รายงานผลการปฏิบัติงานในโครงการ (เดือนสิงหาคม)
การสำรวจตามโครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ
(มหาวิทยาลัยสู่ตำบลสร้างรากแก้วให้ประเทศ)
(HS08)
นางสาวสิรินภา ทะกาเนนะ ผู้ดำเนินงานประเภทบัณฑิตจบใหม่
พื้นที่รับผิดชอบ หมู่ที่ 3 บ้านหนองตาด ต.ทะเมนชัย อ.ลำปลายมาศ จ.บุรีรัมย์
ข้าพเจ้าได้รับผิดชอบติดตามผลการพัฒนาผลิตภัณฑ์“ข้าวหมาก”บ้านหนองตาด หมู่ที่3 โดยได้ติดต่อทางแชทไลน์และโทรสอบถามผลการพัฒนาจากนางสุคนธ์ ซอยรัมย์ หัวหน้ากลุ่ม พบว่า สมาชิกกลุ่มได้มีการพัฒนาสีสันและรสชาติของข้าวหมากให้มีความแปลกใหม่และโดดเด่นอยู่เสมอ มีการนำสีจากวัตถุดิบธรรมชาติมาปรับใช้ เช่น สีของแก้วมังกร ที่ให้สีชมพู สีของขมิ้นหรือฟักทอง ที่ให้สีเหลือง สีของกระเจี๊ยบ ที่ให้สีแดง และสีของแครอท ที่ให้สีส้ม เป็นต้น และมีการคิดค้นหาวิธีที่จะทำให้รสชาติของข้าวหมากคงที่และมีรสชาติที่โดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ ซึ่งข้าพเจ้ามีหน้าที่คอยให้คำแนะนำและสืบค้นข้อมูลในการจัดหาวัตถุดิบธรรมชาติที่จะนำมาใช้ทำสีของผลิตภัณฑ์ รวมไปถึงการออกแบบบรรจุภัณฑ์ให้กับกลุ่ม
โดยได้มีการออกแบบบรรจุภัณฑ์ของผลิตภัณฑ์ข้าวหมาก และได้นำเสนอให้กับกลุ่มสมาชิก ดังนี้
1.จากเดิมที่ทางกลุ่มได้มีบรรจุภัณฑ์แบบถ้วยพลาสติกใสมีฝาปิดอยู่แล้ว แต่พบปัญหาคือ เมื่อข้าวหมากพร้อมรับประทาน จะทำให้เกิดแก๊สในผลิตภัณฑ์ ซึ่งส่งผลให้ ฝาของบรรจุภัณฑ์เด้งและดีดออก เพราะมีฝาปิดที่ไม่แน่นมิดชิดมากพอ และไม่มีรูสำหรับระบายอากาศภายในผลิตภัณฑ์ข้าวหมาก ข้าพเจ้าได้เล็งเห็นถึงปัญหาที่เกิดขึ้น จึงได้สืบค้นข้อมูลและได้ออกแบบบรรจุภัณฑ์ในรูปแบบของ “ถ้วย/กระปุกเซฟตี้” ที่มีฝาปิดที่แน่นมิดชิด มีรูเล็กๆสำหรับระบายอากาศภายในบรรจุภัณฑ์ เพื่อป้องกันฝาเด้ง ดีดออก ป้องกันน้ำข้าวหมากรั่วเลอะบรรจุภัณฑ์ และทำให้สะดวกต่อการรับประทาน การเก็บรักษาและการขนส่ง
2.บรรจุภัณฑ์ในรูปแบบของ”ถ้วยจากกระบอกไม้ไผ่”
ไม้ไผ่เป็นวัตถุดิบที่มีอยู่แล้วในท้องถิ่น โดยการนำไม้ไผ่มาตัดตามปล้อง ปิดท้ายปล้อง1ด้าน อีก1ด้านทำเป็นรูในลักษณะของถ้วยหรือกระบอก และมีฝาปิดที่ทำจากงานจักรสาน เพื่อเป็นการกระจายรายได้สู่คนในชุมชน โดยบรรจุภัณฑ์แบบ”ถ้วยกระบอกไม้ไผ่”นี้จะเอาไว้ใช้สำหรับใส่ผลิตภัณฑ์ข้าวหมากเพื่อจัดจำหน่ายในพื้นที่ชุมชน และจำหน่ายเป็นของฝาก เพื่อเป็นการอนุรักษ์ภูมิปัญญาชาวบ้านและช่วยลดต้นทุนในการผลิต และจะทำให้เกิดการกระจายรายได้ในชุมชน
ภาพประกอบ :
ภาพที่1. บรรจุภัณฑ์แบบกระบอกไม้ไผ่
ภาพจาก : Page Facebook กระบอกไม้ไผ่ใส่น้ำ ราคาถูก
3.บรรจุภัณฑ์สำหรับการเก็บรักษาอุณหภูมิเมื่อมีการจัดส่งนอกพื้นที่
ผลิตภัณฑ์ข้าวหมากเมื่อพร้อมรับประทานแล้ว ควรเก็บรักษาในอุณหภูมิที่เย็น ด้วยเรื่องของการขนส่งนั้น ในบางพื้นที่การจัดส่งจะใช้ระยะเวลาที่แตกต่างกัน ทำให้ผู้ซื้อมีความกังวลในเรื่องของการเก็บรักษาระหว่างการขนส่ง ข้าพเจ้าและทีมผู้ปฏิบัติงานได้เล็งเห็นถึงปัญหานี้ จึงได้มีการสืบค้นข้อมูลและออกแบบบรรจุภัณฑ์เพื่อเป็นการถนอมอาหารและยืดอายุของผลิตภัณฑ์ข้าวหมากเพื่อให้มีรสชาติและกลิ่นที่คงเดิม เช่น การนำถุงฟอยด์เก็บความเย็นมาแพคบรรจุภัณฑ์ เพื่อรักษาอุณหภูมิระหว่างที่มีการขนส่ง เป็นต้น
ภาพประกอบ :
ภาพที่2. ถุงฟอยด์เก็บความเย็นเพื่อรักษาอุณหภูมิ
ภาพจาก : https://www.sgethai.com/product/aluminum-foil-cooler-bag/
ข้าพเจ้าได้แนะนำสมาชิกกลุ่มผลิตภัณฑ์ข้าวหมากบ้านหนองตาด หมู่ที่3 ให้จัดทำบัญชีครัวเรือนหรือบัญชีรายรับ-รายจ่าย ซึ่งสมาชิกกลุ่มบ้านหนองตาดได้มีการจัดทำบัญชีรายรับ-รายจ่ายอยู่แต่เดิมแล้ว เพียงแต่ข้าพเจ้าได้เข้าไปให้คำแนะนำในการเขียนและจดบันทึกให้มีความเรียบร้อยและชัดเจนมากยิ่งขึ้น โดยใช้บันทึกรายได้หรือยอดขาย-รายจ่ายหรือต้นทุน เพื่อที่จะทำให้สมาชิกกลุ่มทราบถึงผลกำไรหรือขาดทุนจากการขายผลิตภัณฑ์ข้าวหมาก ทั้งนี้ข้อมูลรายได้-รายจ่ายที่ได้จากการบันทึกจะถูกวิเคราะห์เพื่อใช้ประโยชน์ต่อไป และได้แนะนำให้มีการขยายเครือข่าย การรวมกลุ่มสมาชิกที่เพิ่มมากขึ้น โดยมีสมาชิกกลุ่มตัวแทนจิตอาสาบ้านหนองตาด เป็นวิทยากรกระบวนการในถ่ายทอดทักษะและองค์ความรู้ เพื่อเป็นการแลกเปลี่ยนความรู้ ทักษะซึ่งกันและกัน โดยข้าพเจ้าและทีมผู้ปฏิบัติงานจะจัดทำเป็นหนังสือคู่มือการอบรมอาชีพ และจัดทำสื่อการเรียนรู้เป็นคลิปวิดีโอถ่ายทอดออนไลน์เพื่อเป็นการสร้างความยั่งยืนในกลุ่ม และนำไปสู่การจัดตั้งเป็นวิสาหกิจชุมชนในอนาคต
มีสมาชิกกลุ่มตัวแทนจิตอาสาที่เป็นต้นแบบ ดังนี้
- นางสุคนธ์ ซอยรัมย์(หัวหน้ากลุ่ม)
- นางสำรวย เชิญรัมย์
- นางวิชนี แกล้วกล้า
- นางม้วย เภสัชชา
- นางลำไย แสนพงษ์
- นางพัชรี เภสัชชา
ภาพประกอบ :
ภาพที่3. บัญชีรายรับ-รายจ่ายของสมาชิกกลุ่มบ้านหนองตาด หมู่ที่3
เนื่องจากสถานการณ์การแพร่ระบาดอย่างรวดเร็วของเชื้อไวรัส Covid-19 ทำให้คนในชุมชนมีความวิตกกังวลเป็นอย่างมาก ส่งผลกระทบต่อการประกอบอาชีพและการดำเนินชีวิต ข้าพเจ้าจึงให้คำแนะนำ ในการเฝ้าระวังและดูแลสุขภาพตนเองให้ปลอดภัยจากเชื้อไวรัสCovid-19 โดยได้ให้คำแนะนำดังนี้
- Social distancing การเว้นระยะห่างทางสังคม พักอยู่บ้าน หากรู้สึกไม่สบาย เว้นระยะห่างระหว่างบุคคล อย่างน้อย 1 เมตร
- หมั่นล้างมือให้สะอาด ด้วยสบู่หรือแอลกอฮอล์เจลล้างมือ หลังใช้ห้องน้ำ ก่อน-หลังรับประทานอาหาร หลังใช้มือจับสิ่งของในที่สาธารณะ
- เฝ้าระวังตนเอง สวมหน้ากากอนามัย เลี่ยงการเดินทางไปในสถานที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อและสังเกตอาการตนเอง เช่น ไข้สูง ไอ เจ็บคอ หายใจหอบเหนื่อย
ตลอดทั้งได้ติดตามสอบถามสถานการณ์ภายในชุมชนกับท่านผู้นำชุมชนทั้งทางแชทไลน์และโทรศัพท์
ข้าพเจ้าและทีมผู้ปฏิบัติงานได้ร่วมกันประชุมเพื่อระดมความคิด ร่วมกันสรุปรายงานผลการปฏิบัติงาน รอบที่1 เดือนมีนาคม-เดือนกรกฎาคม โดยมีการสรุปข้อมูลสำคัญรายตำบล ในพื้นที่ตำบลทะเมนชัย เช่น จำนวนประชากร, สถานที่สำคัญในชุมชน เช่น พระธาตุเจดีย์ทะเมนชัย ศาลเจ้าพ่อหินตั้ง สถานีรถไฟทะเมนชัย วัด โรงเรียน ตลาด เพื่อนำมาสังเคราะห์-วิเคราะห์ข้อมูล และทำแพลตฟอร์มรายงานเพื่อเตรียมข้อมูลไว้สำหรับจัดทำคลิปวิดีโอแนะนำสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญในชุมชนต่อไป
ข้าพเจ้าและทีมผู้ปฏิบัติงานได้ประชุมระดมความคิด ร่วมกันวางแผนการปฏิบัติงานพัฒนาพื้นที่ในตำบลทะเมนชัยของเดือนสิงหาคม โดยจะพัฒนาบรรจุภัณฑ์ของผลิตภัณฑ์ข้าวหมากและข้าวแต๋น และจัดอบรมนักเล่าเรื่องชุมชน ในช่วงปลายเดือนสิงหาคม2564
และได้สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับการออกแบบบรรจุภัณฑ์ การตลาดออนไลน์ รูปแบบการประชาสัมพันธ์สินค้า เพื่อหาช่องทางจำหน่ายสินค้าเพื่อช่วยเหลือชุมชน โดยได้รับมอบหมายให้รับผิดชอบเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์”ข้าวหมาก”จากการสืบค้นข้อมูลต่างๆแล้ว พบว่า ผลิตภัณฑ์ข้าวหมากเป็นผลิตภัณฑ์ที่ส่งผลดีต่อสุขภาพ เหมาะสำหรับวัยทำงาน และผู้สูงอายุ อีกทั้งยังสามารถนำมาต่อยอดและแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อื่นๆ ได้อีก เช่น การระเหยแอลกอฮอล์ออกจากข้าวหมากและนำไปแปรรูปเป็น “ไอศกรีมข้าวหมาก”หรือ”ข้าวหมากเย็น” ซึ่งจะสามารถขยายตลาดสู่นักท่องเที่ยวและเยาวชนคนรุ่นใหม่ได้ จึงได้นำเสนอต่อสมาชิกทีมเพื่อพิจารณาร่วมกันในการพัฒนาครั้งต่อไป
ภาพประกอบ :
ภาพที่4. การใช้สีวัตถุดิบธรรมชาติจาก”แก้วมังกร”
ภาพที่5. การใช้สีวัตถุดิบธรรมชาติจาก”ขมิ้น”
ภาพที่6. ผลิตภัณฑ์ที่ได้และเตรียมจัดส่ง
ภาพที่7. ไอศกรีมข้าวหมาก
ภาพจาก : https://www.thethaipress.com/2020/18989/
วิดีโอประกอบ :
