ดิฉันนางสาวสุพัตรา กวางรัมย์ ประเภทบัณฑิตจบใหม่ สังกัดคณะเทคโนโลยีอุตสาหกรรม
หลักสูตร: การพัฒนาผลิตภัณฑ์กลุ่มอาชีพเครื่องปั้นดินเผา ตำบลหินลาด อำเภอบ้านกรวด จังหวัดบุรีรัมย์ เพื่อสืบสานศิลปะเครื่องเคลือบดินเผาบ้านกรวด
เนื่องจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา (COVID-19) ทำให้การทำงานของทีมงานเป็นไปอย่างยากลำบาก แต่โครงการเครื่องปั้นดินเผาต้องดำเนินการต่อไป ข้าพเจ้า ทีมงานและคณะอาจารย์จำเป็นต้องมีการประชุมการทำงานกัน โดยการแบ่งกลุ่มชาวบ้านออกเป็น 3 กลุ่ม 3 วัน แต่ให้ทยอยกันมาดูการเคลือบชิ้นงานเครื่องปั้นดินเผา เพื่อลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อไวรัสโคโรนา (COVID-19) การจัดสาธิตในครั้งนี้ทำเมื่อวันที่ 20-22 สิงหาคม พ.ศ. 2564 เป็นเวลา 3 วัน ที่บ้านละหานทรายเก่าตำบลหินลาด อำเภอบ้านกรวด จังหวัดบุรีรัมย์ การลงพื้นที่อบรมและสาธิตการทำเครื่องปั้นดินเผาในครั้งนี้อยู่ในขั้นตอนของการนำผลงานจากอบรมเชิงปฏิบัติการเซรามิกส์เบื้องต้น ในพื้นที่ตำบลหินลาด ทั้งหมด 9 หมู่บ้าน ณ ศาลาประชาคม หมู่ที่ 2 บ้านละหานทรายใหม่ ระหว่าง วันที่ 7 – 9 เมษายน พ.ศ. 2564 ที่ผ่านมา เทคนิคที่ใช้ในการเผาของเครื่องเคลือบดินเผาเป็น การเผาดิบและการเผาเคลือบ
– การเผาดิบ (biscuit firing) เซรามิกส์
การเผาดิบ คือการเผาครั้งแรก เพื่อทำให้ชิ้นงาน หรือเนื้อดินที่ผ่านการขึ้นรูปแบบต่างๆ มีความแข็งแรง และคงรูป นอกจากนี้ยังเป็นการตรวจสอบผลิตภัณฑ์ ในด้านสีหลังเผา การแตกร้าว และการหดตัวก่อนนำไปเขียนลาย และการเผาเคลือบอีกครั้ง การเผาดิบนิยมเผา โดยใช้อุณหภูมิประมาณ 750 – 850 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 8 – 10 ชั่วโมง ทั้งนี้ขึ้นกับสูตรของเนื้อดิน ชนิด และขนาดของเตาเผา รวมถึงขนาดของผลิตภัณฑ์ ไม่มีหลักการตายตัว
– การเผาเคลือบ (glaze firing)
การเผาเคลือบ คือการเคลือบผิววัสดุด้วยการเผาน้ำเคลือบ ที่ทา พ่น หรือแปะติดกับชิ้นงาน ผลก็คือจะได้ชิ้นงานที่เคลือบด้วยแก้วเป็นชั้นบางๆ ตลอดทั้งผลิตภัณฑ์ ขั้นตอนการเผาเคลือบ มีหลักคล้ายกับการเผาดิบ และที่แตกต่างอย่างชัดเจนคือ การเผาเคลือบจะเป็นการทำให้ส่วนประกอบของน้ำเคลือบหลอมตัวเป็นแก้วยึดติดกับผิวของชิ้นงาน และเกิดสีตามส่วนประกอบที่อยู่ในน้ำเคลือบ เกิดจากองค์ประกอบที่มีโลหะในหมู่ทรานซิชัน การเผาเคลือบเป็นการเพิ่มคุณภาพของชิ้นงานต่อการใช้งาน ทำให้ชิ้นงานลดอัตราการซึมของน้ำ มีความแข็งมากขึ้น ทำความสะอาดง่าย และคงทนต่อการใช้งาน
ถึงแม้จะมีอุปสรรคจากการแพร่ระบาดหนักของเชื้อไวรัสโคโรนา (COVID-19) ในช่วงที่ผ่านส่งผลให้การดำเนินงานไม่ต่อเนื่อง เมื่อสถานการณ์เริ่มคลี่คลายบ้างเล็กน้อยทางทีมงานจึงรีบดำเนินการทันที และสำเร็จลุล่วงตามเป้าประสงค์
