นางสาวทิพธัญญา ภักดีนันท์
ผู้รับจ้างงานประจำตำบลดอนกอก อำเภอนาโพธิ์ จังหวัดบุรีรัมย์
ความเป็นมาของประเพณีลอยกระทง
วันลอยกระทง เป็นอีกหนึ่งวันสำคัญของไทย ซึ่งตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 มักจะอยู่ในเดือนพฤศจิกายน ซึ่งปีนี้จะตรงกับวันที่ 19 ประเพณีลอยกระทงจัดขึ้นเพื่อเป็นการขอขมาต่อพระแม่คงคา โดยมีมาตั้งแต่ครั้งกรุงสุโขทัย เรียกว่า การลอยพระประทีปหรือลอยโคม ต่อมานางนพมาศหรือท้าวศรีจุฬาลักษณ์สนมเอกของพระร่วง ได้คิดประดิษฐ์ดัดแปลงเป็นรูปกระทงดอกบัวแทนการลอยโคม การลอยกระทงหรือลอยโคมในสมัยนางนพมาศ กระทำเพื่อเป็นการสักการะรอยพระพุทธบาทที่แม่น้ำนัมมทานที ซึ่งเป็นแม่น้ำสายหนึ่งอยู่ในแคว้นทักขิณาบถของประเทศอินเดีย ปัจจุบันเรียกว่า แม่น้ำเนรพุทท อันที่จริงลอยกระทงเป็นประเพณีขอขมาธรรมชาติมาแต่ดึกดำบรรพ์ เพราะชาวบ้านทั่วไปรู้จากประสบการณ์ว่า ถึงเดือนสิบเอ็ด (หรือราวเดือนตุลาคม) น้ำจะขึ้นนองหลาก,พอถึงเดือนสิบสอง (หรือราวเดือนพฤศจิกายน) น้ำจะทรงตัวคือไม่ขึ้นไม่ลง,ครั้นเดือนอ้าย (หรือราวเดือนธันวาคม) ต่อเดือนยี่ (หรือราวเดือนมกราคม) น้ำจะลดลง
กิจกรรมในวันลอยกระทง
1.การประดิษฐ์กระทง โดยใช้วัสดุหลัก คือ ต้นกล้วย ใบตอง และดอกไม้ต่างๆ
2.นำกระทงไปลอยตามแม่น้ำลำคลองหรือตามแหล่งน้ำที่มีการจัดพิธี
3.มีการประกวดกิจกรรมต่างๆ ในวันลอยกระทง เช่น การประกวดกระทง ประกวดนางนพมาศ การละเล่นพื้นเมือง เช่น รำวงเพลงเรือ เพื่อสืบสานวัฒนธรรมไทย
4.จัดนิทรรศการ หรือพิธีลอยกระทง เพื่อเผยแพร่และอนุรักษ์ประเพณีไทย
5.จัดรณรงค์ให้มีการใช้วัสดุจากธรรมชาติมาทำกระทง เพื่อไม่ให้เกิดมลภาวะแก่แม่น้ำลำคลอง
6.ปล่อยโคม
เหตุผลในการลอยกระทง
เพื่อขอขมาพระแม่คงคาตาความเชื่อ และรักษาขนบธรรมเนียมของไทยไว้ มิให้สูญหายไปตามกาลเวลา เพื่อรู้ถึงคุณค่าของน้ำหรือแม่น้ำลำคลอง อันเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการดำรงชีวิต และเป็นที่ปฏิเสธไม่ได้ว่า เผลอแป๊บเดียวก็จะสิ้นปีแล้ว หลายๆคนอาจจะประสบความสำเร็จตามแผนที่ตั้งไว้ แต่สำหรับบางคนที่ยังไม่ประสบความสำเร็จ ก็อย่าเพิ่งท้อไป เพราะตราบใดที่ยังมีลมหายใจ พรุ่งนี้เราสามารถเริ่มใหม่ได้เสมอ ฉะนั้นใครที่กำลังท้อแท้ สิ้นหวัง ก็ลองไปลอยกระทงขอขมาพระแม่คงคาดู เพื่อความเป็นสิริมงคลในชีวิต แถมยังเป็นการปล่อยทุกข์ปล่อยโศก ปล่อยสิ่งไม่ดีลงไปกับกระทงให้ไกลๆจากชีวิต และถึงแม้ว่าการลอยกระทงจะเป็นเพียงความเชื่อแต่ก็อาจจะทำให้เราสบายจิตสบายใจขึ้นมาก็ได้
นอกจากนี้ ยังอยากให้ทุกคนได้มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์วัฒนธรรมไทยของเราด้วยการนุ่งผ้าซิ่น ผ้าไหม ไปลอยกระทง เพื่อเป็นการสืบสานประเพณีไทยที่ดีงามนี้ไว้ให้ยังคงเห็นเป็นประจักษ์ตา จีงอยากแนะนำร้านผ้าไหมที่อยู่ในตำบลดอนกอกของเรา ได้แก่ กลุ่มผ้าไหมบ้านโคกกุง ร้านทัตติยาผ้าไหมไทย ร้านปราโมทย์ไหมไทย ร้านบุตษรัตย์ผ้าไหมไทย และร้านอารดาผ้าไหมไทย ซึ่งทั้งหมดนี้ตั้งอยู่ในตำบลดอนกอก อำเภอนาโพธิ์ จังหวัดบุรีรัมย์ ที่มีความสวยงาม มีลวดลายที่หลากหลาย ราคาย่อมเยาให้เลือกชม เลือกใส่กัน รับรองว่าไม่เชย ไม่ตกยุค แต่มาพร้อมกับความสวยที่เป็นเอกลักษณ์ไม่ซ้ำใคร
