ข้าพเจ้านางสาวสรธัญ นาคประโคน ได้ลงพื้นที่สำรวจข้อมูลและลงพื้นที่สัมภาษณ์เกี่ยวกับโครงการโคกหนองนาโมเดล ณ ตำบลตะโกตาพิ อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ ประจำเดือนกรกฎาคม
โครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล” เป็นการพัฒนาพื้นที่เรียนรู้ชุมชนต้นแบบ โคก หนอง นา โมเดล ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงและฟื้นฟูเศรษฐกิจท้องถิ่นและชุมชน เป็นการสร้างงาน สร้างรายได้ให้กับครัวเรือนและชุมชน เกิดการกระตุ้นเศรษฐกิจฐานราก ฟื้นฟูและพัฒนาท้องถิ่นของตนเอง
โคก-หนอง-นา โมเดล เป็นการที่ให้ธรรมชาติจัดการตัวมันเองโดยมี มนุษย์เป็นส่วนส่งเสริมให้มันสำเร็จเร็วขึ้น อย่างเป็นระบบ ซึ่ง โคก-หนอง-นา โมเดล ซึ่งเป็นแนวทางทำเกษตรอินทรีย์และการสร้างชีวิตที่ยั่งยืน โดยมีองค์ประกอบดังนี้
- โคก: พื้นที่สูง ดินที่ขุดทำหนองน้ำนั้นให้นำมาทำโคก บนโคกปลูก “ป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง” ตามแนวทางพระราชดำริ / ปลูกพืช ผัก สวนครัว เลี้ยงหมู เลี้ยงไก่ เลี้ยงปลา ทำให้พออยู่ พอกิน พอใช้ พอร่มเย็น เป็นเศรษฐกิจพอเพียงขั้นพื้นฐาน ก่อนเข้าสู่ขั้นก้าวหน้า คือ ทำบุญ ทำทาน เก็บรักษา ค้าขาย และเชื่อมโยงเป็นเครือข่าย / ปลูกที่อยู่อาศัยให้สอดคล้องกับสภาพภูมิประเทศ และภูมิอากาศ
- หนอง: หนองน้ำหรือแหล่งน้ำ ขุดหนองเพื่อกักเก็บน้ำไว้ใช้ยามหน้าแล้งหรือจำเป็น และเป็นที่รับน้ำยามน้ำท่วม (หลุมขนมครก) / ขุด “คลองไส้ไก่” หรือคลองระบายน้ำรอบพื้นที่ตามภูมิปัญญาชาวบ้าน โดยขุดให้คดเคี้ยวไปตามพื้นที่เพื่อให้น้ำกระจายเต็มพื้นที่เพิ่มความชุ่มชื้น ลดพลังงานในการรดน้ำต้นไม้ / ทำ ฝายทดน้ำ เพื่อเก็บน้ำเข้าไว้ในพื้นที่ให้มากที่สุด โดยเฉพาะเมื่อพื้นที่โดยรอบไม่มีการกักเก็บน้ำ น้ำจะหลากลงมายังหนองน้ำ และคลองไส้ไก่ ให้ทำฝายทดน้ำเก็บไว้ใช้ยามหน้าแล้ง / พัฒนาแหล่งน้ำในพื้นที่ ทั้งการขุดลอก หนอง คู คลอง เพื่อกักเก็บน้ำไว้ใช้ยามหน้าแล้ง และเพิ่มการระบายน้ำยามน้ำหลาก
- นา: พื้นที่นานั้นให้ปลูกข้าวอินทรีย์พื้นบ้าน โดยเริ่มจากการฟื้นฟูดิน ด้วยการทำเกษตรอินทรีย์ยั่งยืน คืนชีวิตเล็ก ๆ หรือจุลินทรีย์กลับคืนแผ่นดินใช้การควบคุมปริมาณน้ำในนาเพื่อคุมหญ้า ทำให้ปลอดสารเคมีได้ ปลอดภัยทั้งคนปลูก คนกิน / ยกคันนาให้มีความสูงและกว้าง เพื่อใช้เป็นที่รับน้ำยามน้ำท่วม ปลูกพืชอาหารตามคันนา
จากการได้ลงพื้นที่สำรวจข้อมูลและลงพื้นที่สัมภาษณ์เกี่ยวกับโครงการโคกหนองนาโมเดล ณ ตำบลตะโกตาพิ อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์
จากการไปสัมภาษณ์กับชาวบ้านที่ได้เข้าร่วมโครงการโคกหนองนาโมเดลในครั้งนี้ทำให้ทราบถึงความต้องการของชาวบ้าน คือชาวบ้านอยากมีที่ทำกิน อยากอยู่อย่างพอเพียง พอกินพอใช้ ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพ่อหลวง ร.9 จากการที่ไปสัมภาษณ์มาพบว่าการได้เข้าโครงการนี้ชาวบ้านมีแต่ได้ประโยชน์ทั้งนั้นเพราะมันคือที่ทำกินของตนเอง และยังมีชาวบ้านบางส่วนคิดว่าการเข้าโครงการโคกหนองนาโมเดลครั้งนี้ยังไม่คุ้มค่ากับตนเองพอ คงต้องการรอดูผลการทำงานของโครงการนี้ไปอีกสักระยะหนึ่ง เพื่อให้เกิดความมั่นใจ และโครงการนี้ยังเป็นโครงการที่ยาวนานถึง 5 ปี มีเจ้าหน้าที่มาดูงานและประเมินการทำงานของโครงการ และตอนนี้ยังมีการเปิดรับสมัครผู้ที่อยากเข้าร่วมโครงการของโครงการโคกหนองนาโดเดลต่อไปเรื่อย ๆ โดยผู้ที่สนใจในโครงการนี้สามารถมาทำการสมัครการเข้าโครงการโคกหนองนาโมเดลทำได้โดยการไปยื่นเอกสาร ณ พัฒนาการชุมชนของอำเภอ
