“ผ้า” เป็นสิ่งนำมาผลิตเป็นเครื่องนุ่งห่ม เป็นหนึ่งในปัจจัย 4 อันประกอบไปด้วย ที่พักอาศัย อาหาร เครื่องนุ่มห่ม และยารักษาโรค ซึ่งมีความจำเป็นและสำคัญต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ทุกคนเป็นอย่างมาก
“การทอผ้า” เป็นหนึ่งในกระบวนการเตรียมวัตถุดิบสำหรับผลิตเครื่องนุ่งห่ม ซึ่งการทอผ้าหรือในภาษาอังกฤษใช้คำว่า Weaving ถือเป็นศิลปะ หัตถกรรม และงานฝีมืออย่างหนึ่ง มีกรรมวิธีในการผลิตโดยใช้การขัดสานเส้นด้ายจนได้เป็นผืนผ้า เรียกว่า การทอ มีเครื่องมือในการทอ เรียกว่า หูก หรือ กี่ ซึ่งภูมิปัญญาการทอผ้าเกิดขึ้นมาตั้งแต่โบราณ มีการคิดค้นลวดลายและกรรมวิธีการทอสืบทอดต่อกันมาจนกระทั่งกลายเป็นวัฒนธรรมอย่างหนึ่ง โดยที่วัฒนธรรมของแต่ละพื้นที่จะมีการสะท้อนลักษณะของชุมชนหรือท้องถิ่นที่เกิดวัฒนธรรมนั้น ผ่านวัสดุ ผ่านวิธีการ สี และลวดลายออกมาอย่างเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของแต่ละแห่ง
“ผ้าไทย” หรือ “ผ้าพื้นเมือง” ถือเป็นวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์อย่างหนึ่งของไทย โดยในแต่ละพื้นที่ แต่ละภูมิภาค หรือแต่ละชุมชนในประเทศไทย ก็จะมีเอกลักษณ์ของความเป็นผ้าไทยที่แตกต่างกัน ตามลักษณะภูมิลักษณ์และวิถีการดำเนินชีวิตของคนในชุมชนหรือท้องถิ่นนั้น ๆ เช่น ในภาคเหนือผ้าที่เป็นเอกลักษณ์ ได้แก่ ผ้าไทลื้อ ผ้าไทยวน ในภาคกลาง ได้แก่ ผ้าตีนจก ผ้าลับแล ในภาคใต้ ได้แก่ ผ้ายกดิ้นเงินดิ้นทอง ผ้าบาติก และในภาคอีสานผ้าที่เป็นเอกลักษณ์ ได้แก่ ผ้ามัดหมี่ ผ้าแพรวา ผ้าขาวม้า ผ้าโสร่ง เป็นต้น ซึ่งผ้าไทยหรือผ้าพื้นเมืองเหล่านี้เป็นสิ่งหนึ่งที่บ่งบอกถึงเอกลักษณ์และวัฒนธรรมไทยในภูมิภาคต่าง ๆ ดังนั้น จึงจำเป็นที่จะต้องมีการอนุรักษ์ไว้ เพื่อสืบทอดวัฒนธรรมอันดีงามที่สะท้อนถึงรากเหง้าของชาวไทยไม่ให้หายไปจากโลกนี้ตามสังคมและกาลเวลาที่เปลี่ยนแปลงไป
สำหรับในพื้นที่ตำบลตูมใหญ่ซึ่งเป็นพื้นที่ในภาคอีสานนั้น มีผ้าไทยหรือผ้าพื้นเมืองที่เป็นเอกลักษณ์ของชุมชนทั้งในรูปของผ้าไหม ผ้าขาวม้า และผ้าอื่น ๆ ที่มีลักษณะตามแบบของชาวอีสาน มีกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในตำบลที่มีการจัดทำและผลิตผ้าไทยเหล่านี้เพื่อเป็นรายได้เสริมและอาชีพของในชุมชน
“ร้านดวงตาผ้าไทย” เป็นธุรกิจขนาดย่อม ขายเสื้อผ้าเครื่องแต่งกายและของใช้ในตำบลตูมใหญ่ ซึ่งมีเอกลักษณ์ คือ การรับผ้าไทยที่เป็นผลผลิตจากวิสาหกิจชุมชนในตำบลตูมใหญ่ นำมาแปรรูปเป็นเครื่องแต่งกายที่มีรูปแบบทันสมัย และของใช้ในชีวิตประจำวันต่าง ๆ เช่น กระเป๋าถือ และกระเป๋าสตางค์ เพื่อจัดจำหน่ายให้กับคนในพื้นที่เองและคนต่างถิ่น
ร้านดวงตาผ้าไทยมีแนวคิดพื้นฐานในการจัดตั้งร้านและประกอบธุรกิจของตนเอง คือ “ชื่นชอบในการส่วมใส่ผ้าไทย และอยากให้ทุกคนได้ใส่ด้วย” ซึ่งถือเป็นแนวคิดและแนวทางในการอนุรักษ์ผ้าไทยของตำบลตูมใหญ่วิธีการหนึ่ง เนื่องจากเยาวชนละคนรุ่นใหม่ในปัจจุบันไม่ค่อยนิยมส่วมใส่ผ้าไทยเพราะดูโบราณและไม่ทันสมัย ดังนั้น การนำผ้าไทยมาแปรรูปของร้านดวงตาผ้าไทย ให้มีการประยุกต์รูปแบบเครื่องแต่งการที่ทันสมัยตามแฟชั่นและทันกระแสในปัจจุบัน จึงเป็นการส่งเสริมการอนุรักษ์และก่อให้เกิดค่านิยมและวัฒนธรรมการส่วมใส่ผ้าไทยหรือผ้าพื้นเมืองในสังคมอย่างแพร่หลายต่อไป
ในส่วนของการปฏิบัติงานทางกลุ่ม AG01(1) มีการดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ ดังวิดิโอการปฏิบัติงานประจำเดือนกรกฎาคม 2564 กลุ่ม AG01(1) ตำบลตูมใหญ่ อำเภอคูเมือง จังหวัดบุรีรัมย์ ดังต่อไปนี้
