การสำรวจตามโครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ

(มหาวิทยาลัยสู่ตำบล สร้างรากแก้วให้ประเทศ)

นายรุจิรงค์ เรืองคง

จากการฝึกอบรมการพัฒนาผลิตภัณฑ์จากข้าวอินทรีย์ “ข้าวหมากและข้าวแต๋น” ของตำบลทะเมนชัย   มีการจัดอบรมให้ความรู้และฝึกปฏิบัติ โดยทำการฝึกอบรมการพัฒนาสูตรและการออกแบบบรรจุภัณฑ์ของข้าวแต๋น  ได้เชิญวิทยากรที่มีความรู้และความสามารถเกี่ยวกับการทำข้าวแต๋นมาฝึกอบรมและพัฒนาสูตรไม่ว่าจะเป็นการเพิ่มสีสัน  และปรับเปลี่ยนรสชาติของน้ำตาลราดหน้าข้าวแต๋น   โดยการเพิ่มผงโกโก้ส่งในน้ำตาลราดหน้า การใส่สีในข้าวที่ใช้ทำข้าวแต๋นเพื่อเพิ่มสีสัน และออกแบบบรรจุภัณฑ์เพื่อเป็นการถนอมความกรอบและรสชาติของข้าวแต๋นไว้และต้องมีความสวยงานเพิ่มมูลค่าสินค้า

จัดอบรมการพัฒนาสูตรและการออกแบบบรรจุภัณท์ของข้าวหมาก  ให้เป็นการพัฒนาสูตรในการเพิ่มสีข้าวหมากให้มีสีสันน่าทานมากยิ่งขึ้น และทำการคิดค้นนำข้าวชนิดอื่นๆ มาทำเป็นข้าวหมาก เช่น ข้าวเหนียวดำ ข้าวกล้อง เป็นต้น การพัฒนาบรรจุภัณท์เน้นให้มีบรรจุภัณฑ์ที่หลากหลายเพื่อเพิ่มมูลค่าและให้เป็นของฝากประจำตำบลเพื่อสามารถเจาะกลุ่มลูกค้าได้หลายกลุ่ม  และให้ได้มาตรฐานสินค้า OTOP

จากการอบรมพัฒนาผลิตภัณฑ์ข้าวอินทรีย์ “ข้าวหมาก” ของบ้านบุแปบ  ตัวแทนสมาชิกกลุ่มชาวบ้านในชุมชนได้มีการฝึกทำข้าวหมากตามที่ได้รับการอบรมมาจากกลุ่มทำข้าวหมากบ้านหนองตาด โดยมีวัสดุและขั้นตอนวิธีดังนี้

          วัสดุ

  1. ข้าวเหนียว 1 กิโลกรัม
  2. แป้งข้าวหมาก 1 ก้อน
  3. กระปุกสำหรับใส่ข้าวหมาก

 

         ขั้นตอนวิธีทำ

  1. นึ่งข้าวเหนียวแล้วพักให้ข้าวเหนียวเย็น
  2. เมื่อข้าวเหนียวเย็นแล้ว ให้นำข้าวเหนียวไปล้างด้วยเปล่าสะอาด 2 ครั้ง
  3. บทแป้งข้าวหมากให้ละเอียด แล้วนำไปผสมกับข้าวเหนียวที่ล้างเสร็จแล้ว ให้เข้ากัน
  4. บรรจุลงกระปุกที่ได้เตรียมไว้ แล้วรอ 2-3 วัน จึงจะสามารถรับประทานได้

ทั้งนี้ ได้มีการเพิ่มวัสดุจากธรรมชาติมาเป็นบรรจุภัณฑ์แบบดั้งเดิมด้วย ไม่ว่าจะเป็นใบตอง ใบบัว และวัสดุที่สามารถหาได้ในท้องถิ่น  การทำสีสันรูปแบบใหม่ที่ต่างจากเดิม เช่น สีม่วงจากดอกอัญชัน สีเหลืองจากขมิ้น  เป็นต้น

ปัญหาการพัฒนาผลิตภัณท์

  1. ปัญหาก่อนการดำเนินกิจกรรม เนื่องจากสมาชิกกลุ่มได้ขาดความรู้เกี่ยวกับการทำข้าวหมาก จึงได้เชิญวิทยากรที่มีความชำนาญในการทำข้าวหมาก มาให้ความรู้แก่สมาชิกกลุ่ม เนื่องด้วยสถานการณ์โรคระบาด โควิด 19 (Covid19) จึงไม่สามารถดำเนินการจัดกิจกรรมอบรมให้กับสมาชิกกลุ่มได้                                                                                                                                                                                                                                      แนวทางแก้ไข จึงได้จัดอบรมให้ความรู้กับตัวแทนสมาชิกกลุ่ม กลุ่มละ 2 คน แล้วให้ตัวแทนสมาชิกกลุ่มกลับไปเผยแพร่ความรู้ที่ได้รับให้กับสมาชิกคนอื่นๆ
  2. ปัญหาระหว่างการดำเนินกิจกรรม ในการทำข้าวหมากนั้น ตำบลทะเมนชัย ยังไม่มีวัตถุดิบหลัก เช่น แป้งข้าวหมาก จึงได้นำแป้งข้าวหมากจากที่อื่นใช้เป็นวัตถุการผลิต แต่ทำให้รสชาติไม่คงที่

          แนวทางแก้ไข อยากให้มีการจัดอบรมการทำแป้งข้าวหมาก เพื่อพัฒนาเป็นสูตรของตำบลทะเมนชัย

  1. ปัญหาหลังจากการดำเนินกิจกรรม ผู้บริโภคบางส่วน ยังเข้าใจผิดกันว่าข้าวหมากเป็นของกินที่ผิดกฎหมาย

แนวทางแก้ไข ประชาสัมพันธ์ ให้กับผู้บริโภคเข้าใจว่า ข้าวหมาก จัดเป็นขนมหวานชนิดหนึ่ง ที่มาตั้งแต่สมัยโบราณ และข้าวหมากไม่ได้จัดว่าเป็นขนมหวานมึนเมา

การพัฒนาให้เป็นแหล่งเรียนรู้  จัดตั้งศูนย์การเรียนรู้เกี่ยวกับการทำข้าวหมาก ให้กับผู้ที่สนใจ ในการทำข้าวหมาก และเพิ่มหลักสูตรการเรียนรู้ออนไลน์เกี่ยวกับการทำข้าวหมากของชุมชนในตำบลทะเมนชัย เป็นแบบสื่อต่างๆ อาทิ เช่น เว็บไซต์ Youtube Facebook เป็นต้น เพื่อใจให้ทุกคนที่สนใจในการทำข้าวหมากได้เข้าถึงวิธีการทำง่ายขึ้น

แนวทางยกระดับคุณภาพผลิตภัณฑ์  ในการยกระดับคุณภาพข้าวหมากให้ได้มาตรฐาน ตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน ขั้นตอนกระบวนการผลิตหรือขั้นตอนการทำข้าวหมากควรมีความสะอาด  มีสถานที่เป็นหลักแหล่งชัดเจน  รสชาติ กลิ่น  สี เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว เพื่อที่จะสามารถขอใบรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนได้  ถ้าขอใบรับรองผลิตภัณฑ์ชุมชนได้ก็สามารถนำผลิตภัณฑ์เข้าคัดสรรเป็นสินค้า OTOP ได้

         การแข่งขัน Hackaton

เป็นกิจกรรมการพัฒนาทักษะแก่ผู้เข้าร่วมโครงการ บนปัญหาและความต้องการในพื้นที่จริงกว่า 3,000 ตำบล เพื่อให้ได้มาซึ่งแนวทางแก้ไขปัญหาด้านวัตกรรม ภายใต้โจทย์ “แนวทางแก้ปัญหา (Solution) ขับเคลื่อนเศรษฐกิจฐานราก”  โดยทีมทะเมนชัยเข้าร่วมแข็งขันในโครงการแปรรูปเพื่อเพิ่มมูลค่าข้าวอินทรีย์ “ข้าวหมาก” มีตัวแทนเข้าร่วมแข่งขัน 6 คน  ซึ่งจะแบ่งหน้าที่ในการทำงานต่างกัน ได้แก่ งานถ่ายวีดีโอ ทำพาวเวอร์พอยต์ ตัดต่อวีดีโอ นำเสนอ

รูปภาพประกอบ

วิดิโอประกอบ

อื่นๆ

เมนู