เมื่อเดือน กุมภาพันธ์ ได้ลงพื้นที่เก็บรวบรวมข้อมูลระดับบุคคล ครัวเรือนและชุมชน ณ บ้านหนองม่วงใต้ ตำบลทะเมนชัย อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ และมีการเก็บข้อมูลเพิ่มเติมในเดือน มีนาคม ตามแบบฟอร์ม 01,02 จากการเก็บข้อมูลบ้านหนองม่วงใต้ หมู่ที่ 15 อยู่ในพื้นที่เขตองค์การบริหารส่วนตำบลทะเมนชัย ตำบลทะเมนชัย อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ มีประชากรทั้งสิ้น 117 ครัวเรือน ในชุมชนที่อาศัยเป็นผู้สูงอายุส่วนใหญ่ และวัยทำงาน ประชากรส่วนใหญ่พูดภาษาอีสาน นับถือศาสนาพุทธ โดยประชากรส่วนใหญ่ในชุมชนมีอาชีพทำนาและไร่อ้อยเป็นหลัก ซึ่งอาศัยน้ำฝนตามฤดูกาลเท่านั้น เพราะพื้นที่ในเขตชุมชนบ้านหนองม่วงใต้เป็นพื้นที่ราบไม่มีแม่น้ำลำคลองไหลผ่าน จึงไม่เหมาะสมกับการทำเกษตรรูปแบบอื่น การทำเกษตรรูปแบบอื่น เช่น การปลูกผัก การปลูกข้าวโพด หรือพืชอื่นๆ ที่ใช้น้ำจำนวนมาก จำเป็นต้องมีการขุดน้ำบาดาลเอาไว้ใช้สำหรับปลูกพืชผักโดยเฉพาะ
ลักษณะที่โดนเด่นในชุมชนบ้านหนองม่วงใต้ คือ เมื่อเว้นว่างจากการทำไร่นา ก็ปลูกพืชผักชนิดต่าง ๆ เพื่อขายให้กับแม่ค้าที่มารับซื้อและประชากรในชุมชน เป็นการสร้างรายได้หลักของครัวเรือนอีกทางหนึ่งที่สามารถเลี้ยงดูครอบครัวได้ตลอดทั้งปี และเป็นการปลูกผักไว้กินเอง สามารถประหยัดค่าใช้จ่ายได้ด้วย พืชผักที่ปลูกก็จะเป็นพื้นผักตามฤดูกาลที่ปลูกง่ายใช้น้ำในการรดไม่เยอะมาก
ตัวอย่างพืชผักที่ปลูกตามฤดูกาล
ฤดูหนาว เช่น หัวหอม กระเทียม ผักชี ผักกาด กุยช่าย สลัด เป็นต้น
ฤดูร้อน เช่น คะน้า กวางตุ้ง มะเขือ แตงกวา ถั่วฝักยาว ข้าวโพด เป็นต้น
ฤดูฝน เช่น บวม กุยช่าย ผักบุ้ง ข้าวโพด มะเขือ พริก เป็นต้น
ปัญหาที่พบคือ ประชากรที่ปลูกพืชผักขายจะปลูกผักตามฤดูกาลเดียกัน ทำให้ผักล้นตลาดและราคาต่ำ ยังไม่มีการทำเกษตรแบบอินทรีย์อย่างทั่วถึง ซึ่งพื้นที่บ้านหนองม่วงใต้ไม่มีแม่น้ำลำคลองไหลผ่านการปลูกพืชผักตลอดทั้งปีจึงทำได้ยาก ทำให้ประชากรที่ปลูกพืชผักขายเสียเงินค่าเจาะน้ำบาดาลเพิ่มหรือขุดสระเก็บน้ำไว้ใช้เอง เพื่อจะได้ปลูกพืชผักตลอดทั้งปี ปัญหาที่พบอีกอย่างหนึ่งคือการทิ้งขยะตามริ้มชายป่าของชุมชน
ข้อเสนอแนะ ควรมีการส่งเสริมการปลูกพืชเกษตรอินทรีย์อย่างจริงจัง และมีการช่วยประชากรที่ปลูกพืชให้สามารถสร้างผลิตภัณฑ์ที่เป็นผักแบบเกษตรอินทรีย์แล้วมีการรับรองคุณภาพ เพื่อที่จะสามารถส่งออกหรือทำให้ผลิตภัณฑ์มีคุณภาพและราคาสูงขึ้นได้ อยากให้หน่อยงานของรัฐเข้ามาส่งเสริมการทำเกษตรแบบอินทรีย์อย่างจริงจังและแนะนำการใช้น้ำในการทำเกษตรแบบประหยัด
วิดีโอปฏิบัติงานเดือน มีนาคม
