โครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ 1ตำบล 1 มหาวิทยาลัย
มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ (มหาวิทยาลัยสู่ตำบล สร้างรากแก้วให้ประเทศ)
ข้าพเจ้านางสาวปนัดดา ผาสุขใจ
ประเภท กพร.
หลักสูตร ED05 คณะครุศาสตร์
ตำแหน่ง เจ้าหน้าที่ดำเนินงาน ต.เจริญสุข อ.เฉลิมพระเกียรติ จ.บุรีรัมย์
เรื่อง แหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศในตำบลเจริญสุข
วัดเขาพระอังคารตั้งอยู่ที่ อ.เฉลิมพระเกียรติ จ.บุรีรัมย์ โดยอยู่ห่างจากเขาพนมรุ้ง 20 กิโลเมตร สันนิษฐานว่าสร้างวัดแห่งนี้สร้างขึ้นในยุคเดียวกันกับปราสาทพนมรุ้ง ตัววัดตั้งอยู่บนยอดเขาพระอังคารความสูงประมาณ 320 เมตรจากระดับน้ำทะเล ซึ่งเขาพระอังคารนี้เกิดจากการปะทุของภูเขาไฟยุคควอเทอร์นารี อายุประมาณ 700,000 ปี จุดที่เป็นปากปล่องใหญ่อยู่ที่เขากระดูกซึ่งเป็นจุดสูงสุดเกิดจากหินหลอมละลายปะทุออกมาแล้วเย็นตัวเร็ว จึงพอกสะสมในทางดิ่งเกิดเป็นเนินเขาสูงชันแบบ Plug Dome รอบเขากระดูกเป็นแอ่ง Caldera ซึ่งเกิดจากการทรุดถล่มของปากปล่องภูเขาไฟเป็นตัวอย่างชัดเจนที่สุดในประเทศไทย ซึ่งวัดเขาอังคารก็ตั้งอยู่บนขอบของแอ่งนี้
ภูเขาพระอังคารเดิมชื่อว่า “ภูเขาลอย” ตามประวัติลายแทงธาตุพนมกล่าวไว้ว่า เมื่อพ.ศ. 8 ได้มีพญาทั้ง 5 นำพระอุรังคธาตุของพระพุทธเจ้าไปบรรจุที่พระธาตุพนม จังหวัดนครพนม และอีกส่วนหนึ่งได้นำพระอังคารธาตุของพระพุทธเจ้ามาประดิษฐานบรรจุไว้บนภูเขาลอย ซึ่งเป็นภูเขาที่มีลักษณะสวยงามรูปร่างเหมือนรูปพญาครุฑนอนคว่ำหน้า และได้เปลี่ยนชื่อภูเขาลอยเป็นภูเขาพระอังคารตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา
นอกจากภูเขาซึ่งเป็นที่ตั้งของวัดจะมีความศักดิ์สิทธิ์ตามความเชื่อแล้ว ภูเขาพระอังคารยังเป็นแหล่งศึกษาด้านธรณีวิทยาเกี่ยวกับภูเขาไฟและมีความสำคัญเกี่ยวกับโบราณคดี มีทรัพยากรหินที่สำคัญและยังมีทรัพยากรป่าไม้หลากหลายพันธุ์ รวมถึงเป็นแหล่งศึกษาเกี่ยวกับวัฒนธรรม ประเพณี ความเชื่อ ศาสนา และวิวัฒนาการในการสร้างศาสนสถานด้วยฝีมือของบรรพบุรุษของชาวอีสานใต้ในอดีตได้เป็นอย่างดีด้วย
นอกจากนี้ยังมีหลักฐานที่แสดงให้เห็นว่าบริเวณที่สร้างวัดเขาพระอังคารนี้เคยเป็นพุทธสถานมาตั้งแต่สมัยทราวดี โดยมีการพบโบราณวัตถุคือใบเสมาหินบะซอลต์สมัยทวารวดี ซึ่งถือเป็นวัดแห่งเดียวในประเทศไทยที่ปรากฏใบเสมาทำด้วยหินบะซอลต์ โดยใบเสมาเหล่านี้มีภาพสลักรูปบุคคล สถูป ดอกบัว และธรรมจักร สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 13 -14 อายุประมาณ 1,300 ปีก่อน
สถาปัตยกรรมสิ่งก่อสร้างภายในวัดเขาพระอังคารที่เห็นในปัจจุบันส่วนใหญ่สร้างขึ้นมาใหม่แทนของเดิมที่ชำรุด ไม่ว่าจะเป็นอุโบสถ ศาลา และอาคารต่างๆ ที่มีสถาปัตยกรรมสวยงาม แปลกตา ที่สร้างโดยประยุกต์สถาปัตยกรรมหลายสมัยเข้าด้วยกันอย่างลงตัว ถือเป็นวัดที่สวยงามยิ่งใหญ่แห่งหนึ่งของจังหวัดบุรีรัมย์ และสิ่งหนึ่งที่เป็นเอกลักษณ์โดดเด่นภายในวัดแห่งนี้คือภาพจิตรกรรมฝาผนังภายในโบสถ์ที่เล่าเรื่องราวพุทธชาดกเป็นภาษาอังกฤษด้วย เหตุที่เป็นภาษาอังกฤษเนื่องจากช่างที่วาดภาพเป็นชาวพม่า บริเวณรอบๆ อุโบสถมีพระพุทธรูปปางมารวิชัยจำนวน 108 องค์ ประดิษฐานเรียงรายอยู่โดยรอบ อีกทั้งยังมีใบเสมาหินบะซอลต์ ที่เก่าแก่และทรงคุณค่า ใกล้ๆ กันมีพระนอนประดิษฐานอยู่อย่างงดงามน่าเลื่อมใส ส่วนภายในวิหารหลังที่อยู่ด้านข้างพระอุโบสถประดิษฐานพระคันธารราษฎร์และมีรอยพระพุทธบาทจำลองที่ควรเข้าไปกราบสักการะ
เขาอังคารยังเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศที่ดี บริเวณรอบเขามีป่าเต็งรังที่อุดมสมบูรณ์ ในฤดูฝนจะมีเห็ดหลากหลายชนิดขึ้นอยู่จำนวนมาก ชุมชนรอบเขาจึงได้มีการจัดประเพณีไต้เห็ดเขาอังคาร ส่งเสริมการท่องเที่ยว และเปิดหมู่บ้านโฮมสเตย์ บ้านเจริญสุข ซึ่งมีผลิตภัณฑ์ชุมชนที่มีชื่อเสียงเป็นเอกลักษณ์ของท้องถิ่น คือ “ผ้าภูอัคนี” ที่ย้อมสีธรรมชาติจากดินภูเขาไฟ
อ้างอิง
สมาคมการท่องเที่ยวจังหวัดบุรีรัมย์. (2558) เขาอังคาร. สื่บค้นเมื่อ 12 กรกฎาคม 2564. https://burirambta.wordpress.com/.
