ชื่อบทความ : อนุรักษ์สืบสานผ้าทอมือย้อมสีธรรมชาติ ทอ4 ตะกอแห่งบ้านแสลงโทน หมู่ที่ 1 และการลงพื้นที่เก็บข้อมูลเพิ่มเติม
ชื่อหมู่บ้าน : บ้านแสลงโทน ตำบลแสลงโทน อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์
ชื่อเจ้าของบทความ: นางสาวธัญธารีย์ ธรรมวัฒน์กิตติ
สิ่งที่เห็นและประทับใจผ้าทอมือ ทอ4ตะกอ ย้อมสีธรรมชาติ
จากการลงพื้นที่สำรวจหมู่ที่ 1 ตำบลแสลงโทน อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ พบว่ามีการทอผ้า ทอมือ ย้อมสีธรรมชาติ ประชากรในชุมชนที่ทอผ้า ชื่อว่า นางสมน้อย โสประโคน อยู่บ้านเลขที่ 374 หมู่ที่1 พี่สมน้อย ทอผ้าตั้งแต่ อายุ 15 ปี แต่เดิมพี่สมน้อยเป็นคนในหมู่บ้านหนองใหญ่ อำเภอสตึก อยู่บ้านเลขที่ 31 หมู่ 2 ได้สมรสกับนายสุภาพ โสประโคน จึงได้ย้ายมาอยู่ที่บ้านแสลงโทน หมู่ที่1จนถึงปัจุบันนี้ ในเรื่องของการทอผ้านี้พี่สมน้อยได้รับการเรียนรู้สืบทอดภูมิปัญญามาจากคุณแม่เรือด ยมรัมย์ และคุณยายอัว ยมรัมย์ สมัยก่อนคุณแม่เรือด ปลูกหม่อน เลี้ยงไหมเอง ทอผ้าไหมออกมาเป็นผืนผ้า ผ้าสไบ ผ้าถุง เสร็จแล้วนำผ้าเป็นผืนท่านจะเอามาตัดเย็บด้วยมือเป็นเสื้อผ้าให้ลูกๆได้สวมใส่ สีที่ใช้ย้อมจากสีธรรมชาติสมัยก่อนท่านใช้ ต้นเข ส่วนที่ใช้คือแก่น สีออกเหลืองทอง สีจากลูกมะเกลือย้อมเย็น เป็นสีดำ พี่สมน้อย ได้เรียนรู้เทคนิคการทอผ้า 4 ตะกอจากพี่สาวที่อำเภอสตึก การทอผ้าฝ้ายมาเริ่มทอครั้งแรกที่บ้านแสลงโทน ระยะเวลาในการเตรียมเส้นเครือใส่เฟื่อม ทอแบบ 4 ตะกอ สมมุติทอผ้า หน้ากว้าง 1 เมตรยาว10เมตร ใช้ระยะเวลา 3 วัน (ผ้าแบบลายตาราง) จากที่ไปเยี่ยมชมการทอผ้า อีกเรื่องหนึ่งที่ประทับใจ กีทอผ้าของพี่สมน้อยทำขึ้นมาเองใช้ไม้ยูคาเป็นโครงสร้าง ไม้ยูคาปลูกเองที่ทุ่งนา ใช้วัสดุในท้องถิ่นที่เรามีแบบพอเพียงการใช้เฟื่อมทอผ้าแบบ 4 ตะกอ เราสามารถทอได้ 3แบบ คือ แบบ 2,3,4 ตะกอ
การทอแบบ 4 ตะกอ เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ทอลายลูกแก้ว พี่สมน้อยชอบการทอผ้ามาตั้งแต่สาวๆ โดยการทอผ้าออกมาแต่ละผืนด้วยความรักด้วยจิตนาการที่สร้างสรรค์ สวยงาม
รูปภาพประกอบกิจกรรม
 กีทอผ้าที่พี่สมน้อยทำขึ้นมาด้วยตนเอง จากไม้ยูคา |
 การทอแบบ 4 ตะกอ หรือเรียกว่าการทอลายลูกแก้ว |
 ภาพสัมภาษณ์พีสมน้อยประวัติการทอผ้า |
 การทอผ้าลายลูกแก้วหรือการทอแบบ 4 ตะกอ ทอผสมแบบ 2 ตะกอ |
 ฝ้ายเส้นพุ่ง สีย้อมธรรมชาติย้อมมาจากใบสบู่เลือด |
 กีทอผ้าที่ใช้ต้นยูคาเป็นโครงสร้างแบบพอเพียง |
ภาพวีดีโอ https://youtu.be/O6qyRN3_gAM
