จากการฝึกอบรมการพัฒนาผลิตภัณฑ์จากข้าวอินทรีย์ “ข้าวหมากและข้าวแต๋น” ของตำบลทะเมนชัย มีการจัดอบรมให้ความรู้และฝึกปฏิบัติ โดยจะแบ่งการอบรมเป็น 2 เรื่อง ได้แก่เรื่องที่ 1 เป็นการอบรมการพัฒนาสูตรและการออกแบบบรรจุภัณท์ของข้าวหมาก เป็นการพัฒนาสูตรในการเพิ่มสีข้าวหมากให้มีสีสันมากยิ่งขึ้น เช่น สีฟ้า สีเขียว สีดำ เป็นต้น และการนำข้าวชนิดอื่นๆ มาทำเป็นข้าวหมาก เช่น ข้าวเหนียวดำ ข้าวกล้อง เป็นต้น การพัฒนาบรรจุภัณท์เน้นให้มีบรรจุภัณฑ์ที่หลากหลายเพื่อสามารถเจาะกลุ่มลูกค้าได้หลายกลุ่ม และให้ได้มาตรฐานสินค้าโอท็อป เช่น กระปุกที่ฝาเป็นซิปล็อกเพื่อใช่ในการขนส่งที่ไกล ใบตองที่เป็นวัฒนธรรมแบบดั่งเดิม กระปุกไม้ไผ่ที่เน้นเรื่องอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เป็นต้น เรื่องที่ 2 เป็นการอบรมการพัฒนาสูตรและการออกแบบบรรจุภัณฑ์ของข้าวแต๋น ได้เชิญวิทยากรมาฝึกอบรมและพัฒนาสูตรไม่ว่าจะเป็นการเพิ่มสีสัน รสชาติของน้ำตาลราดหน้าข้าวแต๋น เช่น การเพิ่มผงโกโก้ส่งในน้ำตาลราดหน้า การใส่สีในข้าวที่ใช้ทำข้าวแต๋นเพื่อเพิ่มสีสัน เป็นต้น การออกแบบบรรจุภัณฑ์ให้คงความกรอบของข้างแต๋นไว้และต้องมีความสวยงานเพิ่มมูลค่าสินค้า
จากการอบรมพัฒนาผลิตภัณฑ์ข้าวอินทรีย์ “ข้าวหมาก” ของบ้านหนองม่วงใต้ ตัวแทนกลุ่มชาวบ้านในชุมชนได้มีการฝึกทำข้าวหมากตามที่ได้รับการอบรมมาจากกลุ่มทำข้าวหมากบ้านหนองตาด และได้มีการนำวัสดุจากธรรมชาติมาเป็นบรรจุภัณฑ์แบบดั้งเดิมด้วย ไม่ว่าจะเป็นใบตอง ใบบัว และวัสดุที่สามารถหาได้ในท้องถิ่น การทำสีสันรูปแบบใหม่ที่ต่างจากเดิม เช่น สีเหลืองจากขมิ้น เป็นต้น
ปัญหาการพัฒนาผลิตภัณท์
1. ปัญหาก่อนการดำเนินกิจกรรมเนื่องจากตอนนี้มีสถานการณ์โรคระบาดโควิด-19 ทำให้การอบรมการร่วมกลุ่มทำกิจกรรมต่างๆ ทำได้ยาก แนวทางแก้ไขอาจมีการจัดกิจกรรมแบ่งออกเป็น 2 รอบ แล้วให้ตัวแทนสมาชิกแต่ละหมู่บ้านเข้ารับฟังการอบรม หรือเป็นการจัดอบรมออนไลน์โดยมีผู้ดำเนินงานอำนวยความสะดวกแก่สมาชิกที่เข้าอบรมออนไลน์
2. ปัญหาระหว่างการดำเนินกิจกรรม รสชาติของข้าวหมากยังไม่คงที่มีการปรับเปลี่ยนแป้งข้าวหมากอยู่ แนวทางแก้ไขอยากให้มีแป้งข้าวหมากที่เป็นของชุมชนเอง โดยมีวิทยากรผู้เชี่ยวชาญมาช่วยในเรื่องการทำแป้งข้าวหมากที่ใช้ในกลุ่มทำข้าวหมาก
3. ปัญหาหลังจากการดำเนินกิจกรรม ตลาดการขายข้าวหมากมีอยู่จำนวนจำกัด จำหน่ายได้เฉพาะกลุ่มอายุ แนวทางแก้ไขควรมีการประยุกต์ข้าวหมากมาทำเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ เช่น ไอศกรีมข้าวหมาก เป็นต้น
การพัฒนาให้เป็นแหล่งเรียนรู้ ทำหลักสูตรการเรียนรู้ออนไลน์ในเรื่องกระบวนการทำข้าวหมากเผยแพร่ลงสู่สื่อออนไลน์ต่างๆ เช่น YouTube Facebook เว็บไซต์ เป็นต้น และมีเครื่อข่ายชุมชนในตำบลทะเมนชัยการเรียนรู้การทำข้าวหมากและเครือข่ายนอกชุมชนที่สนใจการทำข้าวหมาก ที่จะสามารถจัดตั้งศูนย์เรียนรู้ประจำตำบลได้
แนวทางยกระดับคุณภาพผลิตภัณฑ์ ในการยกระดับคุณภาพข้าวหมากให้ได้มาตรฐาน ตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน (มผช.) ขั้นตอนกระบวนการผลิตหรือขั้นตอนการทำข้าวหมากควรมีความสะอาด มีสถานที่เป็นหลักแหล่งชัดเจน รสชาติ กลิ่น สี เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว เพื่อที่จะสามารถขอใบรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนได้ ถ้าขอใบรับรองผลิตภัณฑ์ชุมชนได้ก็สามารถนำผลิตภัณฑ์เข้าคัดสรรเป็นสินค้า OTOP ได้
การแข่งขัน Hackaton
เป็นกิจกรรมการพัฒนาทักษะแก่ผู้เข้าร่วมโครงการ บนปัญหาและความต้องการในพื้นที่จริงกว่า 3,000 ตำบล เพื่อให้ได้มาซึ่งแนวทางแก้ไขปัญหาด้านวัตกรรม ภายใต้โจทย์ “แนวทางแก้ปัญหา (Solution) ขับเคลื่อนเศรษฐกิจฐานราก” โดยทีมทะเมนชัยเข้าร่วมแข็งขันในโครงการแปรรูปเพื่อเพิ่มมูลค่าข้าวอินทรีย์ “ข้าวหมาก” มีตัวแทนเข้าร่วมแข่งขัน 6 คน ซึ่งจะแบ่งหน้าที่ในการทำงานต่างกัน ได้แก่ งานถ่ายวีดีโอ ทำพาเวอร์พอยท์ ตัดต่อวีดีโอ นำเสนอ
ลิงค์ปฏิบัติงานประจำเดือนกรกฎาคม
