บทความรายงานโครงการ 1 ตำบล 1 มหาวิทยาลัย
หมู่บ้านสามเขย ตำบลแสลงพัน อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์
บริบททั่วไป
หมู่บ้านสามเขย หมู่ที่ 13 ตำบลแสลงพัน อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ เป็นหมู่บ้านขนาดเล็ก มีประชากรกว่า 200 คน โดยมี นายวิชิต พิมพ์พันธ์ เป็นผู้ใหญ่บ้าน ประชากรส่วนใหญ่ที่อาศัยอยู่ในหมู่บ้านเป็นกลุ่มเด็กในวัยเรียนและกลุ่มผู้ใหญ่วัย 50 – 60 ปี นอกจากนี้มีประชากรกลุ่มวัยกลางคนและกลุ่มวัยรุ่นที่เดินทางไปทำงานต่างจังหวัด ประชากรในหมู่บ้านส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ได้แก่ ปลูกพืช เลี้ยงสัตว์ ทำนา เพื่อใช้ในการอุปโภคและบริโภคตามวิถีชาวบ้านในชุมชน มิได้ทำเพื่อการจำหน่ายหรือเพื่อการอื่นแต่อย่างใด
วิเคราะห์สภาพปัญหาของชุมชนทั่วไป
จากการลงพื้นที่สำรวจข้อมูลและสอบถามปัญหา พบว่าเนื่องจากหมู่บ้านสามเขยเป็นหมู่บ้านขนาดเล็กและประชากรส่วนใหญ่อยู่กันเป็นกลุ่มเล็กๆในครอบครัว ทำให้ไม่พบปัญหาขัดแย้งระหว่างครอบครัว แต่ปัญหาที่พบส่วนใหญ่จะเป็นปัญหาทางกายภาพและสิ่งแวดล้อมในชุมชน ดังนี้
- หมู่บ้านสามเขยเป็นหมู่บ้านขนาดเล็กที่ไม่มีแหล่งน้ำไหลผ่าน ประกอบกับประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมทำให้น้ำเป็นสิ่งสำคัญ เมื่อฝนไม่ตกตามฤดูกาลจึงไม่มีน้ำในการ ทำเกษตรกรรม แต่ถึงแม้ฝนจะตกตามฤดูกาลก็ไม่มีแหล่งกักเก็บน้ำไว้ในการทำเกษตรกรรมต่าง ๆ ดังนั้นผลผลิตที่ได้จึงใช้ในการอุปโภคและบริโภคในครัวเรือนเท่านั้น
- ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมที่เกิดจากการเผาขยะในชุมชน เนื่องจากชุมชนไม่มีสถานที่สำหรับจัดการขยะและไม่มีเจ้าหน้าที่บริหารจัดการขยะ ประชากรในชุมชนจึงใช้วิธีเผาทำลายขยะบริเวณหน้าบ้านของตนเองซึ่งอาจทำให้เกิดมลพิษในอนาคตและเป็นอันตรายต่อเด็กและผู้สูงอายุได้
- จากการลงพื้นที่หมู่บ้านสามเขยในครั้งนี้ พบว่าประชากรส่วนใหญ่ในหมู่บ้านไม่มีบัญชีเงินฝาก เนื่องจากนำเงินมาใช้จ่ายภายในครัวเรือนทั้งการอุปโภคบริโภค ทั้งยังใช้จ่ายในการทำเกษตรกรรม การเลี้ยงดูบุตรหลาน และใช้หนี้สินต่างๆ เป็นต้น
แนวทางพัฒนาหรือข้อเสนอแนะในการพัฒนา
- ต้องมีแหล่งน้ำในชุมชนเพื่อใช้ในการทำเกษตรกรรม และเพื่อเป็นแหล่งกักเก็บน้ำไว้ใช้ในฤดูเพาะปลูกหรือในยามที่เกิดปัญหาภัยแล้ง
- ควรมีการบริหารจัดการขยะภายในชุมชนเพื่อป้องกันปัญหาการเกิดมลพิษต่าง ๆ และป้องกันการเกิดไฟไหม้ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตได้
