การปฏิบัติงานตามโครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ
(มหาวิทยาลัยสู่ตำบล สร้างรากแก้วให้ประเทศ)
นายศุภกร วิเศษนคร
พื้นที่เก็บข้อมูล บ้านทะเมนชัยสอง ตำบลทะเมนชัย อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์
ข้าพเจ้านายศุภกร วิเศษนคร ประเภทบัณฑิตจบใหม่ ได้ทำการวิเคราะห์ข้อมูลบ้านทะเมนชัยสอง ตำบลทะเมนชัย อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ ตามแบบ 01, 02 และ 06 ในภาพรวมพบว่า ประชาชนในแต่ละครัวเรือนและสถานที่สำคัญต่างๆ มีความเตรียมพร้อมดีต่อการป้องกันโรคโควิด-19 แต่ก็ประสบปัญหาทางด้านเศรษฐกิจในชุมชนหนักมากพอสมควร ซึ่งประชาชนในแต่ละครัวเรือนส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ ประกอบอาชีพเกษตรกรรม โดยเฉพาะการทำนาเป็นหลัก และมีฐานะยากจน ลักษณะพื้นที่ในชุมชนส่วนใหญ่ค่อนข้างแออัด บ้านเรือนติดเรียงกันเป็นแถว และมีคูคลองน้ำโบราณไว้ใช้ประโยชน์ต่างๆ ได้ ภายในชุมชน
ข้าพเจ้าได้ปฏิบัติหน้าที่ในโครงการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าวอินทรีย์ : ข้าวหมากและข้าวแต๋น โดยทำหน้าที่เป็นผู้รับผิดชอบประสานงาน ได้ปฏิบัติหน้าที่ดังนี้
เชิญชวนสมาชิกในชุมชนบ้านทะเมนชัยสอง เพื่อร่วมเป็นจิตอาสาเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น มีผู้สมัครเข้าร่วมโครงการจำนวน 5 คน ได้แก่
-
- นางสาวสำลี พรมหงษ์ บ้านทะเมนชัยสอง หมู่ 14
- นางรำพรรณ คันธจันทร์ บ้านทะเมนชัยสอง หมู่ 14
- นางสาวขวัญสุดา แซ่อึ่ง บ้านทะเมนชัยสอง หมู่ 14
- นางดวงใจ จันทะสอน บ้านทะเมนชัยสอง หมู่ 14
- นางสาวคำพัน พูศรี บ้านทะเมนชัยสอง หมู่ 14
ได้เข้ารับการอบรม เรื่อง แปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าวอินทรีย์ : ข้าวหมากและข้าวแต๋น ณ เทศบาลตำบลทะเมนชัย อำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ เมื่อวันที่ 29-30 เดือนเมษายน พ.ศ. 2564 โดยมีกิจกรรมต่างๆ ดังนี้
1. กิจกรรมเปิดโครงการและแนะนำโครงการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าวอินทรีย์ : ข้าวหมากและข้าวแต๋น
2. การฝึกอบรมแปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าวอินทรีย์ : ข้าวหมากและข้าวแต๋น ดังนี้
1) ข้าวหมาก
วัตถุดิบที่ต้องเตรียม
– ข้าวสุก 3 ขีด
– แป้งข้าวหมาก 1 ลูก
– ข้าวเหนียวที่นึ่งสุกแล้ว 3 ขีด
วิธีทำ
1. นำข้าวเหนียวนึ่งสุกไปแช่น้ำ ใช้มือประกบแบบประนมมือ ถูเบาๆ เพื่อล้างยางข้าวออก ล้างหลายๆ น้ำจนหมดยางเป็นใช้ได้
2. เมื่อล้างเสร็จแล้วเทใส่ตะแกรงให้สะเด็ดน้ำ หรือใช้ผ้าขาวบางปู แล้วแบข้าวออกผึ่งพัดลมให้หมาดก็ได้
3. บี้ลูกแป้งข้าวหมากให้ละเอียดเพื่อที่จะนำไปคลุกข้าวเหนียวที่ล้างแล้ว
4. เทข้าวที่ล้างแล้วใส่กะละมัง หรือถ้วยที่ใหญ่พอที่สามารถคลุกเคล้าข้าวกับแป้งเชื้อ
5. นำใส่กล่อง หรือภาชนะที่ปิดฝาได้
6. วางฝาไว้เฉยๆ ไม่ต้องล็อก จากนั้นก็รอ 3 วัน
– วันที่ 1 ไม่มีอะไรเกิดขึ้น
– วันที่ 2 เริ่มมีน้ำซึมออกมาเล็กน้อย
– วันที่ 3 น้ำเพิ่มมาอีกนิด จากนั้นเก็บเข้าตู้เย็นเพื่อหยุดการทำงานของเชื้อ หากไว้นานจะกลายเป็นเหล้า กินแล้วอาจเมา ไม่อยากกินของเมา รอแช่ให้เย็นค่อยตักออกมาชิม
ประโยชน์และสรรพคุณ
ข้าวหมากเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการหมักจุลินทรีย์กลุ่มแบคทีเรียแลคติก (lacticacid bacteria หรือ LAB) เช่นเดียวกับ ปลาหมัก ถั่วหมัก ผลไม้หมัก ขนมปังเปรี้ยว ลูกอม นมถั่วเหลือง
จากการศึกษาหลายการศึกษาพบว่าจุลินทรีย์เหล่านี้มีประโยชน์ ต่อสุขภาพหลายประการ ได้แก่
– ช่วยรักษาสมดุลในระบบทางเดินอาหาร เช่น ช่วยลดการเกิดอาการการแพ้น้ำตาลแลคโตส (lactose intolerance)
– ช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อก่อโรค (pathogenic micro-organism) ในระบบ ทางเดินอาหาร โดยป้องกันการสัมผัสระหว่างเชื้อก่อโรคกับผนังลำไส้
– ช่วยสารที่ยับยั้งการเจริญเติบโต เช่น กรดแลคติก กระอะซิติก คาร์บอนไดออกไซด์ กรดไขมันสายสั้น ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ (hydrogen peroxide)
นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยระบุถึงคุณสมบัติของการบริโภค LAB ต่อการช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน การช่วยลดระดับคลอเรสเตอรอลรวมในเลือด การช่วยลดความดันโลหิต รวมทั้งลดการเกิดอาการท้องเสีย
2) ข้าวแต๋น
วัตถุดิบที่ต้องเตรียม
– ข้าวเหนียว (นึ่ง) 1 กิโลกรัม
– น้ำแตงโม 1 ถ้วย
– น้ำตาลทรายแดง 1 ช้อนโต๊ะ
– น้ำมันรำข้าว1 ลิตร
– น้ำเปล่า 1/4 ถ้วย
– น้ำตาลปี๊บ 1 ถ้วย
– น้ำตาลทราย 1 ช้อนโต๊ะ
– เกลือ 1 ช้อนชา
วิธีทำ
1. ผสมข้าวเหนียว น้ำแตงโม กับน้ำตาลทรายแดงเข้าด้วยกัน ใช้มือขยำจนข้าวเหนียวร่วนซุย
2. ตักข้าวใส่พิมพ์วงกลม อัดข้าวให้แน่นแล้วดึงแม่พิมพ์ออก จากนั้นก็นำไปตากแดด 1 วัน เสร็จแล้วก็นำมาทอดให้เหลืองกรอบ
3. เคี่ยวน้ำตาลปี๊บกับน้ำเปล่า ใส่น้ำตาลทรายและเกลือลงไป คนให้เข้ากัน และเคี่ยวจนน้ำตาลเป็นเนื้อคาราเมล
4. ตักคาราเมลราดลงบนข้าวแต๋นเป็นเส้น วนเป็นวงกลม
เคล็ดลับในการปรุง
การนำคาราเมลสำหรับหยอดหน้าข้าวแต๋น ให้เคี่ยวน้ำคาราเมลจนข้นเหนียว ทิ้งไว้ให้เย็นก่อนแล้วค่อยหยอดลงไปที่หน้าข้าวแต๋น เพื่อให้ ข้าวแต๋นกรอบได้นานขึ้น
เคล็ดลับในการเลือกเครื่องปรุง
การทอดข้าวแต๋น ต้องทอดในน้ำมันที่ร้อนจัด แล้วพลิกกลับไปมา จะทำให้ข้าวแต๋นพองตัว และกรอบอร่อย
ประโยชน์และสรรพคุณ
– ช่วยเสริมสร้างให้ร่างกายแข็งแรง
– ช่วยบำรุงเลือดลม ช่วยขับลมในร่างกาย
– ช่วยบำรุงผิวพรรณให้เนียนกระจ่างใสขึ้น
– ให้พลังงานสูง ทำให้อิ่มท้องได้นาน ไม่หิวง่าย
– มีฤทธิ์อุ่น ช่วยในการรักษาอุณหภูมิของร่างกายจากอากาศที่หนาวเย็นได้ดีเยี่ยม
– ช่วยชะลอความแก่ก่อนวัย ช่วยให้อวัยวะต่าง ๆ ของร่างกายไม่เสื่อมถอยไปก่อนเวลาอันควร
– ธาตุเหล็กกับกรดโฟลิกในข้าวเหนียว ช่วยในการสร้างเม็ดเลือด ทำให้เม็ดเลือดมีความสมบูรณ์
– ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานของกระเพาะอาหาร ช่วยรักษาสมดุลและให้ความชุ่มชื้นภายในกระเพาะอาหาร
– ข้าวเหนียวมีโปรตีนเช่นเดียวกับข้าวเจ้า ซึ่งช่วยในการซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ และมีส่วนช่วยในการเจริญเติบโตของร่างกาย
– ช่วยคลายเครียด ช่วยทำให้จิตใจสงบ ช่วยให้รู้สึกผ่อนคลาย
ข้าพเจ้าได้ทำการบันทึกข้อมูลสถานที่สำคัญในตำบลทะเมนชัย โดยรับผิดชอบบ้านทะเมนชัยสอง มีสถานที่สำคัญต่างๆ ดังนี้
1. แหล่งท่องเที่ยว
วัดอิสาณทะเมนชัย
2. ร้านอาหารในท้องถิ่น
ร้านอาหารอีสานแปรรูป By เจตพล
3. อาหารที่น่าสนใจประจำถิ่น
ก๋วยเตี๋ยวหมูบ้านทะเมนชัยสอง
4. พืชในท้องถิ่น
ต้นหอม
5. สัตว์ในท้องถิ่น
ไก่
6. ภูมิปัญญาในท้องถิ่น
ขนมกรอบเค็มและโรตีกรอบ
7. แหล่งน้ำในท้องถิ่น
คูคลองน้ำโบราณ
ปัญหาและอุปสรรคที่เกิดขึ้นในระหว่างการปฏิบัติหน้าที่
ด้วยสถานการณ์โรคโควิด-19 ที่ระบาดหนักและรุนแรงขึ้นมาอีกครั้ง ข้าพเจ้าเลยไม่ได้ไปทำการลงพื้นที่ในชุมชนที่รับผิดชอบได้มากพอสมควร จึงได้เลือกลงพื้นที่และทำการอบรมประชาชนกับชุมชนที่สำคัญเท่านั้น ประกอบกับประชาชนส่วนใหญ่ในชุมชนต่างเฝ้าระวัง ไม่กล้าออกมาเข้าร่วมกิจกรรม เพราะว่าเขาไม่ให้รวมกลุ่มกัน
ข้อเสนอแนะเพื่อการพัฒนา
ข้าพเจ้าต้องการให้ประชาชนในชุมชนที่สมัครเข้าร่วมโครงการให้ความสนใจกับทางโครงการที่ต้องการสร้างอาชีพและรายได้ให้ เนื่องจากยังคงมีประชาชนในชุมชนที่ว่างงานจากการทำเกษตรกรรม และมีฐานะยากจน เพื่อที่จะช่วยต่อยอดอาชีพและรายได้ รวมไปถึงสามารถเป็นจุดเด่นที่สำคัญให้แก่ประชาชนในชุมชนได้เช่นกัน
ภาพประกอบการปฏิบัติงาน
คลิปวิดีโอการปฏิบัติงาน
