โครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ (1ตำบล 1 มหาวิทยาลัย)
“โครงการมหาวิทยาลัยสู่ตำบล สร้างรากแก้วให้กับประเทศ”
หลักสูตร HS05 การทอผ้าไหมขิดยกดอก เพื่อเพิ่มรายได้ในครัวเรือนอย่างยั่งยืน
ตำบลเมืองแฝก อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์
ดิฉัน นางสาวจิราลักษณ์ แก้วกล้า ผู้ปฏิบัติงานประเภทบันฑิตจบใหม่ ปฏิบัติงานประจำตำบลเมืองแฝก อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ หลักสูตร HS05 : การทอผ้าไหมขิดยกดอก เพื่อเพิ่มรายได้ในครัวเรือนอย่างยั่งยืน โครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ (1ตำบล 1 มหาวิทยาลัย) โครงการมหาวิทยาลัยสู่ตำบล สร้างรากแก้วให้กับประเทศ บัดนี้ข้าพเจ้าขออนุญาตรายงานการปฏิบัติงานประจำเดือนตุลาคม 2564
เมื่อวันที่ 10 ตุลาคม พ.ศ. 2564 เวลา 08.00 น.-17.00 น.ข้าพเจ้าและผู้ร่วมปฏิบัติงานตำบลเมืองแฝกได้เข้าร่วมโครงการเชิงปฏิบัติการ “กิจกรรมส่งเสริมให้ความรู้เพื่อการปฏิบัติตนอย่างถูกหลักสุขภาวะตามนโยบาย 6 อ. สำหรับการหนุนเสริมคุณภาพชีวิตด้วยการดูแลสุขภาพคนในตำบลเมืองแฝกแจ่มใส อนามัยดี มีน้ำใจ พัฒนาสิ่งแวดล้อมชุมชน” ณ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเมืองแฝก ตั้งอยู่ที่บ้านหนองครก ตำบลเมืองแฝก อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ ซึ่งได้รับเกียรติจาก นางสาวณัฐชา ก่อเกียรตินพกุล พยาบาลวิชาชีพปฏิบัติการ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเมืองแฝก ได้มาเป็นวิทยากรบรรยายในหัวข้อ สุขอนามัยพื้นฐาน (สุขบัญญัติแห่งชาติ) ซึ่งมีรายละเอียดดังต่อไปนี้
สุขอนามัยพื้นฐาน
สุขอนามัยพื้นฐานได้แก่ รากฐานการดูแลสุขภาพด้วยตนเอง เพื่อการมีสุขภาพกายที่แข็งแรง และสุขภาพจิตที่ดี ทั้งนี้เพื่อเป็น
รากฐานในการใช้ชีวิตประจำวันของคนไทยทุกอายุตั้งแต่เด็กจนถึงผู้สูงอายุสุขอนามัยพื้นฐานซึ่งแนะนำโดยกระทรวง
สาธารณสุข ได้แก่ สุขบัญญ ติแห่งชาติ ซึ่งมี 10 ข้อ
สุขบัญญัติแห่งชาติ
- การดูแลรักษาร่างกาย และของใช้ให้สะอาด
การอาบน้ำให้สะอาดทุกวัน วันละ 1 ครั้ง การสระผมอย่างน้อยสัปดาห์ละ 2 ครั้ง การตัดเล็บมือเล็บเท้าให้สั้นอยู่เสมอ การใส่เสื้อผ้าที่สะอาด ไม่อับชื้น และให้อบอุ่นพียงพอ จัดเก็บของใช้ให้เป็นระเบียบ
- รักษาฟันให้แข็งแรง และแปรงฟันทุกวันอย่างถูกต้อง
การแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง เช้า และก่อนนอน การเลือกใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรค์ การหลีกเลี่ยงการอมลูกอม ทอฟฟี่ หรือรับประทานขนมหวาน เหนียว การตรวจสุขภาพในช่องปากปีละ 1 ครั้ง ห้ามใช้ฟันกัด ขบของแข็ง
- ล้างมือให้สะอาดก่อนกินอาหาร และหลังการขับถ่าย
ล้างมือด้วยสบู่ทุกครั้ง ก่อนและหลังการปรุงอาหาร และก่อนกินอาหาร ล้างมือด้วยสบู่ทุกครั้งหลังการขับถ่าย
- กินอาหารสุกสะอาด ปราศจากสารอันตราย และหลีกเลียงอาหารรสจัดสีฉูดฉาด
การเลือกซื้ออาหารสด สะอาด ปลอดสารพิษ โดยคำนึงถึงประโยชน์ ปลอดภัย ประหยัด ปรุงอาหารที่ถูกสุขลักษณะและใช้เครื่องปรุงที่ถูกต้องโดยคำนึงถึงสงวนคุณค่าเสมอ สะอาดปลอดภัย กินอาหารได้ครบ 5 หมู่ เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย ให้ถูกหลักโภชนาการทุกวัน ควรรับประทานอาหารปรุงสุกใหม่ และใช้ช้อนกลางในการกินอาหารร่วมกัน ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารสุก ๆ ดิบ ๆ หรืออาหารรสจัด ของหมักดอง หรืออาหารใส่สีฉูดฉาด ควรดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 8 แก้ว
- งดสูบบุหรี่ สุรา สารเสพติด การพนัน และการสำส่อนทางเพศ
ควรงดสูบบุหรี่ ควรงดเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ ไม่เสพสารเสพติด งดเล่นการพนัน งดการสำส่อนทางเพศ
- สร้างความสัมพันธ์ในครอบครัวให้อบอุ่น
ทุกคนในครอบครัวช่วยกันทำงานบ้าน ปรึกษาหารือ และแสดงความคิดเห็นร่วมกัน เผื่อแผ่น้ำใจให้กันและกัน ทำบุญ และได้ทำกิจกรรมสนุกสนานร่วมกัน
- ป้องกันอุบัติเหตุด้วยความไม่ประมาท
ระมัดระวังเพื่อป้องกันอุบัติเหตุภายในบ้าน เช่น ไฟฟ้า เตาแก๊ส ของมีคม จุดธูปเทียนบูชาพระ เป็นต้น ระมัดระวังเพื่อป้องกันอุบัติภัยในที่าธารณะ เช่น ปฏิบัติตามกฎแห่งความปลอดภัย จากการจราจรทางบก ทางน้ำ หลีกเลี่ยงการชุมนุม ห้อมล้อมในขณะเกิดอุบัติเหตุ
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอและตรวจสุขภาพประจำปี
ออกกำลังกายอย่างน้อยสัปดาห์ละ 3 ครั้ง ออกกำลังกายและเล่นกีฬาให้เหมาะสมกับสภาพ และวัย ตรวจสุขภาพประจำปี
- ทำจิตใจให้ร่าเริงแจ่มใสอยู่เสมอ
พักผ่อน และนอนหลับให้เพียงพอ จัดสิ่งแวดล้อมทั้งในบ้าน ที่ทำงานให้น่าอยู่ หรือจัดสิ่งแวดล้อมให้สะอาดและสะดวก มองโลกในแง่ดี ให้อภัย และยอมรับในข้อบกพร่องของคนอื่น เมื่อมีปัญหาไม่สบายใจควรหาทางผ่อนคลาย
- มีสำนึกต่อส่วนรวม ร่วมสร้างสรรค์สังคม
มีการกำจัดขยะในบ้าน และทิ้งขยะไว้ในที่รองรับ หลีกเลี่ยงการใช้วัสดุอุปกรณ์ ที่ก่อให้เกิดมลภาวะต่อสิ่งแวดล้อม เช่น โฟมพลาสติก มีส้วมและใช้ส้วมที่ถูกสุขลักษณะ มีการกำจัดน้ำทิ้งในครัวเรือน และโรงเรียนที่ถูกต้อง ใช้ทรัพยากรอย่างประหยัด อนุรักษ์และพัฒนาสิ่งแวดล้อม เช่น ขุมชน ป่า น้ำ สัตว์ป่า เป็นต้น
มาตรการ 6อ. เพื่อการส่งเสริมสุขภาพ
อ ออกกำลังกาย
ประชาชนทุกกลุ่มอายุ ทุกเพศและทุกช่วงวัย มีการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ วันละ 30 นาที อย่างน้อย 3 วันต่อสัปดาห์
อ อาหาร
ประชาชนสามารถเลือกซื้อและบริโภคอาหารที่เหมาะสมปลอดสารปนเปื้อน 6 ชนิด ได้แก่ สารเร่งเนื้อแดง สารบอแรกซ์ สารฟอกขาว สารฟอร์มาลีน สารกันรา และยาฆ่าแมลง ควรปลูกพืชผักสวนครัวรับประทานเองเพื่อหลีกเลี่ยงสารเคมี และรับประทานอาหารที่ปรุงใหม่
อ อารมณ์
ประชาชนทุกเพศทุกวัย ปรับตัว ปรับใจ ในการเผชิญปัญหา และเลือกวิธีแก้ปัญหาอย่างเหมาะสม สามารถส่งเสริมการทำกิจกรรมร่วมกันอย่างต่อเนื่องในเรื่องการออกกำลังกาย การทำงานอดิเรก การเข้าวัดปฏิบัติธรรม การทัศนศึกษา เข้าร่วมกิจกรรมการส่งเสริมทักษะการดูแลจิตใจของตัวเองและคนในครอบครัว ให้ความช่วยเหลือเกื้อกูลในการอยู่ร่วมกัน รู้จักพูดและปฏิบัติต่อกันอย่างเหมาะสม ช่วยปลอบโยนให้กำลังใจ
อ อโรคยา
เข้าร่วมกิจกรรมกับสถานบริการสาธารณสุขใกล้บ้าน เข้าร่วมรับการตรวจสุขภาพประจำปี อายุ40ปีขึ้นไป ตรวจสุขภาพ น้ำตาลในเลือด ความดันโลหิต สตรีอายุ35ขึ้นไป เข้าร้วมการตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านม และมะเร็งปากมดลูก
อ อนามัยสิ่งแวดล้อม
เข้าร่วมกิจกรรมพัฒนาสิ่งแวดล้อมให้เอื้อต่อการมีสุขภาพดี พัฒนาตลาดสดน่าซื้อ พัฒนาโรงเรียนเป็นโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ จัดกิจกรรมให้ความรู้ในการกำจัดขยะมูลฝอยในครัวเรือนอย่างถูกต้อง กำจัดแมลงและสัตว์ที่เป็นพาหะนำโรค มีทักษะในการดูแลสุขภาพอนามัยของตนเอง
อ อบายมุข
ปกิบัติตนเพื่อลดปัญหาสุขภาพที่เกิดจากบุหรี่ สุรา ยาเสพติด ลดการเล่นพนันในหมู่บ้าน ชักชวนให้ผู้ติดสารเสพติดเข้าร่วมการบำบัดรักษาและหันมาใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ และไม่จำหน่ายเหล้า บุหรี่แก่เด็กอายุต่ำกว่า18ปี
ตามหลักโภชนาการมีการแบ่งสารอาหารต่างๆ ออกเป็น 5 ประเภท หรือที่เรียกว่า “อาหาร 5 หมู่” ซึ่งเป็นสารอาหารที่มีหน้าที่ในการเสริมสร้างความแข็งแรงให้ร่างกายในรูปแบบที่แตกต่างกัน แต่เมื่อมาประกอบรวมกันแล้ว จะทำให้อวัยวะตลอดถึงภูมิคุ้มกันภายในร่างกายทำงานเป็นปกติ สำหรับประเภท และประโยชน์ของอาหาร 5 หมู่ มีดังนี้
อาหารหมู่ที่ 1 : โปรตีน ได้แก่ อาหารประเภทเนื้อสัตว์ ปลา ไข่ นม ถั่ว สาหร่าย ธัญพืช ฯลฯ
ประโยชน์ของโปรตีน
– ช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกาย มีภูมิต้านทานโรค
– ช่วยเสริมสร้างใยคอลลาเจนใต้ผิวหนัง และเชื่อมสมานเซลล์ให้ยึดติดกัน
– ควบคุมการทำงานของร่างกาย ทำให้เนื้อเยื่อ เซลล์ และระบบภูมิคุ้มกันสมดุล
อาหารหมู่ที่ 2 : คาร์โบไฮเดรต ได้แก่ อาหารประเภทแป้ง ข้าวชนิดต่างๆ เผือก มัน น้ำตาล ขนมปัง ฯลฯ
ประโยชน์ของคาร์โบไฮเดรต
– ให้พลังงานแก่ร่างกาย ทำให้เรามีเรี่ยวแรงในการเคลื่อนไหวทำกิจกรรมต่างๆ ความอบอุ่นแก่ร่างกาย
– ให้ความอบอุ่น และช่วยเผาผลาญไขมันในร่างกาย
– ช่วยให้สมองดึงกลูโคสมากระตุ้นทำงานอย่างสมดุล ทำให้อารมณ์ไม่แปรปรวนง่าย
อาหารหมู่ที่ 3 : เกลือแร่ ได้แก่ แร่ธาตุ รวมถึงพืชผัก ผักใบเขียว กากใย และผักที่มีผลสีต่างๆ ฯลฯ
ประโยชน์ของเกลือแร่
– ทำให้ผิวพรรณสดใส ลำไส้ทำงานได้ตามปกติ ส่งผลดีต่อระบบขับถ่าย
– สร้างภูมิต้านทานต่อเชื้อโรค และทำให้อวัยวะร่างกายทำงานปกติ
– ช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อ กระดูก และฟันให้แข็งแรง
อาหารหมู่ที่ 4 : วิตามิน ได้แก่ ผลไม้จากธรรมชาติชนิดต่างๆ
ประโยชน์ของวิตามิน
– ใยอาหารจากผลไม้ช่วยกระตุ้นระบบขับถ่าย และการย่อยอาหาร
– บำรุงผิวหนัง สุขภาพเหงือก และฟันให้แข็งแรง
– ทำให้สุขภาพแข็งแรง มีภูมิคุ้มกัน ไม่เจ็บป่วยบ่อย
อาหารหมู่ที่ 5 : ไขมัน ได้แก่ ไขมันจากพืช และสัตว์ เนย มาการีน ฯลฯ
ประโยชน์ของไขมัน
– ป้องกันไม่ให้อวัยวะภายในร่างกายบาดเจ็บ
– ให้พลังงานและมอบความอบอุ่น ทำให้ร่างกายดึงพลังงานมาใช้ในยามจำเป็น
– ทำหน้าที่ช่วยดูดซึมวิตามินชนิดที่ละลายในไขมัน เพื่อนำไปเสริมสร้างการทำงานของร่าง
อาหาร 5 หมู่มีความจำเป็นต่อร่างกายเป็นอย่างมาก ในแต่ละวันจึงควรบริโภคเมนูอาหาร 5 หมู่ ในสัดส่วนที่เหมาะสม เพื่อให้ร่างกายได้รับคุณค่าทางโภชนาการอย่างครบถ้วน หากกินอาหารไม่ครบ 5 หมู่เป็นประจำ ทำพฤติกรรมเช่นนี้ติดต่อกันนานๆ ก็จะทำให้ร่างกายไม่สมบูรณ์แข็งแรง ภูมิต้านทานต่ำ ผิวพรรณไม่สดใส ซึ่งอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพและโรคต่างๆ ได้
7 วิธีล้างมือให้สะอาด ป้องกัน ไวรัส COVID-19
1.ใช้ฝ่ามือถูฝ่ามือ ล้างมือด้วยน้ำสะอาด ฟอกสบู่จนขึ้นฟอง หลังจากนั้นนำฝ่ามือทั้งสองข้างประกบกันและขัดถูให้ทั่ว
- ใช้ฝ่ามือถูหลังมือฟอกสบู่ที่หลังมือแล้วใช้ฝ่ามือถูหลังมือ ซอกนิ้วจนกว่าจะสะอาด ถูทั้งสองข้างเพื่อฆ่าเชื้อโรคบริเวณหลังมือ
- ประกบฝ่ามือถูซอกนิ้วการล้างมือขั้นตอนนี้ต้องนำมือทั้งสองข้างมาประกบกันและล้างมือด้วยสบู่อีกครั้ง ถูซอกนิ้วให้สะอาด
- ใช้ฝ่ามือขัดหลังนิ้วกำเป็นกำปั้นข้างหนึ่งล้างมือโดยใช้ฝ่ามือถูบริเวณหลังนิ้วทำสลับกันจะรู้สึกว่ามือเริ่มสะอาดขึ้น
- ถูนิ้วหัวแม่โป้งกางนิ้วหัวแม่โป้งแยกออกมาแล้วใช้ฝ่ามืออีกข้างกำรอบหัวแม่แป้งใช้มือหมุนด้วยฟองสบู่เป็นวงกลม
- ขัดฝ่ามือด้วยปลายนิ้วให้แบบมือแล้วใช้ปลายนิ้วมืออีกข้างถูด้วยฟองสบู่ตามแนวขวางจากนั้นสลับข้างทำแบบเดียวกัน
- กำมือรอบข้อมือข้างหนึ่งถูวนจนกว่าจะสะอาด หลังจากนั้นให้เปลี่ยนข้างทำแบบเดียวกับมือข้างแรก วิธีนี้จะช่วยให้มือของคุณสะอาดหมดจด
และยังได้เรียนรู้เกี่ยวกับไวรัส COVID-19 หรือที่เรียกเราคุ้นกันในเชื่อเดิมว่า ไวรัสโคโรนา โรคที่กำลังระบาดอยู่ในขณะนี้ ทำให้ผู้ป่วยมีอาการปอดอักเสบรุนแรงจนถึงแก่ชีวิตได้ โดยที่ทราบกันดีกว่าโรคนี้สามารถแพร่กระจายจากคนสู่คนได้แล้ว จากการถูกไอ จาม หรือสัมผัสกับสารคัดหลั่งของคนที่ป่วย ดังนั้น อีกหนึ่งวิธีในการป้องกัน ไวรัส COVID-19 ได้ดีที่สุด คือ การล้างมือบ่อยๆ เพราะมือเป็นสิ่งที่เราใช้จับ สัมผัสสิ่งของต่างๆ มากที่สุด ซึ่งหากไปสัมผัสกับไวรัสและนำมือมาสัมผัสบริเวณหน้า ก็อาจจะทำให้ติดเชื้อได้ กับ 7 วิธีล้างมือให้สะอาด ป้องกัน! ไวรัส COVID-19 โควิช 19อย่าลืมล้างมือบ่อยๆ และสวมหน้ากากอนามัยเพื่อป้องกันเชื้อไวรัส Covid-19
แหล่งที่มา
สุขอนามัยพื้นฐาน (สุขบัญญัติแห่งชาติ)
http://km.citu.tu.ac.th/km/wp-content/uploads/2013/06/health.pdf
สุขอนามัยที่ดี ทำง่าย สร้างด้วย 6ส.
อาหาร 5 หมู่
https://www.thairath.co.th/lifestyle/health-and-beauty/2110007
7ขั้นตอนการล้างมือ
