ผม นายวิษณุ นวลปักษี ประเภทบัณฑิตจบใหม่ ต.หนองโสน อ.นางรอง จ.บุรีรัมย์ เจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานโครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ(มหาวิทยาลัยสู่ตำบลสร้างรากแก้วให้ประเทศ)หลักสูตรเกษตรผสมผสานในรูปแบบโคกหนองนาโมเดล(HS02)
วันเสาร์ที่21 สิงหาคม พ.ศ.2564 เวลา 09.00 ลงพื้นที่ซ่อมปลูกต้นไม้ที่คลองบ้านโคกว่าน พร้อมกับคณะอาจารย์ประจำหลักสูตรโคกหนองนาโมเดล นายเกรียงศักดิ์ แผ้วพลสง นายยก อ.บ.ต. หนองโสน ,ท่านปลัด,กลุ่มนักพัฒนาพื้นที่ต้นแบบ (นพต.) ,ท่านพระครูวิสุทธิพัฒนาภิรมย์ (พระอาจารย์ทองใส) ,ทีมผู้ปฏิบัติงาน ต.หนองโสน ,หนองยายพิมพ์ , หนองกง และชาวบ้านในชุมชนบ้านโคกว่าน
– ปลูกตามพื้นที่แนวริมคลอง ต้นไม้ที่ปลูกก็ได้แก่ ต้นพะยูงและต้นยางนา การปลูกเป็นไปอย่างรวดเร็วมากเนื่องจากมีการวางแผนจัดสรรค์กำลังคนเป็นอย่างดี ทั้งคนปักไม้ไผ่ ,คนขุดหลุม ,คนจัดวางต้นไม้ไว้ในหลุมและคนปลูก การปลูกก็เสร็จสิ้นเวลาเที่ยงพอดี แล้วก็ได้มีการรับประทานอาหารร่วมกันด้วยการเว้นระยะห่าง ส่วนอาหารก็เป็นอาหารรับประทานกันง่ายๆ มีข้าวเหนียวส้มตำและไก่ทอด ตักใส่ถ้วยโฟม
ต้นพะยูง จัดเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ผลัดใบช่วงสั้น ๆ มีลักษณะคล้ายกับต้นประดู่ โดยมีความสูงของต้นได้ถึง 25 เมตร เมื่อโตเต็มที่ลำต้นจะมีลักษณะเปลาตรง มีเรือนยอดเป็นรูปทรงกลมหรือรูปไข่ทึบ เปลือกต้นเรียบเป็นสีเทา และล่อนเป็นแผ่นบาง ๆ ส่วนเปลือกด้านในเป็นสีน้ำตาลแกมสีเหลือง เนื้อไม้เป็นสีแดงอมม่วงถึงแดงเลือดหมูแก่ เนื้อละเอียด มีความแข็งแรงทนทาน มีแก่นหอมร้อนและมีรสขมฝาดเล็กน้อย การขยายพันธุ์ที่นิยมทำกันก็คือ การนำเมล็ดมาเพาะให้เป็นต้นกล้า ซึ่งเป็นวิธีที่สะดวกและนิยมกันมาก สำหรับวิธีการขยายพันธุ์โดยวิธีอื่น ๆ ก็สามารถทำได้โดยการนำเหง้ามาปักชำ สามารถขึ้นได้ในดินทุกชนิด ทนแล้งได้ดี ต้นพะยูงเป็นพันธุ์ไม้ที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศเมียนมา ลาว กัมพูชา และเวียดนาม ในประเทศไทยพบขึ้นกระจัดกระจายทั่วไปตามป่าเบญจพรรณชื้น ป่าดิบแล้ง ป่าราบ ป่าโปร่ง และขึ้นประปรายทั่วไปทางภาคตะวันออกและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ในพื้นที่ที่สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 100-300 เมตร
สรรพคุณของพะยูง
- ตำรับยาพื้นบ้านอีสานจะใช้เปลือกต้นหรือแก่นพะยูง นำมาผสมกับแก่นสนสามใบ แก่นขี้เหล็ก และแก่นแสมสาร ใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้มะเร็ง (เปลือกต้น, แก่น)
- รากใช้กินเป็นยารักษาอาการไข้พิษเซื่องซึม (ราก)
- เปลือกนำมาต้มเอาแต่น้ำ ใช้เป็นยาอมรักษาโรคปากเปื่อย ปากแตกระแหง (เปลือก)
- ยางสดใช้เป็นยาทาปาก รักษาโรคปากเปื่อย (ยางสด)
- ยางสดใช้ทาแก้เท้าเปื่อย (ยางสด)
วันอาทิตย์ที่12 กันยายน พ.ศ.2564 เวลา 09.00 น. ลงพื้นที่ ที่ศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงอำเภอนางรอง เพื่อวิเคราะห์วางแผนและถอดบทเรียนการลงพื้นที่สำรวจโคกหนองนาโมเดล ทั้ง10แปลง ที่เราได้ลงสำรวจเมื่อหลายเดือนที่ผ่านมา
หัวข้อการถอดบทเรียนก็มีดังนี้
1. สิ่งที่ได้รับจากการทำการเกษตร 2. ปัญหาจากการทำการเกษตร 3. ด้านปศุสัตว์ 4.ด้านการประมง
ในการถอดบทเรียนนั้น เป็นการช่วยกันของผู้ปฏิบัติงานต.หนองโสนเพื่อมาวิเคราะห์ประโยชน์จากการทำเกษตร,ปัญหาและอุปสรรคในการทำ,และรายได้จากการทำโคกหนองนา เพื่อให้ทราบข้อมูลที่แท้จริงในการทำโคกหนองนาของเจ้าแปลง
ก็เป็นการแบ่งหัวข้อให้ผู้ปฏิบัติงานประเภทบัณฑิตกับนักศึกษาช่วยกันถอดบทเรียนด้านประโยชน์,รายได้และปัญหาการเกษตรกับประมง ส่วนทางด้านปศุสัตว์ก็เป็นผู้ปฏิบัติงานประเภทประชาชนเป็นฝ่ายถอดบทเรียน เมื่อถอดบทเรียนเสร็จเราก็ได้รวบรวมความคิดเห็นของแต่ละคนมาวิเคราะห์กันอีกครั้งเพื่อให้ข้อมูลนั้นตกผลึก แล้วจึงนำข้อมูลที่ได้นั้นมาเขียนลงใส่กระดาษบรู๊ฟ
จากนั้นก็ได้มีการมอบหมายงานให้ผู้ปฏิบัติงานจับกลุ่ม กลุ่มละ 2-3 คนเพื่อไปสัมภาษณ์ข้อมูลเจ้าของแปลงโคกหนองนา ข้อมูลเกี่ยวกับเลี้ยงสัตว์,เลี้ยงปลาและเพาะปลูกอะไรบ้างบ้างภายในโคกหนองนา
การลงพื้นที่ภายในเดือนกันยายนก็เป็นการลงพื้นที่ซ่อมปลูกป่าที่คลองบ้านโคกว่านและถอดบทเรียนจากการลงพื้นที่สำรวจแปลงโคกหนองนาโมเดลทั้ง10แปลง ซึ่งได้เห็นถึงความร่วมมือร่วมแรงร่วมใจความสามัคคีของชาวบ้านในชุมชน,คณะสงฆ์จากวัดหนองตาไก้ที่นำโดยท่านพระอาจารย์ทองใส,คณะอาจารย์ประจำหลักสูตร,กลุ่มนักพัฒนาพื้นที่ต้นแบบ(นพต),อ.บ.ต.หนองโสน นำโดยนายเกรียงศักดิ์ แผ้วพลสง,และกลุ่มผู้ปฏิบัติงานทั้งสามหนอง หนองโสน/หนองกง/หนองยายพิมพ์ และยังได้เรียนรู้ขั้นตอนวิธีการปลูกต้นไม้จากการเข้าร่วมกิจกรรมซ่อมปลูกต้นไม้ในครั้งนี้อีกด้วย
