ข้าพเจ้า นาวสาวพัชรินทร์ บุญมากได้เข้าร่วมโครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการประเภท นักศึกษา การปฏิบัติงานครั้งนี้ได้รับมอบหมายให้ลงพื้นที่สำรวจและเก็บข้อมูลผ้าทอพื้นเมือง ตำบลถลุงเหล็ก อำเภอเมือง จังหวัดบุรีรัมย์ โดยได้ลงพื้นที่ปฏิบัติงานระหว่างวันที่ 15 มีนาคม 2564 ตำบลถลุงเหล็ก มีทั้งหมด 16 หมู่บ้าน พบว่าส่วนมากชุมชนจะประกอบอาชีพหลักเกษตรกรรม ทำนา ทำไร่ และเลี้ยงสัตว์ เวลาว่างจากการทำนา ทำไร่ จะมีบางกลุ่มเลี้ยงไหม ทอผ้า เป็นอาชีพเสริม และบางคนเป็นอาชีพหลัก และได้ศึกษาขั้นตอนในการผลิตผ้าไหม ตั้งแต่การเลี้ยงไหม การมัดลายไหม การย้อมไหม การทอผ้าไหม จนเป็นผืนผ้า
โดยส่วนใหญ่ประชาชนในตำบลถลุงเหล็กจะทอผ้าเพื่อที่จะนำไว้ใช้เอง แต่จะเด่นในตำบลถลุงเหล็กก็คือ “ชุมชนสายยาว” ประกอบไปด้วย 5 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านโนนศิลา บ้านหนองเครือ บ้านเสม็ดราษฎร์ บ้านสำราญราษฏร์และ บ้านโนนสำราญ เป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวเชิงเกษตรที่มีความยาวของแต่ละหมู่บ้านยาวกว่า 3 กิโลเมตร ของชุมชนสายยาว ต.ถลุงเหล็ก อ.เมือง จ.บุรีรัมย์ ได้สอบถามจากผู้นำกลุ่มอาชีพในชุมชนเกี่ยวกับการทอผ้า ได้ข้อมูลว่า มีการทอผ้าไหมเป็นกลุ่มอาชีพ แต่ชาวบ้านยังคงนิยมทำลายผ้าแบบเดิมๆอยู่ ยกตัวอย่างเช่น ลายนกและลายหางกระรอกคู่ตีนแดง
ชาวบ้านที่ทำอาชีพทอผ้า เป็นผู้สูงอายุกันส่วนใหญ่ หากมีการเข้าไปนำเสนอผ้าทอลายใหม่ๆ กับแนวทางเลือกที่ทำให้ชาวบ้านมีความสนใจ อาจจะช่วยเพิ่มมูลค่าสิ่งทอได้มากขึ้น แต่ปัญหายังคงมี เนื่องจากชาวบ้านที่ทำอาชีพนี้อาจจะศึกษาทำความเข้าใจลายใหม่ได้แบบไม่ทั่วถึง ซึ่งการเข้าถึงเทคโนโลยีอาจจะยังช้าอยู่ และบางท่านยังไม่มีสื่อหรืออุปกรณ์สื่อสารที่จะสารมารถช่วยเพิ่มประสิทธิภาพที่ดีได้ อีกทั้งข้าพเจ้าอยากให้มีเยาวชนรุ่นหลังได้เข้ามาช่วยสืบสานภูมิปัญญาไทยนี้ให้คงคุณค่าสืบต่อไป
