบดั้งเดิมและการย้อมสีจากเปลือกไม้ธรรมชาติให้คงอยู่สืบไป
- สตอรี่/ลายเอกลักษณ์
ภูมิปัญญาผ้าทอมือบ้านหนองดุม เป็นหัตถกรรมที่ต้องมีการใช้ฝีไม้ลายมือในการทอผ้า มีความโดดเด่นและเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว คือ “ยกขิตลายดอกหญ้า” ที่ได้รับแรงบันดาลใจมาจาก “หญ้าตีนตุ๊กแก” (Coat Buttons, หรือ Mexican daisy) ซึ่งเป็นไม้ล้มลุกที่พบมากในแถวบ้านเรา หญ้าตีนตุ๊กแกเป็นพืชที่ออกดอกตลอดทั้งปีและทนแล้ง ได้ดี ความพิเศษของดอกหญ้าชนิดนี้ คือ เมื่อพระอาทิตย์ลาลับไปแล้ว ดอกหญ้าก็จะก้มหน้าและโค้งงอลง เปรียบเหมือนการแสดงถึงความอ่อนน้อมถ่อมตนของต้นหญ้า ซึ่งเป็นลักษณะนิสัยของคนในท้องถิ่นบ้านหนองดุม ที่สะท้อนออกมาผ่านลายผ้าที่เป็นเอกลักษณ์ของกลุ่ม
ฐานการเรียนรู้ที่ 1
- การทอผ้า
- อุปกรณ์
- ขั้นตอนการทอผ้า
- วัตถุดิบ
- ชนิดของเส้นใย
- กรรมวิธีในการทอผ้าลายขิด
- วิธีการเก็บขิด
ฐานการเรียนรู้ที่ 2
- การยอมสีธรรมชาติ
- ชนิดของเส้นด้ายหรือเส้นใย
- ขั้นตอนการย้อมสีธรรมชาติ
- อุปกรณ์ที่ใช้ในการย้อม
- ปริมาณของวัตถุดิบที่ต้องการสกัดสี
- การเตรียมน้ำย้อมสีธรรมชาติ
- การเตรียมสารช่วยย้อม หรือสารช่วยติดสี
- การใช้สารช่วยย้อมหลังการย้อมสี
- การย้อมซ้ำ
- วิธีการหมักโคลน
- การฟอกเส้นด้าย
- ขั้นตอนการฟอกสี
- อุปกรณ์ที่ใช้ในการผอกสี
- ทำผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติ
- ทำกระเป๋ามัดย้อมสีธรรมชาติ
♥ จัดทำสื่อประชาสัมพันธ์ของตำบลตูมใหญ่และควบคุมดูแล Facebook fanpage
การจัดทำวิดโอประจำเดือนแนะนำสถานที่ท่องเที่ยวในตำบลอัพโหลดผ่านช่องทางYoutue การเขียนคอนเทนต์ประจำวัน การจัดทำโปสเตอร์สื่อประชาสัมพันธ์และการเผยแพร่สื่อต่างๆ ผ่าน Pratfrom Facebook สื่อออนไลน์ต่างๆ เพิ่มเติม เพื่อให้มีการเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายได้ง่ายขึ้น รวมไปถึงการควบคุมดูและการจัดการตลาดออนไลน์ควบคู่กับไปกับกลุ่มวิสาหกิจชุมชนเพื่อให้สมาชิกกลุ่มเข้าใจการตลาดมากที่สุด รวมไปถึงการจัดจำหน่ายสินค้าภายในชุมชน เช่น กล้วยฉาบ และผ้าทอมือของแม่ๆในชุมชน เพื่อเพิ่มช่องทางในการทำตลาดออนไลน์ เพราะแม่ๆเข้าถึงในส่วนนี้ได้ยาก ทางคณะผู้ปฏิบัติงานได้เล็งเห็นถึงการเพิ่มรายได้ในส่วนนี้เลยได้มีการช่วยแม่ๆไปในช่องทางนี้ด้วย
♥ ลงพื้นที่สำรวจเกษตรผู้เลี้ยงสัตว์ประเภทต่างๆ ภายในตำบลตูมใหญ่
คณะผู้ปฏิบัติงานมีการสำรวจเกี่ยวกับสัตว์เลี้ยงของคนในชุมชนตำบลตูมใหญ่ว่ามีการเลี้ยงและมีการดูแลสัตว์เลี้ยงอย่างไรบ้าง โดยทางคณะผู้ปฏิบัติงานได้มีการประชุมและจัดการแบ่งทีมย่อยลงแต่ละหมู่บ้าน โดยหมู่บ้านที่ดิฉันได้รับผิดชอบ มีดังนี้ บ้านหนองกระทุ่ม บ้านปะคำสำโรง บ้านกระทุ่มนอก บ้านใหม่เจริญสุข จากการลงสำรวจ พบว่าชาวบ้านมีการเลี้ยงสัตว์อยู่จำนวนมาก อาทิเช่น ไก่ สุกร โค กระบือ แพะ เป็นต้น
♥ กิจกรรม One Day Trip และแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจของตำบลตูมใหญ่
คณะผู้ปฏิบัติงานมีการและอาจารย์ผู้รับผิดชอบประจำตำบลได้มีการลงพื้นที่ตรวจสอบสถานที่ตามที่ได้จัด กิจกรรม One Day Trip บางส่วน โดยสถานที่ที่ไปสร้างความประทับใจและความตื่นเต้นสำหรับผู้ที่ไปเยี่ยมชมเป็นครั้งแรกอย่างมาก เช่น วัดบ้านปะคำสำโรง และแกรนด์แคนยอนหรือละลุ เป็นต้น
♥ ปัญหา อุปสรรคในการทำงาน และการแก้ไขปัญหา
จากการลงพื้นที่ในช่วงเดือนพฤศจิกายน ในส่วนของกิจกรรมการพัฒนานักสื่อสารสร้างสรรค์เล่าเรื่องท้องถิ่น และกิจกรรมการสร้างอาชีพใหม่ด้านการปศุสัตว์ พบปัญหาด้านการเชิญชวนให้สมาชิกกลุ่มทอผ้ามือแต่ละกลุ่มมาเข้าร่วมกิจกรรมค่อนข้างยากพอสมควร เนื่องจากมีการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 สายพันธุ์ต่างๆที่มีความรุนแรงมากขึ้น และมีอัตราเสี่ยงต่อการติดเชื้อสูง ส่งผลให้สมาชิกบางส่วนเกิดความวิตกกังวลในการจัดกิจกรรมที่มีการรวมกลุ่มกัน ทางคณะผู้ปฏิบัติงานจึงมีการแก้ไขปัญหาโดยมีมาตรการในการป้องกันการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 เป็นอย่างดี โดยมีการตรวจวัดอุณหภูมิร่างกาย ก่อนการเข้าร่วมกิจกรรมการอบรม การให้ผู้เข้าร่วมสวมหน้ากากอนามัย และมีการจัดที่นั่งในการอบรมแบบเว้นระยะห่าง เพื่อเป็นการป้องกันการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 เบื้องต้น
♥ สิ่งที่ได้เรียนรู้จากการลงพื้นของตำบลตูมใหญ่
- ได้เรียนรู้ถึงการทำงานกับคนหมู่มากและการวางตัวอย่างเหมะสม
- ได้เรียนรู้ถึงการติดต่อประสานงานในองค์กรมากขึ้น
- ได้เรียนรู้ถึงการการมีส่วนร่วมของคนในทีม
- ได้เรียนรู้ถึงการย้อมสีจากธรรมชาติ
- ได้เรียนรู้ถึงการทำการตลาดออนไลน์
♥ แผนการดำเนินงานต่อไป
คณะผู้ปฏิบัติงาน AG01(1) ตำบลตูมใหญ่ อำเภอคูเมือง จังหวัดบุรีรัมย์ มีการวางแผนการดำเนินงานต่อไป ดังนี้
- คืนองค์ความรู้ทั้งหมดให้กับชุมชน เพื่อเป็นการนำองค์ความรู้ที่ได้ไปพัฒนาต่อไป
- จัดกิจกรรม One Day Trip ท่องเที่ยวศูนย์การเรียนรู้และแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจของตำบล โดยการพาเยี่ยมชมสถานที่ท่องเที่ยวและผลิตภัณฑ์ชุมชนที่น่าสนใจแบบวันเดียวไปเช้าเย็นกลับ ตามแผนที่วางไว้
- จัดทำรายงานสรุปแผนการดำเนินงาน เพื่อจัดทำรูปเล่มรายงานปิดโครงการ
- นำเสนอผลการปฏิบัติงานประจำเดือนธันวาคมต่อคณะกรรมการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ภายใต้โครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ 1 มหาวิทยาลัย 1 ตำบล (มหาวิทยาลัยสู่ตำบล สร้างรากแก้วให้ประเทศ)
