ชื่อบทความ : ส่งเสริมการปั้นดินเผาให้ก้าวหน้า (ID03)
พื้นที่ : ตำบล.หินลาด อำเภอ. บ้านกรวด จังหวัด. บุรีรัมย์
ชื่อเจ้าของบทความ : นาง ภัทสุดา ตาริก
เครื่องปั้นดินเผา
ดินเหนียวเป็นดินชนิดหนึ่งที่ใช้ทำเครื่องปั้นดินเผาพื้นเมือง ทั้งชนิดเคลือบและชนิดไม่เคลือบ เช่น กระถาง หม้อดิน โอ่ง อิฐ กระเบื้อง เป็นต้น เมื่อเผาดินเหนียวแร่บางชนิดในดินจะแปรสภาพ และยึดดินไว้ด้วยกัน สีของดินเผาก็จะเปลี่ยนแปลงไปด้วย ดินเหนียวที่ใช้ทำเครื่องปั้นดินเผาจากแหล่งต่างๆ ให้สีไม่เหมือนกัน เช่น ดินเหนียวเกาลิน จากลำปาง จะให้เครื่องปั้นดินเผาเป็นสีขาว ดินเหนียวจากราชบุรีให้ สีแดง ดินเหนียวขากด่านเกวียนให้สีเหลือง น้ำตาลอมม่วง หรือน้ำเงิน
- การสร้างเตาเผาเครื่องปั้นดินเผาแบบต่างๆ มีหลักสำคัญที่ต้องคำนึงถึง
ให้ได้อุณหภูมิในกำหนดเวลาและรักษาอุณหภูมิให้อยู่คงที่ได้ตามที่ต้องการ
ให้อุณหภูมิภายในส่วนต่างๆ ของเตาเผาได้ตามที่ต้องการ และเร่งความร้อนได้ตามส่วนต่างๆของเตาเผา สามารถควบคุมการเปลี่ยนแปลงปฏิกิริยาทางเคมีของชิ้นงานในเตาเผา
เผาให้ได้อุณหภูมิสูงโดยใช้เชื้องเพลิงน้อย
- คำว่า “เซรามิกส์” หมายถึงนำสารอนินทรีย์ อโลหะ สารประกอบ จำพวกซิลิเกตออกไซด์ คาร์ไบด์
ไนไตรต์ ซัลไฟด์ และบอไรด์ ซึ่งผ่านขั้นตอนการผลิตหรือการหลอมรวมตัวกันที่อุณหภูมิสูง
อุตสาหกรรมเซรามิกส์ หมายถึง อุตสาหกรรมที่เกิดขึ้นจากการนำสารอนินทรีย์พวกดิน หิน แร่ มาใช้เป็นวัตถุดิบ ผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ โดยการใช้ความร้อน ผลิตภัณฑ์ของอุตสาหกรรมเซรามิกส์มีหลายประเภท ได้แก่ เครื่องปั้นดินผาและเครื่องเคลือบดินเผา วัตถุทนไฟ เช่นอิฐทนไฟ แก้ว ซีเมนต์ โลหะเคลือบ เช่นเครื่องสุขภัณฑ์
ผลิตภัณฑ์ที่ใช้ขัดหรือตัด เช่นกระดารทราย หินขัด ผลิตภัณฑ์ที่ใช้ในงานอิเล็กโทรนิกส์ เช่น ฉนวนไฟฟ้าชนิดต่างๆ ผลิตภัณฑ์เซรามิกส์ชนิดพิเศษ เช่นกระดูกเทียม
ข้าพเจ้า นาง ภัทสุดา ตาริก ประเภทประชาชน ( ID03) ได้ลงพื้นที่ปฏิบัติงานกับทีมงาน เมื่อวันที่ 7-9 เมษายน 2564 ณ ต.หินลาด อ.บ้านกรวด จ.บุรีรัมย์ เพื่อจัดอบรมและให้ข้อพื้นฐานเกี่ยวกับเรื่องเครื่องปั้นดิน เผาโดยจะนำข้อมูลที่ได้มาใช้ในการพัฒนาเศรษฐกิจและยกระดับมาตรฐานสินค้า OTOP ตามโครงการยกระดับเศรษฐกิจ และ สังคมรายตำบล แบบบูรณาการ เพื่อสร้างรากแก้วให้ประเทศ ข้าพเจ้าและทีมงานได้ลงพื้นที่ไปทำการจัดอบรมในพื้นที่หมู่ที่ 2 บ้านละหารทรายเก่า ต.หินลาด อ.บ้านกรวด จ.บุรีรัมย์
การขึ้นรูปผลิตภัณฑ์
การขึ้นรูปผลิตภัณฑ์ มีหลายวิธี เช่น การเทเเบบ การใช้เเป้นหมุน การใช้เครื่องขึ้นรูป การอัดเนื้อดินผ่านหัวเเบบ เเละดารอัดผงเนื้อดินลงในเเบบ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิด รูปร่าง คุณภาพเเละสมบัติของผลิตภัณฑ์
การเทเเบบ เริ่มจากการผสมดินกับน้ำจนได้ที่เเล้วจึงเทลงในเเบบซึ่งมีรูปร่างต่าง ๆ การเทเเบบผลิตภัณฑ์ที่มีความหนา จะ ปล่อยเนื้อดินไว้ในเเบบจนเเข็งตัว จากนั้นจึงเเกะเเบบเเละตกเเต่งผลิตภัณฑ์ให้เรียบร้อย
สำหรับผลิตภัณฑ์ที่ต้องการทำผนังให้บางหรือมีความหนาสม่ำเสมอ เมื่อเนื้อดินบริเวณผิวเเบบเริ่มเเห้งเเละมีความหนาพอสมควรจึงเทน้ำดินที่เหลือออกจากเเบบ จากนั้นตัดเเต่งปากผลิตภัณฑ์เเล้วจึงผลิตภัณฑ์ออกจากเเบบ การขึ้นรูปด้วยวิธีนี้ใช้ในการผลิตเเจกัน ขวด เเละเครื่องสุขภัณฑ์ต่างๆ
การขึ้นรูปโดยใช้เเป้นหมุน จะปั่นได้เฉพาะภาชนะที่มีลักษณะกลม ทรงกลมหรือทรงกระบอก เช่น การปั้นไห โอ่ง อ่าง กระถาง เเจกัน การขึ้นรูปด้วยวิธีนี้ผู้ปั้นต้องมีความชำนาญเป็นพิเศษจึงจะปั้นให้เกิดเป็นรูปทรง
การหลอมเหลวเเล้วเทลงเเบบ วิธีการนี้ทำโดยหลอมเหลวเนื้อผลิตภัณฑ์ด้วยความร้อน แล้วเทลงในแบบหรือแบบทรายและปล่อยให้เย็นตัวลงตามต้องการได้
การอัดเนื้อดินผ่านหัวแบบและอัดผงเนื้อดินลงในแบบโลหะด้วยแรงอัดสูง
ก็เป็นวิธีการขึ้นรูปที่นิยมใช่ในระบบอุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์ที่ขึ้นรูปเสร็จแล้ว ต้องเก็บไว้ในที่ร่มเพื่อให้ดินแห้งอย่างช้าๆ จากนั้นจึงนำมาตบแต่งส่วนเกินและทำให้ผิวเรียบ แล้วจึงนำไปตากหรืออบที่อุณหภูมิประมาณ 40 – 60 ํC เพื่อทำให้ผลิตภัณฑ์แห้งและเป็นการป้องกันการแตกก่อนนำไปเผาต่อไป
