เขียนโดย : นายวราเทพ ปุลันรัมย์ เจ้าหน้าที่ตำบลเจริญสุข ( ภาคนักศึกษา )
บทความ
รายงานผลประจำเดือนพฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๔
เรื่อง : ผลการสำรวจด้านภูมิปัญญา เเละปราชญ์ชาวบ้านของชุมชนตำบลเจริญสุข
เพื่อส่งเสริมเเละสร้างผลิตภัณฑ์ประจำท้องถิ่น
- บทนำ
ความเป็นมาในอดีตกาลนั้นบุรีรัมย์เป็นพื้นที่ภูเขาไฟที่ดับสนิทแล้ว โดยเฉพาะพื้นที่อำเภอเฉลิมพระเกียรติ เป็นพื้นที่ภูเขาไฟลูกสำคัญคือ เขาอังคาร อันเป็นที่ตั้งของหมู่บ้านเจริญสุข ที่นี่จึงมีกิจกรรมที่โดดเด่น จากการนำทรัพยากรของชุมชนมาต่อยอดให้เป็นกิจกรรม และสินค้าชุมชนที่มีความเป็นเอกลักษณ์ นั่นก็คือการนำดินภูเขาไฟที่อุดมด้วยแร่ธาตุมาทำเป็นสีย้อมเส้นฝ้าย ผสมผสานกับภูมิปัญญาการทอผ้า เกิดเป็นสินค้าเลื่องชื่อในปัจจุบันคือ “ผ้าภูอัคนี” ที่ให้คุณสมบัติของผ้าที่มีเนื้อนิ่ม มีสีที่เป็นเอกลักษณ์ โดยมีสีน้ำตาลอ่อนกับน้ำตาลแดงแบบดินภูเขาไฟ ปัจจุบันมีการจัดตั้ง ศูนย์สาธิตผ้าภูเขาไฟ ชุมชนบ้านเจริญสุข เป็นศูนย์สาธิต ให้ความรู้ความเข้าใจแก่นักท่องเที่ยวที่แวะเวียนมาชมกันไม่ขาดสาย บ้านเจริญสุขได้รับเลือกให้เป็น หมู่บ้าน OVC (OTOP Village Champion) มีการจัดทำกลุ่มสตรีทอผ้าไหม-ผ้าฝ้าย เพิ่มทางเลือกในการสร้างกิจกรรมให้นักท่องเที่ยว เข้ามาท่องเที่ยวเชิงเรียนรู้วัฒนธรรมและวิถีชุมชน และได้สัมผัสกับธรรมชาติอย่างใกล้ชิด รวมถึงมีโฮมสเตย์รองรับการพักค้างคืนให้สะดวกสบาย
โดยชุมชนบ้านเจริญสุขนั้น มีภูมิปัญญาชาวบ้านที่มีหลากหลายเเละโดดเด่นตามลักษณะของคนไทยชาวภาคอีสาน เช่น ภูมิปัญาด้านการจักสาน , ด้านสิ่งทอ , ด้านเกษตรกรรม เป็นต้น เเละที่สำคัญการอนุรักษ์เเละสืบสาน ต่อยอด ไว้นั้น มีปราชญ์ชาวบ้านที่เป็นผู้มีความรู้ ผ่านการสั่งสมประสบการณ์จากบรรพบุรุษ ควรค่าเเก่การศึกษาเเละสืบสาน รักษา ต่อยอด ให้ภูมิปัญญาเเต่ละด้านดังที่กล่าวนั้น อยู่คู่กับชุมชนตำบลเจริญสุขเเละสร้างรายได้รายครัวเรือนให้กับชาวบ้านในชุมชนต่อไป
- วัตถุประสงค์
๑. เพื่อให้ทราบข้อมูลด้านภูมิปัญญา เเละปราชญ์ชาวบ้านของชุมชนตำบลเจริญสุข
๒. เพื่อนำข้อมูลที่ได้มาดำเนินการจัดทำเอกสารด้านภูมิปัญญา เเละปราชญ์ชาวบ้าน ของชุมชนตำบลเจริญสุข เเละจัดทำวีดีโอประจำเดือนพฤษภาคม
๓. เพื่อนำข้อมูลมาศึกษา วิเคราะห์ สังเคราะห์ ในการส่งเสริมเเละสร้างผลิตภัณฑ์ในท้องถิ่นต่อไป
- วิธีการดำเนินงาน
| ตารางเเสดงวิธีการดำนเนินงานในการสำรวจข้อมูลด้านภูมิปัญญา เเละปราชญ์ชาวบ้าน ของชุมชนตำบลเจริญสุข | |||
| กิจกรรมที่ดำเนินการ | วันที่ดำเนินการ | ผลการดำเนินงาน | หลักฐานการดำเนินงาน |
| ๑. อาจารย์เเจ้งภาคบัณฑิตเเละภาคส่วนประชาชน นักศุึกษาทราบก่อน ๑ สัปดาห์ เพื่อดำเนินการประชุม (ออนไลน์) | ๓๐ เมษายน ๒๕๖๔ | ทราบวันที่จะดำเนินการประชุมประจำเดือนพฤษภาคม คือ วันที่ ๘ พฤษภาคม ๒๕๖๔ | ภาพถ่าย ภาพนิ่ง |
| ๒. ดำเนินการจัดการประชุมประจำเดือนทุกภาคส่วนฝ่าย คณาจารย์ วิทยากร เเละเจ้าหน้าที่ทั้ง ๒๐ คน โดยผ่านการ(ออนไลน์) | ๘ พฤษภาคม ๒๕๖๔ | ทราบข้อมูลดิบ ด้านภูมิปัญญา เเละปราชญ์ชาวบ้าน ของชุมชนตำบลเจริญสุข จากการลงพื้นที่สำรวจสอบถาม เมื่อเดือนก่อนหน้าโดยกลุ่มที่ ๔ คือผู้รับผิดชอบ นัดหมายวันดำเนินการสำรวจสอบถามเพิ่มเติมตามความเหมาะสม เเละตามสถานะการณ์โควิด – ๑๙
พร้อมกันนี้ได้ดำเนินการประชุมชี้เเจงปฏิทินการดำเนินงานส่งเสริมเเละสร้างผลิตภัณฑ์ชุมชน คือ ต่อยอดผ้าภูอัคนี สร้างเสริมเสื่อทอมือจากต้นกก เเละเส้นทางการท่องเที่ยวในชุมชน เป็นต้น |
ภาพถ่าย ภาพนิ่ง |
| ๓. ดำเนินการเขียนข้อมูลเเละสิ่งที่ต้องการดำเนินการในชุนการสร้างผลิตภัณฑ์เเละด้านอื่น ๆ เพื่อประสานต่อหน่วยงานมหาวิทยาลัยให้ทราบต่อไป | ๘ – ๑๓ ๒๕๖๔ | ได้เอกสารผลการสำรวจด้านภูมิปัญญา เเละปราชญ์ชาวบ้าน ของชุมชนตำบลเจริญสุข เเละได้จัดทำวีดีโอประจำเดือนพฤษภาคม | ภาพถ่าย ภาพนิ่ง/ สื่อวีดีโอ |
| ๔. ภาคส่วนประชาชน ภาคส่วนบัณฑิตที่อยู่ในท้องที่ นำข้อมูลเสนอเเละบรรยายให้ผู้นำชุมชนทราบเเละเพื่อเป็นการเตรียมความพร้อมในเบื้องต้น รอดำเนินการตามความเหมาะสมต่อสภานะการณ์เเละอาจารย์ประจำตำบล | ๑๙ – ๓๐ พฤษภาคม ๒๕๖๔ | คาดว่า จะทำให้ผู้นำชุมชนรับทราบเเละได้ประสานงานผ่านการออนไลน์อยู่เป็นระยะ เพื่อเป็นการดำเนินงานตามเเผนการ ส่งเสริมพัฒนาต่อไป | ภาพถ่าย ภาพนิ่ง |
- ผลการดำเนินงาน
๑. สามารถทราบข้อมูลภูมิปัญญา เเละปราชญ์ชาวบ้าน ของชุมชนตำบลเจริญสุขได้จริง
๒. สามารถดำเนินการจัดทำเอกสารด้านภูมิปัญญา เเละปราชญ์ชาวบ้าน เเละจัดทำวีดีโอประจำเดือนเมษายนได้จริง
๓. สามารถนำข้อมูลศึกษา วิเคราะห์ สังเคราะห์ ในการส่งเสริมเเละสร้างผลิตภัณฑ์ในท้องถิ่นต่อไป
๔. ทราบถึงข้อมูลปราชญ์ชาวบ้านด้านต่าง ๆ
– ด้านจักสาน คือ นายยอด หนูกูล เเละนายกำปั่น เรืองมณี
– ด้านสิ่งทอ คือ นางสำรวย ศรีมะเรือง เเละสามชิกกลุ่มทอผ้า
- สรุปผล เเละข้อเสนอเเนะ
สรุปผล ทำให้ได้ดำเนินการตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้เเละดำเนินงานตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมายจากอาจารย์ประจำตำบล เกิดกระบวนการสร้างทักษะด้านการเป็นนักศึกษาวิชาชีพครูเเละการเป็นนักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏ เพื่อการพัฒนาท้องถิ่น ทักษะการพูด การประสานงาน เเละการเเก้ปัญหาเฉพาะหน้า เป็นต้น
ข้อเสนอเเนะ
๑. พัฒนาส่งเสริม สืบสาน รักษา เเละต่อยอด ภูมิปัญญา เเละปราชญ์ชาวบ้านให้ยั่งยืนถาวร
๒. พัฒนาส่งเสริมภูมิปัญญา เเละปราชญ์ชาวบ้าน ผ่านการเผยเเพร่ทางโลกออนไลน์
เเหล่งอ้างอิง
เว็บชุมชนบ้านเจริญสุข.//(๒๕๕๐).//ความเชื่อของชุมชน.//สืบค้นเมื่อ ๑๓ เมษายน ๒๕๖๔,/ จาก. https://cbtthailand.dasta.or.th/webapp/community/content/7/
