ข้าพเจ้านางสาวปวีณา พันธ์คูณ ประเภทบัณฑิตจบใหม่ ได้ลงพื้นที่ปฏิบัติงานพร้อมกับทีมงานที่ตำบลกระสัง อำเภอเมืองบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์ ตามโครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ 1 ตำบล 1 มหาวิทยาลัย จากมหาวิทยาลัยสู่ตำบล เพื่อสร้างรากแก้วให้ประเทศ
ดิฉันได้รับมอบหมายให้ทำงานในพื้นที่ของตำบลกระสัง อำเภอเมืองบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์ ภายใต้ชื่อโครงการ ID10 “การพัฒนาผลิตภัณฑ์ตามอัตลักษณ์เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน” ซึ่งตำบลกระสัง มีทั้งหมด 19 หมู่บ้าน โดยดิฉันได้รับมอบหมายทำงานในพื้นที่ของหมู่ 3 บ้านไทรโยง หมู่ 10 บ้านกลันทา และหมู่ 19 บ้านไทรโยงเหนือ ในหัวข้อ “ส่งเสริมการท่องเที่ยวคูเมืองโบราณบ้านไทรโยง” โดยมีเป้าหมายเพื่อประชาสัมพันธ์ข้อมูลของชุมชนโบราณบ้านไทรโยงเชิงการเป็นแหล่งท่องเที่ยวแห่งหนึ่งของตำบลกระสัง ให้เป็นที่รู้จักเพื่อต่อยอดและพัฒนาชุมชนต่อไปในอนาคต
จากการดำเนินงานตลอดระยะเวลา 11 เดือน พื้นที่ของบ้านไทรโยงเป็นสถานที่ตั้งของเมืองโบราณที่มีคูเมืองล้อมรอบ และยังคงเห็นตัวคูเมืองมาจนถึงปัจจุบัน สันนิษฐานว่าเป็นลักษณะเมืองโบราณสมัยทวารวดี มีอายุประมาณ 1500 ปีมาแล้ว อีกทั้งยังมีการขุดพบสิ่งของโบราณ จำพวกภาชนะดินเผา เครื่องประดับสำริด ในบริเวณพื้นที่ของชุมชนบ้านไทรโยงอีกด้วย
สิ่งที่อยากส่งเสริมหรือพัฒนาให้เกิดขึ้นในชุมชนบ้านไทรโยงในอนาคต
- ศูนย์การเรียนรู้ชุมชน
จัดตั้งศูนย์การเรียนรู้โบราณคดี ทางประวัติศาสตร์ เป็นสถานที่ให้ข้อมูลเกี่ยวกับชุมชนบ้านไทรโยง ทั้งประวัติความเป็นมาของพื้นที่ชุมชน ความสำคัญทางประวัติศาสตร์ของพื้นที่ชุมชน เรื่องเล่าของชุมชน บุคคลสำคัญของชุมชน และข้อมูลเกี่ยวกับชุมชนบ้านไทรโยงในปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็นวิถีชีวิตของคนในชุมชน บริบทพื้นที่ของชุมชนในปัจจุบัน รวมถึงความเชื่อ ประเพณี และภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชนบ้านไทรโยง
เช่นตัวอย่างศูนย์การเรียนรู้ชุมชนของบ้านเมืองไผ่ ตำบลเมืองไผ่ อำเภอกระสัง จังหวัดบุรีรัมย์ มีลักษณะพื้นที่บริบทของชุมชนคล้ายชุมชนบ้านไทรโยง คือ มีคูน้ำล้อมรอบชุมชน และมีการขุดพบวัตถุโบราณอีกด้วย โดยภายในชุมชนบ้านเมืองไผ่ได้มีการจัดตั้งพื้นที่แหล่งขุดค้นพบวัตถุโบราณ เพื่อเป็นศูนย์การเรียนรู้ทางโบราณคดีของชุมชนด้วย
กรมธนารักษ์ สังกัดกระทรวงการคลัง เข้าสำรวจการกำหนดขอบเขตที่ดินกำแพงเมือง – คูเมือง เมื่อปี พ.ศ.2554 และทำทะเบียนขึ้น เลขที่ทะเบียน 26 – 5 นับว่าชุมชนโบราณบ้านเมืองไผ่ ได้เป็นชุมชนเมืองโบราณที่ภาครัฐให้ความสนใจ นอกจากกรมธนารักษ์แล้ว ยังมีหน่วยงานขององค์การบริหารส่วนตำบลเมืองไผ่ ในส่วนการศึกษา และคณะกรรมการหมู่บ้านในส่วนของคณะกรรมการด้านการอนุรักษ์โบราณวัตถุ และโบราณสถาน ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญ ในการอนุรักษวัตถุโบราณ และโบราณสถาน เพื่อให้ชนรุ่นหลังได้ศึกษาข้นคว้าวิจัยในความเป็นมาเป็นไปของชุมชนโบราณแห่งนี้สืบทอดไป
ข้อมูลจาก: https://boran.thai.ac/home/info/1/
ภาพจาก เพจเฟสบุ๊ค BURIRAM WORLD : มหานครอีสานใต้ เซราะกราวออนไลน์ 24 ชม.
ภาพจาก: https://culturalenvi.onep.go.th/site/detail/1695
- สร้างจุดถ่ายรูปเช็คอินชุมชนบ้านไทรโยง
การทำป้ายคูเมืองโบราณให้โดดเด่นน่าสนใจ เนื่องจากชุมชนได้มีการจัดทำป้ายคูเมืองโบราณตั้งไว้ที่บริเวณด้านหน้าทางเข้าชุมชนอยู่แล้ว แต่ด้วยรูปแบบขอบตัวป้ายที่ไม่ได้รับการดูแล ทำให้ดูทรุดโทรม ต้องปรับทัศนียภาพรอบๆ บริเวณที่ตั้งป้ายคูเมืองโบราณ ให้สะอาด มีการปลูกต้นไม้หรือดอกไม้เพื่อเสริมความสวยงาม หรือการสร้างแบบจำลองหลักกิโลเมตรขนาดใหญ่ เพื่อบอกพิกัดคูเมืองโบราณชุมชนบ้านไทรโยง เป็นจุดให้ผู้ที่สัญจรผ่านไปมาและถ่ายรูป เช็คอินได้
- การปรับภูมิทัศน์คูเมืองโบราณ
เนื่องจากชุมชนบ้านไทรโยง มีคูน้ำล้อมรอบชุมชนที่มองเห็นได้อย่างชัดเจน แต่ภายในคูน้ำบางคูมีวัชพืชเกิดขึ้นอยู่เต็มคูน้ำจึงทำให้รก ไม่สะอาดตาเมื่อมอง หากทางชุมชนได้รับการสนับสนุนมีการขุดลอกคูน้ำเพื่อกำจัดวัชพืชออกจะทำให้คูน้ำดูสะอาด
- ร้านคาเฟ่ชุมชนบ้านไทรโยง
ส่งเสริมให้มีการจัดตั้งร้านค้าชุมชน เป็นร้านขายเครื่องดื่ม ชา กาแฟ มีขนม มีผลิตภัณฑ์ของชุมชนวางขายด้วย เป็นจุดแวะพักให้กับผู้ที่สัญจรผ่านไปมา และยังสามารถเข้ามาเยี่ยมชมคูเมืองโบราณได้ด้วย
- ส่งเสริม สนับสนุน ผลิตภัณฑ์ของชุมชน
จากการลงพื้นที่เก็บข้อมูลดิฉันพบการทำผลิตภัณฑ์จากภูมิปัญญาท้องถิ่น มีการทอเสื่อกกของคุณยายจันทร์ มีการทำไม้กวาดทางมะพร้าวของคุณตาอาน มีการทำขนมนางเล็ด ขนมฝักบัว ของคุณยายเพชร อีกทั้งยังมีการปลูกพืชผัก และโรงเพาะเห็ดของคนในชุมชนอีกด้วย แต่ภายในชุมชนยังไม่มีการรวมกลุ่มส่งเสริมการทำผลิตภัณฑ์ชุมชน หากทางชุมชนได้รับการส่งเสริม สนับสนุน คอยแนะนำ ชี้แนะแนวทาง การพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชน ช่องทางการตลาดในการขายผลิตภัณฑ์ชุมชน ก็จะช่วยให้คนในชุมชนได้เกิดการสร้างงาน สร้างรายได้ ให้กับตนเองและชุมชนได้
แบบทดสอบประจำบทความ
https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSf_D_8c59LonFYKxodkKnlII-P5jKyexkJl3arnfxKYFkntlA/viewform
คลิปวิดีโอประจำบทความ
