ข้าพเจ้านางสาว ปารีณา ทิพย์อักษร ประเภทบัณฑิตจบใหม่ ตำบลโคกสะอาด อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์
หลักสูตร : HS07 โครงการสร้างมูลค่าเพิ่มจากพืชสมุนไพรในท้องถิ่น โครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบรูณาการ 1 ตำบล 1 มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยสู่ตำบล สร้างรากแก้วให้ประเทศ
เมื่อวันที่ 20 สิงหาคม 2564 ทางทีมงานและทางคณะอาจารย์ที่ปรึกษาโครงการสร้างมูลค่าเพิ่มจากพืชสมุนไพรในท้องถิ่นของ ตำบลโคกสะอาด อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ ได้ไปหาพ่อใหญ่เล ซึ่งเป็นผู้ที่รู้เกี่ยวกับเรื่องพืชสมุนไพรต่างๆในชุมชนเป็นอย่างดีแล้วพ่อเลนั้นได้อธิบายเกี่ยวกับเรื่องสมุนไพรต่างๆ แต่ละชนิดว่าใช้ไปในแนวทางไหนและประโยชน์แต่ละชนิด สรรพคุณสมุนไพรแต่ละอย่างนั้นเป็นยังไงในแต่ละชนิด พืชสมุนไพรในโคกสะอาดที่พบเยอะ ก็จะมี ตะไคร้ มะกรูด ขิง ข่า ฟ้าทะลายโจร ว่านหางจระเข้ เป็นต้น และสรรพคุณและประโยชน์ที่แต่ละชนิดมีดังนี้
1.ตะไคร้ ประโยชน์ของตะไคร้ ใช้เป็นวัตถุดิบประกอบอาหาร เพราะมีเกลือแร่จำเป็นหลายชนิด ได้แก่ แคลเซียม ฟอสฟอรัส เหล็ก และวิตามิน นำตะไคร้มาสกัดกลั่นกลิ่นใช้เป็นน้ำมันหอมระเหย รวมถึงตะไคร้หอมมีคุณสมบัติกันยุงได้ด้วย สรรพคุณทางยาของตะไคร้ ช่วยแก้อาการต่างๆ ดังนี้
สรรพคุณของตะไคร้
รากตะไคร้ สรรพคุณของรากตะไคร้ ช่วยบำรุงธาตุ ขับปัสสาวะ แก้ขัดเบา แก้นิ่ว แก้ปวดกระเพาะ รวมถึงรักษากลากเกลื้อนได้อีกด้วย
ลำต้นตะไคร้ สรรพคุณของลำต้นตะไคร้นำมาใช้แก้ปวด จากการปวดข้อและฟกช้ำ แก้โรคทางเดินปัสสาวะ แก้ประจำเดือนมาไม่ปกติ รวมถึงช่วยให้เจริญอาหาร แก้ท้องเสีย แก้ท้องอืด แก้จุกเสียด แน่นท้อง ขับลมในลำไส้ วิธีใช้คือรับประทานสด หรือผึ่งแห้งแล้วนำมาใช้ต้มดื่ม
ใบตะไคร้ สรรพคุณของใบตะไคร้ช่วยลดความดันโลหิตสูง นำมาใช้สกัดทำน้ำมันหอมระเหย
2.มะกรูด ประโยชน์และสรรพคุณมะกรูด ช่วยในการต่อต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกายแข็งแรง กระทุ้งพิษ แก้ฝีภายในและแก้เสมหะเป็นพิษ มีน้ำมันหอมระเหยผ่อนคลายความเครียด คลายความกังวล เป็นยาบำรุงหัวใจ แก้ลม หน้ามืด วิงเวียนศีรษะ แก้อาการไอ ขับเสมหะ ช่วยฟอกโลหิต แก้อาการเลือดออกตามไรฟัน ช่วยขับลมในลำไส้ แก้อาการจุกเสียด ท้องอืด แน่นท้อง ช่วยขับระดู ขับลม ช่วยบำรุงหนังศีรษะและบำรุงเส้นผมให้แข็งแรง แก้ปัญหากลิ่นเท้าเหม็น มีกลิ่นอับเชื้อรา
ใบมะกรูดและน้ำมะกรูดสามารถใช้ดับกลิ่นคาวในอาหารและใช้ในการประกอบอาหารและแต่งกลิ่นคาวหวานของอาหาร เช่น ต้มยำ แกงเผ็ด ผัดเผ็ด ฉู่ฉี่ ห่อหมก ฯลฯ มีการนำเปลือกของมะกรูดมาใช้เป็นส่วนผสมในเครื่องสำอางบางชนิด อย่างเช่น สบู่ แชมพูมะกรูดหรือยาสระผมมะกรูด ผลิตภัณฑ์ป้องกันยุงและแมลง เป็นต้น
3. ขิง ประโยชน์และสรรพคุณขิง เป็นยาบำรุงกำลังและยาอายุวัฒนะ ช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระที่มีในร่างกาย ช่วยให้ระบบขับถ่ายในร่างกายดีขึ้น ช่วยรักษาอาการร้อนใน ขับล้างสารพิษและคอเลสเตอรอล,ไขมัน ออกจากร่างกาย ช่วยแก้อาการหนาวสั่น ช่วยทำให้ร่างกายอบอุ่นขึ้น ช่วยบรรเทาอาการคลื่นใส้อาเจียนได้ ช่วยลดอาการปวดศีรษะและไมเกรนได้ แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ขับลม สามารถช่วยรักษาโรคนิ่ว ช่วยขับถ่ายของเสียออกจากลำไส้ ช่วยต่อต้านเชื้อแบคทีเรีย ช่วยในการย่อยอาหาร ช่วยลดกลิ่นปาก แก้อาการปากเหม็น
ขิงเป็นพืชที่มีความสำคัญทางอาหารเนื่องมีธาตุฟอสฟอรัสและวิตามิน เอ สูงและยังช่วยในการปรับปรุงรสชาติอาหาร คนโบราณนำส่วนต่างๆ ของขิง ได้แก่ แง่งขิง เปลือกขิง น้ำมันหอมระเหยและใบ สดๆ มาใช้เป็นยาสมุนไพร เพื่อรักษาโรคชนิดต่างๆ การใช้เป็นอาหาร ขิงนำมาทำอาหารได้หลากหลาย ขิงอ่อนใช้เป็นผักจิ้ม ใช่ทำผัดขิง ใสในยำเช่นยำหอยแครง ใส่ในแกงฮังเล น้ำพริก กุ้งจ่อม ซอยใส่ในต้มส้มปลา เมี่ยงคำ ไก่สามอย่าง ใช้ทำขิงดอง ใส่ในบัวลอยไข่หวานเพื่อดับกลิ่นคาวไข่ ทำเป็นอาหารหวาน เช่น น้ำขิง เต้าฮวย ขิงแช่อิ่ม ขนมปังขิง และยังทำเป็นขิงผงสำเร็จรูป สำหรับชงดื่มได้อีกด้วย
4. ฟ้าทะลายโจร เป็นสมุนไพรที่มีฤทธิ์เย็น ช่วยปรับลดความร้อนในร่างกาย เมื่อมีอาการไข้หวัด ไอ และเจ็บคอ เพื่อรักษาความสมดุลในร่างกาย คนไทยจึงนิยมใช้ประโยชน์ของฟ้าทะลายโจรในการรักษาไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ ซึ่งจริงๆ แล้วสมุนไพรทางเลือกชนิดนี้ยังมีสรรพคุณทางยาในด้านอื่นๆ อีกมากมาย ดังนี้
แก้อาการหวัด ปวดหัว ตัวร้อน ให้ทุเลาลง บรรเทาอาการอักเสบ เช่น หลอดลมอักเสบ คออักเสบ และต่อมทอนซิลอักเสบ ช่วยขับเสมหะ แก้ไอ แก้เจ็บคอ รักษาโรคฝี โรคผิวหนัง รักษาอาการปวดท้องจากท้องเสีย หรือบิดมีไข้ ลดการเจริญเติบโตของเชื้อโรค ช่วยทำให้เจริญอาหาร
ฟ้าทะลายโจร ป้องกันโควิด-19 ได้จริงไหม?
ในปัจจุบันนี้ หลายคนมีความเชื่อว่าการกินฟ้าทะลายโจรสามารถป้องกันโควิด-19 ได้ แต่จริงๆ แล้ว ฟ้าทะลายโจรไม่ได้มีส่วนช่วยป้องกันโควิด-19 แต่สามารถใช้เพื่อรักษาอาการเบื้องต้นเท่านั้น เนื่องจากในสมุนไพรฟ้าทะลายโจรมีสาร “แอนโดรกราโฟไลด์” (Andrographolide) ช่วยให้บรรเทาอาการไข้ในผู้ป่วยที่มีอาการไม่รุนแรงนัก จึงมีการนำสมุนไพรทางเลือกชนิดนี้ไปใช้ควบคู่กับยาแพทย์แผนปัจจุบันนั่นเอง
5.ว่านหางจระเข้ เป็นสมุนไพรใกล้บ้านที่คนไทยคุ้นเคยกันดี มีสรรพคุณมากมาย ถูกนำใช้ในการทำยารักษาโรคต่างๆ ทำให้ได้รับการขนานนามว่า “สมุนไพรมหัศจรรย์” อีกทั้งยังมีประโยชน์ต่อสุขภาพและความงาม เรียกได้ว่าเป็นคุณค่าจากธรรมชาติแบบไม่ต้องพึ่งสารเคมี
ว่านหางจระเข้ ทำอะไรได้บ้าง? คนส่วนใหญ่มักใช้ว่านหางจระเข้รักษาแผลถูกน้ำร้อนลวก เนื่องจากในพืชชนิดนี้มีสารโพลียูโรไนด์ และโพลีแซคคาไรด์ ที่ช่วยทำให้แผลหายไวขึ้น ซึ่งสรรพคุณของว่านหางจระเข้ยังสามารถใช้รักษาโรคต่างๆ และฤทธิ์เย็นจากเนื้อวุ้นยังช่วยบรรเทาอาการที่เกี่ยวข้องกับผิวหนังได้อีกด้วย สำหรับสรรพคุณอื่นๆ ที่คุณอาจไม่เคยรู้มาก่อน มีดังนี้ วุ้นของว่านหางจระเข้สามารถใช้สมานแผล และห้ามเลือดได้ ทำให้แผลหายไว ใช้รักษาอาการติดเชื้อ อักเสบ และกระตุ้นเซลล์เนื้อเยื่อต่างๆ ให้เติบโต ใช้รักษาแผลที่เกิดจากความร้อน เช่น ไฟไหม้ น้ำร้อนลวก และการฉายรังสี ใช้แก้พิษแมงกะพรุน ช่วยบรรเทาอาการแสบร้อนจากพิษ มีสรรพคุณทางยาในการช่วยประสานกระดูก และช่วยบำรุงข้อกระดูก นำมาปอกเปลือก ล้างเมือกออก ต้มน้ำใช้เป็นยาระบาย ยาแก้ไอ และยาแก้เจ็บคอ นำมาทำเป็นเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ สำหรับควบคุมระดับน้ำตาลของผู้ป่วยเบาหวาน เนื้อว่านหางจระเข้บรรเทาอาการปวดฟันได้ ตัดเป็นชิ้นเล็กๆ เหน็บตามซอกฟัน รักษาอาการผิวไหม้แสบร้อนจากแสงแดด และใช้ทารักษาฝ้าบนใบหน้าได้ด้วย ตัดเนื้อวุ้นเป็นแท่งเล็กๆ นำไปแช่เย็น แล้วเหน็บทวารหนัก ช่วยรักษาริดสีดวงทวารได้
วันที่ 25 สิงหาคม 2564 ทางทีมงานผู้ปฏิบัติงานของ ตำบลโคกสะอาด อำเภอลำปลายมาศ ได้ไปเตรียมปุ๋ยคอกไปใส่สมุนไพรที่ปลูกไว้เมื่อวันที่ 12 ที่ผ่านมา และนำไปใส่ที่ วัดป่ามหาวีรารามบ้านห้วยหวาย และป่าชุมชนบ้านหนองปิง ป่าโคกหนองโคงวัว นั้นเอง และ เพื่อที่พืชสมันไพรที่ปลูกไว้นั้นจะได้งอกงามนั้นเอง
เมื่อวันที่3 กันยายน 2564 อาจารย์ที่ดูแลโครงการได้มอบหมายงานให้ทางผู้ปฏิบัติงานนั้นทำรายงานสรุปการทำงานตั้งแต่เดือน กุมภาพันธ์ ถึง เดือน กันยายน 2564 ว่าในแต่ละเดือนนั้นทำอะไรไปบ้างแล้ว แล้วก็ทำเป็นเล่มรายงานมาส่งอาจารย์ภายในสิ้นเดือนนี้ และทางทีมงานก็ได้มาประชุมกันและเตรียมแผนการทำรายงานนั้นๆ
