ข้าพเจ้านายนฤเบศร์ หินไชยศรี ประเภทบัณฑิตจบใหม่ ปฏิบัติงานประจำตำบลยายแย้มวัฒนา อำเภอเฉลิมพระเกียรติ ตามโครงการการยกเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ 1 มหาวิทยาลัย 1 ตำบล (มหาวิทยาลัยสู่ตำบล สร้างรากแก้วให้ประเทศ)
ได้เข้าร่วมกิจกรรมการส่งเสริมการเพาะปลูกไม้ดอกไม้ประดับและพืชผักสวนครัว ณ ศูนย์มีชัย อำเภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์ โดยมีการจัดกรรมดังต่อไปนี้
- การบรรยายเรื่องแนวคิดของมินิฟาร์ม
- การบรรยายเรื่องการบริหารจัดการ น้ำ ดิน และคน
- การผสมดินปลูก
- การเพาะเมล็ด แบบอบร้อน อบเย็น ก่อนลงถาดเพาะ
- การย้ายกล้าปลูก การให้น้ำ ให้ปุ๋ย
- การเพาะถั่วงอก
- การยายพันธุ์พืช การปักชำ – มะนาววัยใส – การตอนมะละกอ
- การปลูกพืชในเข่ง และการให้ปุ๋ย
- การปลูกผักไฮโตรน้ำนิ่ง
- การทำกุยช่ายขาว
- การทำน้ำยาไล่แมลง
- การเลี้ยงใส้เดือน
- การบรรยายเรื่องกาตลาดสินค้าเกษตรออนไลน์
- เยี่ยมชมกลุ่มเกษตรกร ไม้ดอกไม้ประดับ
ตัวอย่างรายละเอียดของแต่ละกิจกรรม
- การผสมดิน
ส่วนผสมดิน
ดินร่วน 3 ส่วน
ขี้วัว 2 ส่วน
แกลบดิบ 1 ส่วน
แกลบดำ 1 ส่วน
*หมายเหตุ ถ้าดินที่ผสมออกไปทางดินเหนียวให้เพิ่ม แกลบดิบและแกลบเผา อีกอย่างละ 1 ส่วน
การเตรียมดินสำหรับเพาะกล้า
วัสดุสำหรับเพาะกล้า
1. มูลสัตว์
2. แกลบดำ
3. ขุยมะพร้าว
4. ทราย - การทำมะนาววัยใส (การปักชำแบบควบแน่น)
- เตรียมอุปกรณ์เช่น แก้วพลาสติก ขุยมะพร้าวละเอียด,ถุงร้อน,หนังยาง
- นำขุยมะพร้าวแช่น้ำให้ได้ความชื้น 60 % ใส่ในแก้วที่เตรียมไว้
- เลือกยอดมะนาวที่ไม่อ่อนและแก่มากเกินไป ตัดประมาณ 15-16 ซม. ทำปลายเป็นลิ่มเฉียง ประมาณ1 นิ้ว เสียบลงขุยมะพร้าวที่ใส่ไว้ในแก้วพลาสติก นำถุงร้อนมารัดรอบด้วยหนังยางเก็บไว้ที่มีแสงรำไร
- ทิ้งไว้งดน้ำงดอากาศ 1 เดือน จากนั้น เอาถุงครอบออก แล้วย้ายลงปลูกในเข่งหรือวงบ่อ เริ่มให้ปุ๋ย 15-15-15 +ยูเรีย
ข้อดี “การปักชำาแบบควบแน่น” หากเรามีต้นพันธุ์ที่ดี เพียงต้นเดียว แต่เราต้องการขยายพันธ์ในปริมาณมาก ถ้าเราใช้การตอนกิ่งจะได้จำนวนไม่มาก แต่หากเราใช้วิธีการปักชำด้วยวิธีนี้ สามารถขยายพันธุ์ได้จำนวนมาก
- การตอนมะละกอ
วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ตอนกิ่งมะละกอ
- ขุยมะพร้าว
- เศษไม้เนื้อแข็ง
- เชือกฟาง
- ถุงพลาสติก
- น้ำยาเร่งราก
วิธีการตอนกิ่งมะละกอ
- เลือกกิ่งมะละกอสำหรับตอน โดยเลือกกิ่งมะละกอที่มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2-3 นิ้ว วัดความยาวจากยอดประมาณ 1 ฝ่ามือ แล้วทำการใช้มีดเจาะเข้าในต้นมะละกอ โดยให้มีความหนาประมาณ 1:3 ส่วน ของกิ่งมะละกอ
- นำไม้เนื้อแข็งท่อนเล็กๆ ไปขั้นระหว่างรอยผ่ากิ่งมะละกอ ที่จำเป็นต้องเลือกไม้เนื้อแข็งเพราะต้องทำการตอนเป็นเวลาถ้าใช้ไม้ชนิดอื่นอาจจะย่อยสลายได้ (การขั้นไม้เนื้อแข็งกับรอยแยกมะละกอเพื่อปกป้องไม่ให้เนื้อเยื่อกิ่งมะละกอติดกัน
- จากนั้นนำน้ำยาเร่งรากมาทาบางๆรอบๆ รอยแยก เพื่อเร่งรากให้ขึ้นบริเวณนี้
- นำขุยมะพร้าวใส่ถุงพลาสติกแล้วทำการนำมาครอบรอยแยก โดยให้รอยแยกอยู่ตรงกลางขุยมะพร้าว เมื่อครอบจนมิดรอยแยกแล้ว ให้นำเชือกฟางมารัดถุงขุยมะพร้าวกับกิ่งมะละกอให้แน่น
- ทิ้งไว้ประมาณ 30-45 วัน จะพบรากขึ้นเต็มถุงแล้ว เมื่อรากขึ้นเต็มแล้ว ให้ทำการตอนกิ่งมะละกอ โดยเว้นจากส่วนที่ตอนออกมาประมาณ 5 นิ้ว แล้วนำไปปลูกได้เลย
- การเพาะถั่วงอกคอนโด/ขวดน้ำ
อุปกรณ์สำคัญในการเพาะถั่วงอกคอนโด
- เมล็ดถั่วเขียวคุณภาพดี โดยถั่วเขียว 1 กิโลกรัมจะสามารถเพาะถั่วงอกได้ ประมาณ 5 กิโลกรัม
- ถังพลาสติกสีดำ เส้นผ่าศูนย์กลาง 12 นิ้ว เจาะรูระบายน้ำที่กันภาชนะ 1 รู (ขนาด 5 นิ้ว)
- ตะแกรงลวดวงกลม เส้นผ่าศูนย์กลาง 10 นิ้ว ชาสูง ประมาณ 5 นิ้ว
- ตะแกรงพลาสติกสีดำ ตัดเป็นวงกลม ขนาดเท่าภาชนะเพาะ จำนวน 4 ชิ้น
- กระสอบป่าน ตัดเป็นวงกลม ขนาดเท่าภาชนะเพาะ จำนวน 5 ชิ้น
- อุปกรณ์อื่นๆ เช่น ถังแช่เมล็ด สายยาง น้ำสะอาดกะละมัง ตะแกรงล้างถั่วงอก
อุปกรณ์สำคัญในการเพาะถั่วงอกในขวดน้ำ
ขวดน้ำเจาะก้นขวดและรอบขวด เพื่อให้น้ำระบายได้
วิธีการเพาะถั่วงอกคอนโด/ขวดน้ำ
- ใช้เมล็ดถั่วเขียว ประมาณ 500 กรัม แช่เมล็ดในน้ำธรรมดาประมาณ 6-8 ชั่วโมง หรือน้ำอุ่น 2 ชั่วโมง
- ล้างเมล็ดถั่วเขียวที่แช่ในน้ำสะอาด โดยล้างเอาสิ่งเจือปนและเมล็ดพองตัวออกทิ้ง
- นำเมล็ดถั่วเขียวที่ล้างสะอาดแล้ว ใส่ในภาชนะที่เตรียมเพาะ โดยโรยและเกลี่ยเมล็ดให้เสมอกันบนตะแกรงพลาสติกชั้นแรกล่างสุด (ความหนาของเมล็ดที่เพาะ ประมาณ 1 เซนติเมตร) ปิดทับด้วยกระสอบ จากนั้น ชั้นที่2-4 ทำเหมือนกับชั้นแรก รวม 4-5 ชั้น แต่ไม่เกิน 5 ชั้น สำหรับขวดน้ำนำเมล็ดถั่วเขียวใส่ขวดประมาณ ¼ ของขวดน้ำ นำไปไว้ในที่ร่มและเย็น รดน้ำทุกวัน วันละ 3-4 ครั้ง
- เมื่อเพาะถึงวันที่ 3 นำถั่วงอกที่ได้มาตัดราก ล้างเอาเปลือกถั่วเขียวออกจะได้ถั่วงอกสำหรับบริโภค ประมาณ 2-2.5 กิโลกรัม
- จุลินทรีย์สังเคราะห์แสง
คือ จุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์ต่อพืช เป็นสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กที่พบได้ทั่วไปตามธรรมชาติทั้งในดินและน้ำ ทำหน้าที่กำจัดของเสีย ก๊าซและสารพิษต่างๆ
วัสดุ
- ไข่ไก่ 1 ฟอง
- น้ำปลา 2 ช้อนโต๊ะ
- ผงชูรส 1 ช้อนชา
- น้ำเปล่า 25 ลิตร
วิธีการทำจุลินทรีย์สังเคราะห์แสง
- นำน้ำเปล่าใส่ขวดขนาด 1.5 ลิตร ไปตากแดดประมาณ 3 วัน
- ตอกไข่ใส่ถ้วยแล้วเติมน้ำปลา ผงชูรส คนให้เข้ากัน
- เติมไข่ไก่ที่เตรียมไว้ ลงในขวดน้ำเปล่า
- นำไปตั้งไว้ในบริเวณกลางแจ้งที่มีแดดส่งถึงทุกวัน แล้วลองสังเกตผลดู ถ้าน้ำเป็นสีแดง แสดงว่ามีจุลินทรีย์สังเคราะห์แสง
ประโยชน์ของจุลินทรีย์สังเคราะห์แสง
- ช่วยตรึงไนโตรเจนในดิน เพิ่มไนโตรเจนให้กับพืช
- เร่งการเจริญเติบโต ทำให้พืชแข็งแรงแล้วโตเร็วเป็น 3 เท่า
- เมื่อใช้ทางดินทำให้รากพืชแข็งแรงและหาอาหารได้ดีขึ้น ใช้กับนาข้าว ช่วยเร่งการแตกกอของข้าว
- ช่วยในการย่อยธาตุอาหารและวัตถุอินทรีย์ในดิน เพื่อให้พืชดูดซึมไปใช้ได้ง่าย
- ป้องกันพืชโดยการทำลายจุลินทรีย์ไม่ดีในดิน ที่เป็นสาเหตุทำให้เกิดโรคในพืช
- การตลาดออนไลน์ ขายสินค้าเกษตร
การตลาดออนไลน์ สามารถทำอย่างไรได้บ้าง
- หาจุดเด่นของสินค้าว่าคืออะไร
- ไม่รู้จะใช้แพลตฟอร์ม เริ่มต้นที่ Facebook
- ขายสินค้าให้เหมาะสมกับกลุ่มผู้ซื้อ
- คุณภาพสินค้าและบริการไม่ดี ครั้งต่อไปจะไม่มีใครซื้อ
- การไปลงพื้นที่ของหมู่บ้านหนองตาไก้-โคกพลวง ตำบลหนองกง อำเภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์ เพื่อศึกษาเกี่ยวกับการเพาะปลูกไม้มงคล ไม้ประดับ และศึกษาเกี่ยวกับพืชทนแล้งอย่างแคคตัส ที่เป็นที่นิยมอย่างแพร่หลายในขณะนี้ และได้ข้อคิดว่า
ช่วงแรก ต้นไม้กินคน
ช่วงกลาง ต้นไม้กินต้นไม้
ช่วงท้าย คนกินต้นไม้
ทั้งนี้หลังจากเสร็จสิ้นกิจกรรมได้มีพิธีมอบใบประกาศนียบัตรให้ผู้เข้าร่วมกิจกรรม
สิ่งที่ได้ในการเข้าร่วมกิจกรรมครั้งนี้คือ ได้เรียนรู้ถึงการทำการเกษตรในรู้แบบต่าง ๆ และยังได้ข้อคิดในการดำเดินการวางแผนในแต่ละกิจกรรมที่เราจะทำ และจะนำเอาความรู้ทั้งหมดนี้ไปพัฒนาต่อยอดให้แก่ชาวบ้านที่สนใจ