บทความรายงานผลการลงพื้นที่ปฏิบัติงานประจำเดือนกันยายน 2564
1.บริบททั่วไปของหมู่บ้าน
ตำบลแสลงพันนั้นประชาชนประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทำนา เลี้ยงวัวควาย กิจกรรมหลักในช่วงนี้คือ หว่านปุ๋ยใส่ข้าว ซึ่งช่วงหน้าฝนมักจะมีการตัดหญ้า ตัดต้นข้าว เพื่อนำมาเลี้ยงวัวควายตามบริบทของสังคมชนบท ซึ่งส่วนมากจะเป็นผู้ชายที่ทำงาน ส่วนผู้หญิงส่วนใหญ่มักอยู่บ้าน ปลูกผักสวนครัว เลี้ยงหลาน จึงทำให้ว่างเว้นจากการประกอบอาชีพหลัก นอกจากนี้ยังมีโรคโควิด19ที่แพร่ระบาดอยู่ในปัจจุบัน ทำให้ประชาชนรายได้ลดลง ว่างงาน ลูกหลานที่ไปทำงานก็ส่งเงินให้น้อยลง ทำให้การดำรงชีวิตนั้นค่อนข้างลำบาก เมื่อมีโครงการดีๆคือ โครงการ U2T มหาวิทยาลัยสู่ตำบล ของมหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์เข้ามาส่งเสริมพัฒนาอาชีพการทำเห็ดนางฟ้า จึงทำให้ประชาชนนั้นมีความหวัง มีกำลังใจที่จะดำเนินชีวิตต่อไปได้ สามารถลดรายจ่าย สร้างรายได้เพิ่มขึ้นในครัวเรือนได้
2.ติดตามความก้าวหน้ากลุ่มโรงเรือนเพาะเห็ดบ้านหนองตาดตามุ่ง และกิจกรรมแปรรูปผลิตภัณฑ์เห็ดนางฟ้า
วันที่30สิงหาคม2564 ข้าพเจ้าและทีมผู้ปฏิบัติงานได้ลงพื้นที่บ้านหนองตาดตามุ่ง เวลา9.00-12.00น. โดยช่วงเช้าได้ทำกิจกรรมแปรรูปผลิตภัณฑ์จากเห็ดนางฟ้าที่ได้จากกลุ่มทำเห็ดของหมู่บ้านหนองตาดตามุ่ง ซึ่งมีชาวบ้านได้ให้ความสนใจในการเข้าร่วมฝึกอบรม คือ การทำไส้กรอกเห็ดวุ้นเส้น น้ำพริกปลาร้าเห็ดทรงเครื่อง ณ ศาลากลางหมู่บ้านแสลงพัน โดยมีกลุ่มประชาชน และคณะทำงานทีม U2T ของตำบลแสลงพันได้ร่วมกันแปรรูปเห็ดนางฟ้าในครั้งนี้ ตั้งแต่กระบวนการเตรียมวัถุดิบ เลือกสรรวัตถุดิบ วิธีการนำเครื่องเทศคลุกคล้ำกับวัตถุดิบหลักคือ วุ้นเส้นกับเห็ดนางฟ้า ทำให้ได้ไส้กรอกเห็ดวุ้นเส้นที่ขายได้ดี และสร้างรายได้ให้แก่ชุมชน
สำหรับพัฒนาการและความก้าวหน้าของชาวบ้านนั้น ทำให้มีองค์ความรู้ในการทำเห็ดนางฟ้ามากขึ้น เพราะได้เรียนรู้เทคนิคและวิธีการบริหารจัดการโรงเรือนจากเจ้าของฟาร์มเห็ดโดยตรง นอกจากนี้ยังได้รู้วิธีจำหน่ายสินค้าให้กับกลุ่มเป้าหมายในชุมชน เกิดรายได้ที่เป็นรูปธรรม ทำให้ชาวบ้านมีแรงกระตุ้นในการผลิตสินค้าออกมาอย่างต่อเนื่องทำให้จำหน่ายสินค้าได้ รู้จักการติดต่อโดยตรงกับฟาร์มเห็ดเพื่อขอคำแนะนำ และซื้อก้อนเชื้อเห็ดนางฟ้าจากคุณภัทร ภูมรา
กิจกรรมต่อไปหลังจากที่อบรมเสร็จแล้วนั้นทีมงาน U2T และกลุ่มชาวบ้านได้เดินทางไปติดตามความก้าวหน้าที่กลุ่มโรงเรือนเพาะเห็ดบ้านหนองตาดตามุ่ง ซึ่งได้ร่วมกันทำกิจกรรม คือ การเก็บเห็ดนางฟ้าได้3ตระกร้า น้ำหนักราว5-10กิโลกรัม แล้วนำไปคัดแยก ตัดตกแต่งดอกเห็ด ชั่งกิโลเพื่อบรรจุภัณฑ์ใส่ถุงหิ้วจำหน่าย ตัวอย่าง เช่น เห็ด2ขีด จำหน่ายราคา20บาท จากนั้นก็นำไปจำหน่ายหน้าที่ทำการผู้ใหญ่บ้านหนองตาดตามุ่ง จำหน่าย ณ ศาลากลางหมู่บ้านแสลงพัน และจำหน่ายในชุมชนบางส่วนร่วมกับชาวบ้าน ซึ่งมีลูกค้าทั้งที่เป็นชาวบ้าน ลูกค้าที่ผ่านมาพบเห็นสินค้าก็จอดรถเพื่อแวะซื้อเห็ดนางฟ้า ซึ่งทำให้คณะทำงานมีกำลังใจที่จะดำเนินโครงการนี้ให้กับชาวบ้านด้วยความมุ่งมั่นอย่างต่อเนื่อง เพื่อที่จะส่งเสริมอาชีพใหม่ๆ สร้างรายได้ให้กับชาวบ้านชุมชนมีความเข้มแข็งพึ่งพาตนเองได้
3.ติดตามความก้าวหน้าของกลุ่มโรงเรือนเพาะเห็ดบ้านบุขี้เหล็กใหม่พัฒนา
เวลา13.00-16.00น. ข้าพเจ้าพร้อมด้วยทีมผู้ปฏิบัติงานส่วนหนึ่งได้เดินทางไปติดตามความก้าวหน้า เพื่อเยี่ยมเยือนกลุ่มผู้ดูแลเห็ด ติดตามผลการดำเนินโครงการของกลุ่มโรงเรือนเพาะเห็ดบ้านบุขี้เหล็กใหม่พัฒนา อาทิ บัญชีรายการจำหน่ายเห็ด การจดบัญชีรายรับ รายจ่ายรายวันเบื้องต้น ซึ่งกิจกรรมในการลงพื้นที่ในครั้งนี้ ได้ร่วมเก็บเห็ด คัดแยกเห็ด ตัดแต่งเห็ด และบรรจุภัณฑ์ใส่ถุงเพื่อจัดจำหน่ายทั้งในชุมชนของตนเอง และหมู่บ้านใกล้เคียง นอกจากนี้ยังร่วมพูดคุยกับผู้ดูแลโรงเรือนเพาะเห็ดเพื่อหาแนวทางการเพิ่มผลผลิต เพื่อแปรรูปให้เห็ดนางฟ้าให้เป็นสินค้า อาทิ แหนมเห็ด ทอดกรอบเห็ด ฯลฯ เพื่อที่จะลงพื้นที่ทำกิจกรรมส่งเสริมอาชีพและแปรรูปสินค้าเพิ่มเติมต่อไป ซึ่งสินค้านั้นจะช่วยบ่งบอกถึงเอกลักษณ์ของชุมชนแห่งนี้ สามารถสร้างแบรนด์โลโก้ และสามารถจำหน่ายได้หลากหลายช่องทางด้วยกัน
4.ติดตามความก้าวหน้าของกลุ่มโรงเรือนเพาะเห็ดบ้านบุก้านตงพัฒนา
วันที่11เดือนกันยายน เวลา9.00-12.00น. ทีมผู้ปฏิบัติงานU2Tตำบลแสลงพัน ได้ลงพื้นที่ติดตามความก้าวหน้าโรงเรือนเพาะเห็ดนางฟ้าของกลุ่มบ้านบุก้านตงพัฒนา ได้ร่วมทำกิจกรรม เก็บเห็ด ตัดแต่งคัดแยกเห็ด บรรจุภัณฑ์ใส่ถุงหิ้ว3ขีด20บาท และทดลองตลาดจำหน่ายภายในชุมชน นอกจากนี้ยังได้แปรรูปปลาร้าเห็ดอินเตอร์ แนะนำวิธีการทำ มีการสาธิตการทำ อาทิ การผัดปลาร้า การปรุงเครื่อง การบรรจุภัณฑ์ใส่กระปุกใสทำให้มีความน่าสนใจมากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ยังได้เตรียมวัตถุดิบทำแหนมเห็ดให้กับชาวบ้าน ซึ่งได้นำเห็ดมานึ่งเตาถ่านให้ได้กลิ่นหอม หลังจากนั้นนำไปพักไว้ให้หมาดน้ำก่อน รอให้เย็นจึงนำไปคลุกคล้ากับกระเทียม เกลือ ใส่พริกสด นำถุงพลาสติกมาบรรจุแหนม และมัดด้วยหนังยางเพื่อไม่ให้อากาศเข้า 2-3วันก็นำมารับประทานและจำหน่ายได้
ภาระงานด้านอื่นๆ
-ประชุมออนไลน์กับทีมงาน และ อ.ดร.สุธีกิติ์ ฝอดสูงเนินก่อนการลงพื้นที่ปฏิบัติงาน
-ร่วมสร้างเพจจำหน่ายสินค้าออนไลน์ และโพสต์ภาพสินค้าผลิตภัณฑ์ของตำบลแสลงพัน
ปัญหา อุปสรรค และข้อเสเนอแนะ
-สถานการณ์โรคโควิด19ที่แพร่ระบาดในปัจจุบัน เวลาลงพื้นที่ปฏิบัติงานต้องมีการแบ่งกลุ่มลง
-ชาวบ้านบางคนยังไม่ค่อยให้ความร่วมมือ เพราะไม่ชอบทำงานเป็นกลุ่มที่มีหลายหมู่บ้านมารวมกัน
-การฝึกอบรมยังไม่ครอบคลุมหมู่บ้านในตำบลแสลงพัน จึงต้องเร่งจัดกิจกรรมให้สอดคล้องกับความต้องการของประชาชนในระยะเวลาที่เหลือ
-ควรทำงานระบบทีมให้มีความเข้มแข็งมากกว่านี้ มีภาระงานที่ชัดเจนในแต่ละสัปดาห์ของการปฏิบัติงาน
-ควรพัฒนาต่อยอดโครงการนี้ให้มีต่อไปในรูปแบบของครัวเรือนเมื่อสิ้นโครงการU2T
แนวทางส่งเสริมพัฒนาอาชีพประชาชน
–จัดกิจกรรมแปรรูปผลิตภัณฑ์จากเห็ดนางฟ้า นำเสนอรายการสินค้าใหม่ๆให้กับกลุ่มสมาชิกเพื่อผลิตเป็นสินค้าของชุมชนแสลงพันอย่างแท้จริง
-เสนอร่วมออกแบบเพจขายสินค้าออนไลน์กับทีมงานเพื่อนำไปแนะนำให้กับกลุ่มสมาชิกเพื่อสร้างช่องทางการสื่อสารในยุคสมัยใหม่ให้ก้าวทันเทคโนโลยี
-คิดสร้างสรรค์ไอเดียใหม่ๆ เพื่อเสนอกลุ่มทำเห็ดและทีมงานในการออกแบบโลโก้ผลิตภัณฑ์ที่สะท้อนถึงเอกลักษณ์ของชุมชนได้อย่างแท้จริงด้วยการ ร่วมคิด ร่วมสร้าง ร่วมทำ ร่วมบูรณาการ และร่วมพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืน
-วางแผนการลงพื้นที่เพื่อแบ่งหน้าที่ให้ทีมงานทุกคนรับผิดชอบ เพื่อเก็บข้อมูลของชุมชนในด้านต่างๆนำมาสรุปเป็นรายงานภาพรวมของโครงการตลอดทั้งปี
-ลงพื้นที่ติดตามกลุ่มโรงเรือนเป้าหมายที่ยังไม่ได้จัดกิจกรรมแปรรูป เพื่อดำเนินการแปรรูปผลิตภัณฑ์สินค้าให้แล้วเสร็จ และทำน้ำหมักให้กับกลุ่มชุมชนที่ยังไม่มีความพร้อมด้านการทำโรงเรือนเพาะเห็ด
วีดีโอรายงานผลการปฏิบัติงานประจำเดือนกันยายน 2564
