รายงานการดำเนินงานโครงการยกระดับเศรษฐกิจรายตำบลแบบบูรณาการ 1 ตำบล 1 มหาวิทยาลัย
บทที่ 1 สภาพทั่วไปของพื้นที่พัฒนาชุมชนบ้านทะเมนชัย หมู่1
ตำบลทะเมนชัย อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์
เนื่องจากสถานการณ์ Covid-19 ทำให้การลงพื้นที่เพื่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์ข้าวหมากของบ้านทะเมนชัย หมู่1 เป็นไปอย่างไม่ราบรื่น แต่ดิฉันและกลุ่มตัวแทนชาวบ้าน ได้แก่
1.นางฉัตรทอง สมบัติ
2.นางทองใบ สงฆรินทร์
3.นางดวงเพ็ญ ละมุล
4.นางศรีวัลลา ชุบรัมย์
5.นางบัวไข เซ็งรัมย์
ยังคงติดต่อประสานงานกันอยู่เสมอผ่านการสนทนาทางโทรศัพท์ และแอพพลิเคชั่น Line อีกทั้งในวันที่ 29 สิงหาคม 2564 ดิฉันได้ลงพื้นที่บ้านทะเมนชัย หมู่1 ตำบลทะเมนชัย เพื่อนำค่าวัสดุอุปกรณ์และค่าเบี้ยเลี้ยงไปให้กับตัวแทนชาวบ้านที่ต้องการจะพัฒนาผลิตภัณฑ์ข้าวหมากเพื่อการผลิตออกสู่ท้องตลาด ทั้งนี้ดิฉันยังได้ให้คำแนะนำถึงเรื่องการจัดซื้อวัตถุดิบและนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดโดยการคำนึงถึงต้นทุนเป็นหลัก และในขั้นตอนการผลิตที่ควรให้ความสำคัญอย่างมากทั้งเรื่องปริมาณของข้าวว่าควรใช้ให้พอดีกับปริมาณของแป้งข้าวหมาก และคำนึงถึงความสะอาดในขั้นตอนการผลิตเสมอ และให้จัดทำบัญชีรายรับ-รายจ่ายในการใช้ซื้อวัตถุดิบและอุปกรณ์ทุกครั้ง เพื่อจะได้ทราบถึงผลกำไรที่จะได้รับในการขายผลิตภัณฑ์ข้าวหมาก
ภาพประกอบ
สำหรับอุปสรรคที่กลุ่มตัวแทนชาวบ้านพบเจอในการทำข้าวหมาก เนื่องจากอยู่ในช่วงฤดูฝนทำให้การนำผลิตภัณฑ์ไปวางจำหน่ายในร้านค้าของหมู่บ้าน มีผู้มาซื้อผลิตภัณฑ์น้อยลงหรือหมดช้ากว่าทุกครั้งที่ได้นำผลิตภัณฑ์ไปวางจำหน่ายที่ร้านค้า กลุ่มตัวแทนชาวบ้านคาดการณ์ว่าอาจเป็นผลจากที่ช่วงนี้ฝนตกจึงทำให้ขายผลิตภัณฑ์ข้าวหมากได้ล่าช้า จึงส่งผลให้การผลิตข้าวหมากลดน้อยลงและมียอดขายที่ไม่ตรงตามเป้า
ดิฉันได้รับทราบถึงอุปสรรคที่กลุ่มตัวแทนชาวบ้านพบเจอ ดังนั้นจึงได้ให้คำแนะนำไปว่าทางทีมผู้ปฏิบัติงานกำลังระดมความคิดเรื่องการโปรโมทหรือการโฆษณาผลิตภัณฑ์ให้กับทุกหมู่บ้านที่เข้าร่วมพัฒนาผลิตภัณฑ์ทั้งข้าวแต๋น และข้าวหมากของตำบลทะเมนชัย ซึ่งจะโปรโมทผ่าน Facebook fanpage ของกลุ่ม หรือ Facebook ส่วนตัวของผู้ปฏิบัติงานเพื่อให้มีช่องทางการขายที่มากยิ่งขึ้น และจัดทำโบชัวร์ให้ข้อมูลสรรพคุณของผลิตภัณฑ์ ทั้งนี้ยังจัดให้อาสาสมัครของหมู่บ้านแต่ละหมู่บ้านมาร่วมกันเป็นผู้เล่าเรื่องเพื่อถ่ายทอดเรื่องราวผ่านวิดีโอเล่าถึงความเป็นมาของหมู่บ้าน จุดเด่นในตำบลทะเมนชัย และโปรโมทผลิตภัณฑ์ข้าวแต๋นและข้าวหมากลงใน Social media เช่น Youtube
และดิฉันยังได้จัดทำรายงานการดำเนินโครงการยกระดับเศรษฐกิจรายตำบลแบบบูรณาการในรอบแรกเริ่มตั้งแต่เดือนมีนาคม ถึงเดือนกรกฎาคม 2564 ตามแบบฟอร์ม 01 ที่ได้ลงพื้นที่ไปเก็บข้อมูลในช่วงต้นปีแรกที่ผ่านมา ดิฉันได้ดูแลรับผิดชอบชุมชนบ้านทะเมนชัย หมู่1 ตำบลทะเมนชัย อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ โดยการจัดทำรายงานครั้งนี้คือการลงพื้นที่ไปเก็บข้อมูลเพิ่มเติม เช่น จำนวนครัวเรือนและประชากรในชุมชน รวมไปถึงรายชื่อเกษตรที่ขึ้นทะเบียนที่ถูกนำมาปรับข้อมูลให้เป็นปัจจุบันแล้ว เพื่อให้ได้ข้อมูลที่เป็นข้อเท็จจริงและเป็นปัจจุบันที่สุด ดังนั้นจึงต้องลงพื้นที่เพื่อเข้าไปสอบถามกับทางผู้ใหญ่บ้านนายประสิทธิ์ สงฆรินทร์ ผู้ใหญ่บ้านหมู่1 โดยการลงพื้นที่ครั้งนี้ดิฉันและคณะทีมผู้ปฎิบัติงานได้ติดต่อประสานงานแจ้งไปยังผู้ใหญ่บ้านที่ทางคณะผู้ปฏิบัติงานได้รับผิดชอบในชุมชนนั้นๆ เพื่อแจ้งความประสงค์ในการลงพื้นที่เข้าไปเก็บข้อมูลในชุมชน และสอบถามสถานการณ์ Covid-19 ในชุมชนว่าเป็นอย่างไร จะสามารถลงพื้นที่เข้าไปเก็บข้อมูลได้หรือไม่ และได้รับการตอบกลับมาว่าสามารถลงพื้นที่เข้ามาเก็บข้อมูลได้แต่ขอให้ทางคณะผู้ปฏิบัติงานปฏิบัติตามมาตรการการเว้นระยะห่าง โดยไม่รวมกลุ่มกันมาในจำนวนมากจนเกินไป และเว้นระยะห่างในขณะที่ลงมาเก็บข้อมูล ใส่หน้ากากอนามัย และล้างมือด้วยแอลกอฮอล์ เป็นต้น
ในวันที่ 13 กันยายน 2564 เวลา 09:00น. ดิฉันและทางคณะทีมผู้ปฏิบัติงานได้ลงพื้นที่ในชุมชนตำบลทะเมนชัย ดิฉันรับผิดชอบบ้านทะเมนชัย หมู่1 ได้เข้าไปสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมกับท่านผู้ใหญ่บ้านโดยได้ทราบถึงประวัติความเป็นมาของหมู่บ้านคือ บ้านทะเมนชัย หมู่1 ก่อตั้งในปี พ.ศ.2442 โดยการแยกมาจากบ้านทะเมนชัย ซึ่งตำบลทะเมนชัยก่อตั้งมานานมีกำแพงดินและคูน้ำรอบหมู่บ้าน 2 ชั้น ลักษณะคล้ายแหวนทางกรมศิลปกรได้ขึ้นทะเบียนในส่วนของราชพัสดุ หลักฐานอ้างอิงทางประวัติศาสตร์ว่าเป็นหมู่บ้านที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ได้พระราชทานวิสุคามสีมาให้แก่วัดอิสานทะเมนชัยเมื่อปี 2422 คำว่า “ทะเมนชัย” มาจากคำว่า “เขมรไป” จากคำบอกเล่าของ ส.ส.อ.จรูญ เภสัชชา ทหารนอกราชการ กล่าวว่าอดีตทางราชการได้ยกกำลังพลมาปราบปรามกบฏชาวเขมร บ้านทะเมนชัยเป็นพื้นที่อุดมสมบูรณ์มีแหล่งน้ำสำหรับทำการเกษตรและเศรษฐกิจชุมชน ส่วนใหญ่ชาวชุมชนบ้านทะเมนชัยมีคนเข้ามาอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก เพราะเป็นพื้นที่เหมาะสำหรับทำการเกษตรและค้าขาย การขนส่งสะดวกเพราะติดกับหมู่บ้านตลาดทะเมนชัย และสถานีรถไฟทางรถยนต์จึงทำให้สัญจรไปมาสะดวก
จำนวนครัวเรือนและจำนวนประชากรที่เป็นปัจจุบันคือ จำนวนครัวเรือนตามทะเบียนราษฎร 195 ครัวเรือน อาศัยอยู่จริง 162 ครัวเรือน และจำนวนประชากรตามทะเบียนราษฎร 687ครัวเรือน อาศัยอยู่จริง 640 ครัวเรือน ทั้งนี้ดิฉันได้จัดทำแผนที่ของหมู่บ้านทะเมนชัยมาพอสังเขป ซึ่งมีดังนี้
และรายชื่อเกษตรกรที่ขึ้นทะเบียนของชุมชนทะเมนชัยมีทั้งหมด 150 ท่าน โดยประเภทของอาชีพเกษตรกรรมของชาวบ้านนั้นคือการทำนา และในชุมชนยังมีปราชญ์ชาวบ้านซึ่งมีความถนัดด้านการทำพานบายศรี การจักสาน การทอผ้า และการถนอมอาหาร ทั้งหมด 12 ท่าน ได้แก่
1.นางกมลพร เมืองงาม
2.นางทองใบ สงฆรินทร์
3.นางสาวภัควลัญญ์ อ่อนนวล
4.นายหัน กันทะแปง
5.นายบุญมา เชือกรัมย์
6.นายบุญจันทร์ สระแก้ว
7.นายสำราญ สุดรัมย์
8.นางฉลวย สงฆรินทร์
9.นางคำพร อู่สูงเนิน
10.นางศรีวัลลา ชุบรัมย์
11.นางดวงเพ็ญ ละมุล
12.นางบัวไข เซ็งรัมย์
ภาพประกอบ
ต่อมาร้านค้าในชุมชนมีทั้งหมด 2 ร้าน ซึ่งเป็นร้านขายของชำ เจ้าของร้านท่านแรก คือ นางสุดใจ สมุทรรัตนากร และร้านของ นางเบญจมาศ ลิขิตพัฒนะกุล
ภาพประกอบ
แหล่งน้ำในชุมชนมีทั้งหมด 2 แห่ง คือสระก้านเหลือง และสระปาตีน
ภาพประกอบ
ข้อมูลทุนทางวัฒนธรรม ภาษาที่พูดส่วนใหญ่ คือ ไทย-อิสาณ และนับถือศาสนาพุทธ และจารีตหรือกฎกติกาการอยู่ร่วมกันของชาวบ้านในชุมชน มีดังนี้
1.ห้ามเล่นการพนันภายในหมู่บ้าน
2.ห้ามยุยงส่งเสริมให้ก่อการเกิดการทะเลาะวิวาทในหมู่บ้าน หรือระหว่างหมู่บ้านที่เป็นการก่อความไม่สงบเรียบร้อย
3. ให้คอยสอดส่องดูแลและแจ้งข่าวสารหรือเบาะแสในกรณีพบเห็นในการกระทำความผิดหรือมีสิ่งผิดกฎหมาย เช่น ยาเสพติด เพื่อหาทางแก้ไขร่วมกัน และแจ้งให้คณะกรรมการหมู่บ้านหรือหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้องทราบโดยทันที
4.ห้ามผู้ใดยิงปืน จุดประทัด หรือดอกไม้โฟ โดยไม่มีเหตุอันสมควร
5.ห้ามขับรถเร็ว ส่งเสียงดังหรือสร้างความเดือดร้อน และก่อให้เกิดอันตรายกับผู้อื่นภายในหมู่บ้าน
6.ต้องคัดแยกขยะในครัวเรือนก่อนทิ้งขยะทุกครั้ง ทั้งนี้ยังต้องทิ้งขยะในพื้นที่ที่กำหนดให้ทิ้งเท่านั้น เป็นต้น
ภาพประกอบการลงพื้นที่เก็บข้อมูล
วิดีโอประกอบ
