ข้าพเจ้านางสาว กนิษฐา กะรัมย์ บัณฑิตจบใหม่ ตำบลตะโกตาพิ อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ ในโครงการยกระดับเศรษฐกิจ และสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ มหาวิทยาลัยสู่ตำบล มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์
ข้าพเจ้าและผู้ปฎิบัติงานได้อบรมเกี่ยวกับการทำถังเผาถ่าน การทำน้ำด่าง และการทำถ่านอัดแท่งไร้ควัน ในการอบรมครั้งนี้ชาวบ้านให้ความสนใจและให้ความร่วมมือเป็นจำนวนมาก ผู้บรรยายได้ให้ความรู้และข้อมูลทุกขั้นตอนอย่างละเอียด ทำให้ชาวบ้านได้รับความรู้ และยังสอนภาคปฏิบัติให้ดูทีละขั้นตอนเพื่อที่จะให้เข้าใจมากยิ่งขึ้น และเพื่อที่จะให้ชาวบ้านได้นำความรู้ที่อบรมในครั้งนี้ ไปทำเป็นอาชีพเสริมหรืออาชีพหลัก เพื่อให้มีรายได้เพิ่มขึ้น ขั้นตอนการทำมีดังต่อไปนี้
-
- การทำถังเผาถ่าน มีรูปแบบ 3 รูปแบบดังต่อไปนี้
แบบที่ 1 ถังแบบธรรมดา หรือเตาเผาแบบง่าย
จะมีการเจาะรูด้านล่างถัง จะทำให้เกิดการลุกไหม้อย่างรวดเร็ว และจะมีการเจาะรู้ด้านบนถัง ทั้ง 4 รู ขนาด 1 นิ้ว ถึง 1 นิ้วครึ่ง เพื่อเป็นช่องระบายควัน
แบบที่ 2 เตาเผาเเบบเพิ่มโบลเวอร์
เป็นถ่านชาโคลและบางส่วนเป็นถ่านกำมันสามารถนำมาใช้ในครัวเรือน เช่น หุงต้มและปิ้งย่าง นำไปแปรรูปเป็นผงถ่านเฉพาะถ่านกำมันสามารถนำไปใช้เป็นส่วนผสมเกี่ยวกับเครื่องสำอาง เช่น ทำโคลนมาร์คหน้า ทำสบู่ เซรั่ม ทำยางรถยนต์ และนำไปผสมดินทำยางลูกกระสุน เป็นต้น ส่วนขี้เถ้าสามารถนำไปทำน้ำด่างได้
แบบที่ 3 เตาเผาเเบบผลิตน้ำส้มควันไม้
สามารถควบคุมอากาศได้ จึงไม่มีการลุกติดไฟของเนื้อไม้ ดังนั้นถ่านที่ได้จึงมีคุณภาพสูง เกิดขี้เถ้าน้อย และผลพลอยได้จากกระบวนการเผาถ่านอีกอย่างหนึ่งคือ ได้น้ำส้มควันไม้
ประโยชน์ของน้ำส้มควันไม้ เช่น ใช้ราดทำลายปลวก ป้องกัน มด ตะขาบ แมลงป่อง ใช้ผลิตสารระงับกลิ่นตัว ดับกลิ่นในห้องน้ำ ห้องครัว ถังขยะ ฯลฯ
การทำน้ำด่าง
วัสดุและอุปกรณ์
-
- จานตวง
- ตาชั่ง
- ทัพพี
- ครุพร้อมฝาปิด
- ขี้เถ้าร่อนละเอียด
ขั้นตอนและวิธีการทำ
-
- นำขี้เถ้า 1 กิโลกรัม ต่อน้ำ 5 ลิตร
- เอาขี้เถ้าเทลงไปในน้ำที่ตวง
- กวนขี้เถ้าตามเข็นนาฬิกาจนกว่าจะเข้ากัน
- พอน้ำกับขี้เถ้าเข้ากันแล้วปิดฝา รอ1-7วัน ให้ขี้เถ้าตกตะกอนแล้วนำมาใส่ภาชนะบรรจุ
ประโยชน์ของน้ำด่าง
-
- สามารถไล่แมลง ไล่เพี้ย
- บำรุงต้นพืชให้แข็งแรง
น้ำขี้เถ้าถ่านจะมีสาร “ซิลิก้า” อยู่ เมื่อเรานำไปใช้ฉีดพ่นพืชผักผลไม้ก็จะทำให้สร้างความแข็งแรงให้กับใบพืช จะทำให้เพลี้ยและแมลงไม่ค่อยมารบกวน สำหรับพืชผักผลไม้ที่มีเพลี้ยกินอยู่แล้วก็จะช่วยในการกำจัดเพลี้ยให้ตายลงไป
วิธีการทำถ่านอัดแท่ง
วัสดุและอุปกรณ์
-
- แป้ง
- ตาชั่ง
- น้ำ
- ตะแกรง
- ผงถ่านละเอียด
- ตู้อบถ่าน
- ถาด
- หม้อ
- ทัพพี
- เตาแก๊ส
- แม่พิมพ์
- กาละมัง
- กระบอกอัดแท่ง
ขั้นตอนและวิธีการทำ
- ตวงแป้ง 2 กรัม แล้วนำแป้งที่ตวงเสร็จแล้วมาละลายกับน้ำเปล่า 5 ลิตร
- เสร็จแล้วนำมาต้ม และคนไปด้วยจนได้น้ำแป้งที่เหลวและเหนียว (เป็นกาว)
- ชั่งผงถ่าน 2 กิโล แล้วนำมาเทใส่กาละมัง
- จากนั้นนำแป้งที่เหนียวเป็นกาว มาผสมกับผงถ่าน โดยเทน้ำแป้งที่เหนียวใส่ลงไปที่ละนิด แล้วคนให้ได้ที่ โดยให้สังเกตจากการปั้นด้วยมือให้มีรูปร่างเป็นก้อน จึงจะนำมาใช้งานได้
- นำมาตำในกระบอกที่เตรียมไว้ จะทำให้ได้เนื้อถ่านที่แน่น แล้วนำมาใส่แม่พิมพ์
- จากนั้นนำไปอบหรือตากแดด
- จากนั้นนำถ่านอัดแท่งบรรจุใส่ผลิตภัณฑ์ที่มี โลโก้ชื่อแบรนด์เป็นของตนเอง
ประโยชน์ของถ่านอัดแท่งไร้ควัน
ทำให้ถ่านไม้มีความบริสุทธิ์ ปราศจากสารก่อมะเร็ง และเมื่อนำไปใช้เป็นเชื้อเพลิงในการประกอบอาหารก็ไม่ทำให้เกิดสารพิษตกค้างอยู่ในอาหาร โดยเฉพาะอาหารประเภทปิ้งย่าง อีกทั้งยังผ่านกระบวนการบดและอัดให้เป็นก้อน ทำให้ถ่านที่ได้มีความหนาแน่นสม่ำเสมอ เมื่อติดไฟจะทำให้มีความร้อนสม่ำเสมอ ควบคุมความร้อนง่าย ไฟไม่แตกประทุ และมีควันน้อย
ข้อดีของถ่านอัดแท่งไร้ควัน
ข้อดีของถ่านอัดแท่ง คือ สามารถนำวัสดุต่าง ๆ ที่เหลือใช้จากการเกษตรมาผลิตถ่านได้ ไม่ว่าจะเป็น กะลามะพร้าว ไม้ไผ่ กะลาปาล์ม ซังข้าวโพด แกลบ ใบไม้ ขี้เลื่อยชานอ้อย และเศษไม้ปลายไม้ ฯลฯ สามารถกำหนดความแน่นของถ่านได้ตามต้องการ และลดค่าใช้จ่ายในการขนส่ง เนื่องจากถ่านมีรูปร่างและขนาดเหมือนกันทุกก้อน และสามารถกำหนดค่าความร้อนและอายุการใช้งานของถ่านอัดแท่งได้ โดยการนำวัสดุต่าง ๆ มาผสมเข้าด้วยกันเพื่อให้ได้ค่าความร้อนที่ต้องการ
ภาพการปฎิบัติงาน
