ข้าพเจ้านางสาวน้ำฝน เรือนประโคน บัณฑิตจบใหม่ ต.ตะโกตาพิ อ.ประโคนชัย จ.บุรีรัมย์ในโครงการยกระดับเศรษกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการมหาวิทยาลัยสู่ตำบล สร้างรากแก้วให้ประเทศ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์
จากผลการสำรวจพบว่าประชาชนในตำบลตะโกตาพิ มีผู้ที่ต้องการฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 ไม่ถึงร้อยละ70 ทีมงานจึงได้ประสานงานกับ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลตะโกตาพิ เพื่อที่จะเข้าไปรณรงค์และเชิญชวนประชาชนในตำบลตะโกตาพิฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 และได้มอบอุปกรณ์ทางการแพทย์ในการป้องกันโควิด-19 เช่น หน้ากากอนามัย เจลแอลกอฮอล์ล้างมือ เครื่องวัดอุณหภูมิ เป็นต้น และจากที่ได้สอบถามประชาชนในตำบลตะโกตาพิสาเหตุที่ไม่ประสงค์ที่จะฉีดวัคซีนพบว่ามีประเด็นเรื่องความกังวลและความรู้สึกต่อการฉีดวัคซีน โควิด-19 ในภาพรวมประชาชนในตำบลตะโกตาพิมีความกังวลใจเพิ่มขึ้นตามช่วงเวลาที่มีจำนวนผู้ป่วยและจำนวนผู้เสียชีวิตเพิ่มขึ้น
ในส่วนของการอบรมเป็นการอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับการเผาถ่านไร้ควัน ประโยชน์แนวทางการใช้ไบโอชาร์(ถ่านชีวภาพ) สำหรับเกษตรกรอินทรีย์ไทย และสามารถพัฒนาทางด้านเชิงธุรกิจเพื่อเพิ่มมูลค่า จากถ่านธรรมดาเป็นสินค้าที่เพิ่มรายได้ให้กับครัวเรือนได้เช่นกัน ถ่านชีวภาพ หรือ ไบโอชาร์ (Biochar) คือวัสดุที่อุดมด้วยคาร์บอน ผลิตจากชีวมวล หรือสารอินทรีย์ที่ย่อยสลายได้จากธรรมชาติ หรือวัสดุเหลือใช้จากการเกษตร เช่น ใบไม้ กิ่งไม้ หญ้า ฟางข้าว เหง้ามันสําปะหลัง ซังและต้นข้าวโพด เป็นต้น แม้กระทั่งมูลสัตว์นำมาผ่านกระบวนการเผาไหม้ที่มีการควบคุม อุณหภูมิและอากาศหรือจำกัดอากาศให้เข้าไปเผาไหม้น้อยที่สุดซึ่งกระบวนการเผาไหม้นี้ เรียกว่า “การแยกสลายด้วยความร้อนหรือกระบวนการไพโรไลซิส” ในสภาวะที่ไม่มีออกซิเจนหรือมีออกซิเจนน้อยมาก มีงานวิจัยที่ได้ศึกษาการใช้ประโยชน์ของถ่านชีวภาพมีหลายด้าน เช่น การปรับปรุงดิน และช่วยเพิ่มปริมาณและคุณภาพของผลผลิตทางการเกษตร รวมถึงลดระยะเวลาการปลูกได้อีกด้วย แล้วแต่ชนิดของพืชที่ปลูก ถ่านชีวภาพ หรือ ไบโอชาร์ (ฺBiochar) คือวัสดุที่มีคาร์บอนมาก โดยการนำชีวมวลมาเผาโดยไม่ใช้ออกซิเจน หรือใช้น้อยมากในการเผาไหม้ที่อุณหภูมิสูง ถ่านไบโอชาร์หรือถ่านชีวภาพ แตกต่างจากถ่านทั่วไป เนื่องจาก Biochar คือถ่านที่ใช้ประโยชน์เพื่อกักเก็บคาร์บอนลงดินและช่วยปรับปรุงดิน เนื่องจากไบโอชาร์มีลักษณะความเป็นรูพรุนซึ่งจะช่วยกักเก็บน้ำและอาหารในดิน และเป็นที่อยู่ให้กับจุลินทรีย์ เพื่อสร้างอาหารให้ดิน
ขั้นตอนวิธีทำ
- การเลือกสถานที่ก่อสร้างเตา ในทุกภาคเน้นการสร้างบนพื้นที่ดอน เมื่อฝน ตกแล้วน้ำไม่ท่วม และควรเป็นพื้นที่อยู่ห่างไกลจากบ้านอย่างน้อยประมาณ 50 เมตร และควรสร้างให้ อยู่ใกล้กับแหล่งไม้ที่สามารถจัดหาได้ง่าย
- นำถัง 200 ลิตร มาเจาะขอบถังให้ฝาถังเปิดได้ ส่วนก้นถังเจาะรูวงกลมแล้วนำตะแกรงและแผ่นรองที่จัดทำไว้มาทำเป็นฐาน
- นำดินเหนียวประสานรอยรั่วให้หมด เพื่อป้องกันไม่ให้อากาศเข้าไปข้างใน และป้องกันไม่ให้เกิดการลุกติดไฟ
- การคัดเลือกไม้เข้าเตาถ่าน จะมีการจัดแยกกลุ่มของขนาดไม้เป็น 3 กลุ่ม คือ ขนาดเล็ก ขนาดกลางและขนาดใหญ่ โดยเรียงไม้ขนาดเล็กไว้ด้านล่างของเตา ทับไม้หมอนไว้ ไม้ ท่อนใหญ่ไว้ด้านบน เนื่องจากอุณหภูมิในเตาขณะ เผาถ่านไม้ เท่ากัน โดยอุณหภูมิด้านล่างสุดของเตาจะ ต่ำ และอุณหภูมิด้านบนจะสูงกว่าอุณหภูมิท้ายเตา
- การเข้าสู่ขั้นตอนการเผาถ่าน จะเริ่มจุดไฟหน้าเตาเพื่อให้ความร้อนแก่เตา โดยจุดบริเวณช่องจุดไฟที่อิฐก้อนแรก โดยเชื้อเพลิงที่นำมาจุดไฟควรเป็นเชื้อเพลิงแห้ง เช่น เศษไม้ เศษ หญ้า หรือวัสดุอื่นที่จุดไฟติดได้ หรือใช้วัสดุที่มีส่วนประกอบของสารสังเคราะห์ เช่น พลาสติกหรือโฟม เป็นต้น
- ใส่เชื้อเพลิงทีละน้อย เพื่อความร้อนจะกระจายเข้าไปในเตาเพื่อไล่อากาศ เย็นและความชื้นที่อยู่ในเตา โดยใช้เวลาประมาณ 2-4 ชั่วโมง
- หลังจากนั้น ประมาณ 1 ชั่วโมง หรือสังเกตสีควันที่ปากปล่อง ถ้าเป็น สีขาวอมเหลืองและมีกลิ่นฉุนแสบจมูก ให้หรี่ไฟลงอีก ช่วงนี้เริ่มเก็บน้ำส้มควันไม้โดยใช้ท่อไม้ไผ่ที่เจาะรู ไว้ตลอดทั้งลํา โดยนำขวดน้ำผูกลวดแขวนรองน้ำส้มควันไม้ตรงจุดที่เจาะรูไว้ จะสามารถเก็บน้ำส้มควัน เมื่อน้ำที่หยดมามีลักษณะเป็นยางเหนียวและมีสีดำให้หยุดเก็บ
- การทำถ่านให้บริสุทธิ์ ซึ่งเป็นการทำอุณหภูมิในเตาให้สูงขึ้นอย่างรวดเร็ว ผลผลิตถ่านที่ได้จากเตาถัง 200 ลิตร ประมาณ 20-22 กก. มีคุณภาพสูง และเตาเผาสามารถเผาได้ประมาณ 100-150 ครั้ง หรือประมาณ 2-3 ปี (ขึ้นอยู่กับความถี่ของการใช้ งาน) โดยนำถ่านที่ได้ใส่ถุงหรือกระสอบ แล้วนำไปเก็บที่ไม่มีความชื้น ไม่มีความร้อนสูงเกินไป รวมทั้ง ไม่มีแสงแดดส่อง หรืออากาศถ่ายเทสะดวก นอกจากนี้ ได้น้ำส้มควันไม้เป็นผลพลอยได้ เพื่อทดแทนการ ใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช
การใช้ประโยชน์
- เตาถ่าน 200 ลิตร จะมีประสิทธิภาพดีกว่าเตาหลุมทั่วไป เนื่องจากสามารถ ควบคุมอุณหภูมิได้
- การลงทุนเรื่องวัสดุอุปกรณ์เพียงจำนวนน้อย ใช้เงินลงทุนไม่ถึง 500 บาท โดยสามารถหาอุปกรณ์ได้ในท้องถิ่น
- ไม้ที่เผาในเตาถ่านขนาด 200 ลิตร จะไม่โดนไฟ ทำให้ไม่เสี่ยงต่อการที่ถ่าน จะกลายเป็นขี้เถ้ามาก
- สามารถนำถ่านที่ได้ไปใช้เป็นเชื้อเพลิงหุงต้มภายในครัวเรือนมีคุณภาพสูง ขี้เถ้าน้อย ใช้กำจัดกลิ่นภายในครัวเรือน เช่น ตู้เย็น ตู้กับข้าว รวมทั้ง ทำสบู่ถ่าน ใช้ดูดสารพิษในข้าว ล้างผักโดยบดถ่านให้ละเอียดเป็นผงผสมกับน้ำ และ ใช้ดูดสารพิษในร่างกายโดยบดเป็นผงผสมกับน้ำคนให้เข้ากันแล้วดื่มเพื่อดูดซับพิษในร่างกาย และสามารถผลิตถ่านเพื่อสร้างรายได้ เป็นธุรกิจการค้าได้
