ข้าพเจ้านางสาวปวีณา พันธ์คูณ ประเภทบัณฑิตจบใหม่ ได้ลงพื้นที่ปฏิบัติงานพร้อมกับทีมงานที่ตำบลกระสัง อำเภอเมืองบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์ ตามโครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ 1 ตำบล 1 มหาวิทยาลัย จากมหาวิทยาลัยสู่ตำบล เพื่อสร้างรากแก้วให้ประเทศ
บทความประจำเดือนพฤศจิกายนนี้ ดิฉันได้เขียนเกี่ยวกับการเก็บข้อมูล cbd ในพื้นที่ตำบลกระสัง อำเภอเมืองบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์ ประกอบไปด้วยพื้นที่ของหมู่ 3 บ้านไทรโยง หมู่ 10 บ้านกลันทา และหมู่ 19 บ้านไทรโยงเหนือ ซึ่งเป็นการเก็บข้อมูลด้านต่างๆ ของชุมชน ไปเก็บยังระบบบริหารจัดการข้อมูลขนาดใหญ่ ประกอบไปด้วย 10 หมวด ได้แก่ แหล่งท่องเที่ยว, ที่พัก/โรงแรม, ร้านอาหารในท้องถิ่น, อาหารประจำถิ่น, เกษตรกรในท้องถิ่น, พืชในท้องถิ่น, สัตว์ในท้องถิ่น, ภูมิปัญญาท้องถิ่น, แหล่งน้ำในท้องถิ่น และผู้ที่ย้ายกลับบ้านเนื่องจากสถานการณ์โควิด โดยดิฉันเก็บข้อมูล cbd ได้จำนวน 36 รายการ แบ่งออกเป็นหมวดหมู่ได้ดังตารางต่อไปนี้
|
หมวดหมู่/รายการ |
จำนวนข้อมูลที่เก็บได้ |
| 1. แหล่งท่องเที่ยว | 2 |
| 2. ร้านอาหารในท้องถิ่น | 3 |
| 3. พืชในท้องถิ่น | 26 |
| 4. สัตว์ในท้องถิ่น | 4 |
| 5. ภูมิปัญญาท้องถิ่น | 1 |
จากข้อมูล cbd ที่ดิฉันได้สำรวจและรวบรวมข้อมูลดังข้างต้น พบว่า แหล่งท่องเที่ยวในชุมชนที่น่าสนใจจะเป็นสถานที่สำคัญคือ วัดป่าบ้านไทรโยง ซึ่งเป็นวัดประจำชุมชน วัดตั้งอยู่บริเวณด้านหลังของชุมชน เส้นทางไปวัดจะเป็นถนนคอนกรีต สองข้างทางล้อมรอบไปด้วยทุ่งนา ทำให้ทัศนียภาพสองข้างทางสวยงามด้วยสีเขียวของต้นข้าว และมีสีเหลืองทองในช่วงฤดูเก็บเกี่ยวข้าว อีกทั้งภายในบริเวณวัดมีพื้นที่กว้างขวาง และมีความร่มรื่นด้วยต้นไม้ที่อยู่ทั่วบริเวณวัด เนื่องจากวัดอยู่ห่างออกมาจากตัวชุมชนและล้อมรอบไปด้วยทุ่งนา จึงทำให้วัดเงียบสงบ ผู้คนที่แวะเข้ามาไหว้พระแล้ว ก็สามารถนั่งพักสงบจิต สงบใจ ชื่นชมธรรมชาติรอบบริเวณของวัดก่อนจะเดินทางกลับออกไปได้
คูน้ำที่ล้อมรอบชุมชน เป็นคูน้ำ 2 ชั้น บริเวณด้านหน้าทางเข้าหมู่บ้านจะมีป้ายคูน้ำโบราณ ทางผู้ใหญ่บ้านและชาวบ้านได้ปรับภูมิทัศน์บริเวณป้ายคูน้ำโบราณให้มีความสวยงาม ด้วยการปลูกไม้ดอก ไม้ประดับ สามารถแวะมาถ่ายรูป เช็คอินได้ จากนั้นก็สามารถขับรถเข้ามาตามถนนคอนกรีตของหมู่บ้าน เพื่อชมคูน้ำโบราณที่ทอดตัวขนาดไปกับแนวถนนคอนกรีตล้อมรอบหมู่บ้าน โดยจะมองเห็นคูน้ำโบราณมีลักษณะเป็น 2 ชั้นได้อย่างชัดเจน
และยังมีคาเฟ่ ร้านกาแฟ สำหรับนั่งดื่มเครื่องดื่ม ทานขนม มีจุดถ่ายรูปในบรรยากาศธรรมชาติ ส่วนร้านอาหารในท้องถิ่นส่วนใหญ่จะเป็นร้านเล็กๆ ตั้งอยู่บริเวณข้างทาง ร้านอาหารในท้องถิ่น 3 ร้านที่ดิฉันเก็บข้อมูล cbd ประกอบด้วย ร้านที่ 1 เป็นร้านขายก๋วยเตี๋ยวหมู ยำ สุกี้ ข้าวผัดกระเพรา ผัดไทย และข้าวผัด ไม่มีชื่อร้าน ร้านตั้งอยู่บริเวณด้านหน้าศาลากลางหมู่บ้านหมู่ 3 บ้านไทรโยง ร้านที่ 2 เป็นร้านขายก๋วยเตี๋ยวหมู ข้าวเหนียว หมูปิ้ง และขายเครื่องดื่มน้ำอัดลม ไม่มีชื่อร้าน ร้านตั้งอยู่บริเวณด้านหน้าทางเข้าหมู่ 19 บ้านไทรโยงเหนือ ข้างๆ ป้ายคูน้ำโบราณ ร้านที่ 3 เป็นร้านขายส้มตำ ข้าวเหนียว ไก่ย่าง ไส้กรอกย่าง ชื่อร้านมิตรภาพเซราะกราว ร้านตั้งอยู่ข้างๆ ร้านที่ 2 จากข้อมูลร้านอาหารทั้ง 3 ร้านพบว่า ร้านที่ 1 และร้านที่ 2 จะขายก๋วยเตี๋ยวหมู เหมือนกัน ส่วนร้านที่ 2 และร้านที่ 3 จะขายอาหารที่คล้ายคลึงกัน คือ ข้าวเหนียว-หมูปิ้ง กับข้าวเหนียว-ไก่ย่าง โดยเจ้าของร้านอาหารส่วนใหญ่จะเป็นคนที่อาศัยอยู่แล้ว โดยทุกร้านอาหารจะมีที่นั่งสำหรับรับประทานอาหารเพียงพอรองรับลูกค้า ราคาอาหารที่ขายไม่เกิน 100 บาท
พืชในท้องถิ่นของชุมชนมีหลายชนิด ทั้งไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ ไม้ผล ไม้ดอก ไม้ประดับ รวมไปถึงพืชผัก สมุนไพร ที่พบมากเช่น มะม่วง มะพร้าว กล้วย ลำไย มะขาม มะยม ผักสวนครัว เช่น พริก ข่า ตะไคร้ มะกรูด หอมแดง ผักชี เป็นต้น สัตว์ในท้องถิ่นที่พบส่วนใหญ่จะเป็นสัตว์ที่เลี้ยงไว้เพื่อจำหน่าย เช่น สุกร โค กระบือ เป็นต้น ส่วนภูมิปัญญาท้องถิ่นที่พบ เช่น การทอเสื่อกก เป็นต้น
ข้อมูล cbd ที่น่าสนใจ
- การทอเสื่อกก เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่นำเอาต้นกกที่เป็นพืชที่พบในท้องถิ่นนำมาแปรสภาพทำให้เป็นเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน ที่สามารถใช้ประโยชน์ได้หลากหลาย มีความคงทนและสวยงาม ในพื้นที่ของหมู่ 19 บ้านไทรโยงเหนือ มีคุณยายจันทร์ เปลี่ยนรัมย์ ที่ทำการทอเสื่อกก คุณยายเป็นคนทอเสื่อกกเองโดยมีคุณตาน้อย เปลี่ยนรัมย์ คอยช่วยเป็นลูกมือ คุณยายทำทุกขั้นตอนเอง ตั้งแต่การหาต้นกกมาปลูกไว้บริเวณบ้าน การฉีกต้นกกเป็นเส้นแล้วนำมาตากให้แห้ง รวมไปถึงการย้อมสีต้นกกที่ตากแห้งแล้ว ก่อนจะนำมาทอให้เกิดลวดลายบนเสื่อกก โดยคุณยายจะทอเสื่อกกเก็บไว้หลายผืน หากใครที่ต้องการซื้อก็สามารถเข้ามาซื้อที่บ้านของคุณยายได้ คนที่ซื้อส่วนใหญ่ก็จะเป็นในพื้นที่ของชุมชนที่ทราบว่าคุณยายจันทร์ทอเสื่อกก
- พืชในท้องถิ่น ที่ดิฉันพบแล้วเห็นว่ามีความน่าสนใจ คือ ไม้ประดับ ที่พบได้ตามบ้านเรือนของคนในชุมชน ที่มีรูปร่าง ลวดลายและสีสันที่สวยงาม เช่น ที่บ้านของคุณลำดวน บุรัมย์ หมู่ 19 บ้านไทรโยงเหนือ จะมีไม้ประดับต่างๆวางอยู่รอบๆบริเวณหน้าบ้าน และข้างตัวบ้าน โดยเฉพาะพืชไม้ด่าง ที่กำลังเป็นที่นิยมอยู่ในปัจจุบัน โดยคุณลำดวนเล่าว่าตนเองชอบปลูกไม้ประดับ ไม้ดอก พืชไม้ด่าง อยู่แล้ว จึงทำให้บริเวณบ้านของคุณลำดวน เต็มไปด้วยไม้ด่าง ไม้ประดับ หลากหลายสายพันธุ์ เช่น สาวน้อยปะแป้ง ผีเสื้อราตรี เกล็ดปลา วาสนา นางกวัก เศรษฐีวิลสัน พลูด่าง เตยด่าง โกสน เป็นต้น
สารสนเทศชุมชนอื่นที่น่าสนใจ
สำหรับสารสนเทศชุมชนที่น่าสนใจ ดิฉันขอยกตัวอย่างสารสนเทศของชุมชนบ้านซับสมบูรณ์ ต.ทุ่งจังหัน อ.โนนสุวรรณ จ.บุรีรัมย์ จากเพจ Facebook ชุมชนท่องเที่ยวบ้านซับสมบูรณ์ บุรีรัมย์
ชุมชนบ้านซับสมบูรณ์ เป็นชุมชนเล็กๆ อยู่ในเขตพื้นที่ ต.ทุ่งจังหัน อ.โนนสุวรรณ จ.บุรีรัมย์ เป็นชุมชนท่องเที่ยวที่มีการจัดการท่องเที่ยวอย่างเป็นระบบร่วมกันของคนในชุมชน โดยภายในชุมชนมีกิจกรรมหลากหลายให้นักท่องเที่ยวได้สัมผัส ได้เรียนรู้เกี่ยวกับวิถีชีวิตของคนในชุมชนอย่างใกล้ชิด มีโฮมสเตย์สำหรับนักท่องเที่ยวที่ต้องการค้างคืน มีอาหารท้องถิ่นที่ทำมาจากวัตถุดิบภายใจชุมชน มีบ่อน้ำแร่ผุดธรรมชาติ มีศูนย์การเรียนรู้การเพาะเห็ดโคนญี่ปุ่น และการแปรรูปเห็ด มีศูนย์เรียนรู้การประมง ที่มีกิจกรรมการหว่านแหจับปลา และนำปลามาแปรรูปเป็นปลาส้ม ปลาแดดเดียว ซึ่งถือเป็นภูมิปัญญาในการถนอมอาหารของคนในท้องถิ่น อีกทั้งยังมีสวนเกษตรแบบผสมผสาน ที่มีการปลูกพืชหลากหลายชนิดรวมกัน ทั้งพืชผัก และไม้ผล โดยทางชุมชนมีการเตรียมมอเตอร์ไซค์พ่วงข้างสำหรับพานักท่องเที่ยวเดินทางเที่ยวชมตามจุดต่างๆของชุมชน ทำให้นักท่องเที่ยวได้ชื่นชมบรรยากาศของชุมชนได้อย่างใกล้ชิด
ทางเพจ Facebook ชุมชนท่องเที่ยวบ้านซับสมบูรณ์ บุรีรัมย์ ได้มีการจัดรูปแบบสารสนเทศที่หลากหลาย ทั้งการโพสเขียนบรรยายเป็นข้อความ การโพสเป็นรูปภาพบรรยากาศของชุมชน บริบท วิถีชีวิตของคนในชุมชน การเผยแพร่ในรูปแบบของคลิปวิดีโอพาเที่ยวชุมชน ทำให้เกิดความน่าสนใจ และดึงดูดให้ผู้ที่เข้ามาเยี่ยมชมเพจ Facebook ชุมชนท่องเที่ยวบ้านซับสมบูรณ์ บุรีรัมย์ อยากจะเดินทางเข้าไปเที่ยวในชุมชน นอกจากนี้ทางเพจก็ระบุรายละเอียดในการติดต่อกับชุมชน และมีแอดมินผู้ดูแลเพจที่คอยตอบกลับความคิดเห็น ตอบคำถาม ข้อสงสัยของผู้ที่เข้ามาเยี่ยมชมเพจ Facebook อยู่ตลอด
ภาพจาก https://www.facebook.com/subsomboontravelvillage
ข้อมูลจาก https://www.facebook.com/subsomboontravelvillage
แบบทดสอบประจำบทความ
https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdZQC3_5r-Q5QR_29C0dY3DPloDW4Xmw0ugBA42js4yhSpBZg/viewform
คลิปวิดีโอประจำบทความ
