โครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ (1ตำบล 1 มหาวิทยาลัย)
“โครงการมหาวิทยาลัยสู่ตำบล สร้างรากแก้วให้กับประเทศ”
หลักสูตร HS05 การทอผ้าไหมขิดยกดอก เพื่อเพิ่มรายได้ในครัวเรือนอย่างยั่งยืน
ตำบลเมืองแฝก อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์
ข้าพเจ้านางสาวอรอนงค์ วิไลฤทธิ์ กลุ่ม HS05 ประเภทบัณฑิตจบใหม่ ตำบลเมืองแฝก อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ หลักสูตรการทอผ้าไหมยกขิดดอก ข้าพเจ้าได้รับผิดชอบพื้นที่ บ้านหนองเม็ก หมู่ 8 ตำบลเมืองแฝก อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์
ประวัติบ้านหนองเม็ก
เล่ากันว่าตั้งมาเมื่อประมาณ 130 ปีมาแล้ว สาเหตุที่เรียกว่าบ้านหนองเม็กเนื่องจากมีต้นเม็กต้นใหญ่อยู่ริมหนองน้ำ ปัจจุบันได้ขุดเป็นสระน้ำหมู่บ้าน แต่ยังมีจุดเด่นคือมีต้นไม้ใหญ่และศาลปู่ตาที่ศักดิ์สิทธิ์ของหมู่บ้าน
อาณาเขต
หนองเม็ก อยู่ห่างจากที่ว่าการอําเภอลําปลายมาศ ประมาณ 19 กิโลเมตร
– ทิศเหนือ จรดกับบ้านตูบช้าง หมู่ที่ 7 ตําบลเมืองแฝก อําเภอลําปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์
– ทิศใต้ จรดกับบ้านบุโพธิ์ หมู่ที่ 9 ตําบลบุโพธิ์ อําเภอลําปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์
– ทิศตะวันออก จรดกับบ้านหนองไผ่ล้อม หมู่ที่ 11 ตําบลเมืองแฝก อําเภอลําปลายมาศ
– ทิศตะวันตก จรดกับบ้านนาสีนวล หมู่ที่ 7 ตําบลบุโพธิ์ อําเภอลําปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์
บ้านหนองเม็ก มีพื้นที่ทั้งหมด จํานวน 530 ไร่ แบ่งออกเป็น
– พื้นที่อยู่อาศัย จํานวน 900 ไร่
– พื้นที่ทําการเกษตร จํานวน 800 ไร่
– พื้นที่สาธารณะ จํานวน 30 ไร่
– จํานวนประชากรทั้งสิ้น 514 คน เป็นชาย 247 คน เป็นหญิง 267
– จํานวนครัวเรือนทั้งสิ้น 90 ครัวเรือน
พืชที่นิยมปลูกในหมู่บ้านหนองเม็ก
- มันสำปะหลัง เป็นพืชหัวชนิดหนึ่ง เป็นพืชอาหารที่สำคัญอันดับ 5 รองจากข้าวสาลี ข้าวโพด ข้าว และมันฝรั่ง ชื่อสามัญ ชาวไทยเดิมเรียกกันว่า มันสำโรง มันไม้ ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือเรียกว่า มันต้นเตี้ย ภาคใต้เรียกมันเทศ โดยชาวบ้านนิยมปลูกเพื่อนำไปส่งขาย
- อ้อย มีถิ่นกำเนิดในเขตร้อนของทวีปเอเชีย ในลำต้นอ้อยที่นำมาใช้ทำน้ำตาลมีปริมาณซูโครสประมาณ 17-35% ชานอ้อย (bagasse) ที่ถูกบีบเอาน้ำอ้อยออกไปแล้ว สามารถนำมาใช้ทำกระดาษ พลาสติก เป็นเชื้อเพลิง และอาหารสัตว์ ส่วนกากน้ำตาล (molasses) ที่แยกออกจากน้ำตาลในระหว่างการผลิต สามารถนำไปหมักเป็นเหล้ารัม (rum) ได้อีกด้วย โดยชาวบ้านนิยมปลูกเพื่อนำไปขาย
- ยางพารา เป็นไม้ยืนต้น มีถิ่นกำเนิดบริเวณลุ่มน้ำแอมะซอน ประเทศบราซิลและประเทศเปรู ทวีปอเมริกาใต้ โดยชาวบ้านนิยมปลูกเพื่อนำไปทำแผ่นยางแล้วส่งขาย
4. ต้นชะอม เป็นพืชยืนต้นขนาดเล็ก ใบชะอมเป็นอาหาร สรรพคุณของชะอม เช่น แก้ท้องอืด ช่วยขับลม บำรุงสายตา บำรุงโลหิต เป็นยาระบาย ช่วยลดไข้ ชาวบ้านปลูกไว้เพื่อนำมารับประทาน
- ต้นกล้วย เป็นไม้ล้มลุก สูงประมาณ 3.5 เมตร ลำต้นสั้นอยู่ใต้ดิน กาบเรียงเวียนซ้อนกันเป็นลำต้นเทียม สีเขียวอ่อน ใบ เป็นใบเดี่ยวขนาดใหญ่ กล้วย 1 ผล ให้พลังงานได้ราว ๆ 100 แคลอรี่ และยังมีน้ำตาลจากธรรมชาติอยู่ถึง 3 ชนิด ทั้งซูโครส ฟรุกโตส และกลูโคส ซึ่งจะช่วยเพิ่มพลังงานให้แก่ร่างกาย แถมยังอุดมไปด้วยวิตามิน และแร่ธาตุนานาชนิด ชาวบ้านนิยมปลูกไว้รับประทานผล หัวปลี
สัตว์ที่พบในหมู่บ้านหนองเม็ก
- วัว เป็นสัตว์มีกีบเท้าที่เป็นสัตว์เลี้ยงขนาดใหญ่ชนิดที่สามัญที่สุด ส่วนมากแล้วชาวบ้านนิยมเลี้ยงวัวไว้สำหรับขาย เนื่องจากทำราคาได้ดี
- ไก่ถูกจัดอยู่ในสัตว์ปีกจำพวกนก แต่เดิมนั้นเป็นไก่ป่า บินได้ในระยะสั้น หากินตามพื้นดิน ตกไข่ก่อนแล้วจึงฟักเป็นตัว ตัวผู้หงอนใหญ่และเดือยยาว ไก่พื้นเมืองของไทยมีการเลี้ยงกระจายอยู่ทั่วไปตามหมู่บ้านของเกษตรกร ซึ่งจำแนกตามลักษณะ ภายนอกและสีขน ชาวบ้านจะเลี้ยงไว้เป็นอาหารแต่ก็มีการแบ่งขายบ้าง
- เป็ด เป็นสัตว์ปีกในวงศ์นกเป็ดน้ำ ปากแบน ตีนแบน ระหว่างนิ้วมีพังผืดยึดติดกันเพื่อสะดวกในการว่ายน้ำ ตัวมีหลายสี เช่น น้ำตาล ขาว เขียว ชมพู ม่วง ขนาดเล็กกว่าห่าน ว่ายน้ำเก่ง กินปลา พืชน้ำและสัตว์เล็ก ๆ ชาวบ้านเลี้ยงไว้กินแบ่งขายบางส่วน
- หมู หรือ สุกร เป็นสัตว์เลี้ยงขนาดใหญ่ ซึ่งมีบรรพบุรุษ คือ หัวและความยาวลำตัวอยู่ระหว่าง 0.9 ถึง 1.8 เมตร ตัวโตเต็มวัยหนักระหว่าง 50 ถึง 350 กิโลกรัม สุกรแม้จะเป็นสัตว์กีบคู่ซึ่งมักกินพืชเป็นอาหาร ส่วนมากชาวบ้านเลี้ยงหมูไว้ขาย
ไม้ประดับที่พบในบ้านหนองเม็ก
- เฟื่องฟ้า เรียกว่าเป็นไม้ดอกไม้ประดับกลางแจ้งที่หลายคนคุ้นเคยกันดี มีลักษณะเป็นไม้เลื้อยที่มักปลูกไว้ตกแต่งริมรั้วกำแพง เป็นต้นไม้ที่ทนแล้งได้ดี แต่ละสายพันธุ์ก็จะออกดอกสีสันสวยงามแตกต่างกันออกไป ชาวบ้านปลูกไว้เพื่อประดับ
2. ชวนชม เป็นพรรณไม้ที่ได้ฉายาว่า “กุหลาบแห่งทะเลทราย” เนื่องจากเติบโตในสภาพแห้งแล้งได้ดี และยังเป็นไม้ดอกที่ทนแดดจัด สามารถออกดอกได้ตลอดทั้งปี ชาวบ้านปลูกไว้เพื่อประดับ
นอกจากนี้ข้าพเจ้ายังได้ออกสำรวจในส่วนของสถานการณ์โรคระบาดโควิด -19 ซึ่งพบว่าในหมู่บ้านหนองเม็กนั้น ทางหมู่บ้านได้มีมาตรการการป้องกันที่เข้มงวด มีการตรวจคนเข้าออกในหมู่บ้าน ชาวบ้านในหมู่บ้านป้องกันตนเองเป็นอย่างดี ถ้าจำเป็นต้องออกจากหมู่บ้านทุกคนจะสวมใส่หน้ากากอนามัยพกเจลหรือสเปรย์แอลกอฮอล์เสมอ หากมีชาวบ้านมาจากพื้นที่เสี่ยงจะต้องติดต่อเข้ามาเพื่อเข้ากักตัวที่สถานที่กักตัวที่ทางหมู่บ้านจัดทำไว้ ณ โรงเรียนตูบช้าง ตำบลเมืองแฝก อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ทันที ไม่มีข้อยกเว้น โดยสถานที่กักตัวก็ได้มีการดูแลจากอาสาสมัครจากทุกหมู่บ้านในตำบลเมืองแฝกและยังมีบุคลากรทางการแพทย์เข้ามาตรวจเช็คอย่างสม่ำเสมอ อีกทั้งชาวบ้านในหมู่บ้านหนองเม็กนั้นเริ่มทยอยฉีดวัคซีนกันแล้ว มากกว่า 60 เปอร์เซ็นต์ ในความคิดของข้าพเจ้าคิดว่าถึงแม้วัคซีนจะยังไม่สามารถป้องกันการติดเชื้อได้ ผู้เข้ารับการฉีดจึงยังอาจมีโอกาสเป็นโรคนี้ได้อยู่ แต่วัคซีนสามารถช่วยลดความรุนแรงของอาการแทรกซ้อนต่าง ๆ ลดโอกาสที่จะต้องเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาล และลดการเสียชีวิตได้ ชาวบ้านเองก็สามารถปรับตัวกันได้มากกว่าช่วงแรก ๆ ที่เกิดโรคระบาด สามารถรับมือและดูแลตัวเองได้อย่างถูกวิธีมากขึ้น
วิดีโอประจำเดือนกันยายน
อ้างอิง
https://th.wikipedia.org/wiki – พืช
http://www.buriram.go.th/covid-19/command.php – มาตรการป้องกันโควิด
www.thairath.co.th/lifestyle/life – ไม้ประดับ
