การจัดตั้งกลุ่มเกษตรกร

ID10 การจัดการอบรมเชิงปฏิบัติการสร้างกลไกและการดำเนินการควบคุมคุณภาพผลิตภัณฑ์ (กลุ่มเกษตรปลอดภัย)

ข้าพเจ้านางสาวศุภากร ทรงชัยยศ ประเภทบัณฑิตจบใหม่ ตำบลกระสัง อำเภอเมืองบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์

สำหรับบทความประจำเดือนสิงหาคม 2564 ขอนำเสนอเกี่ยวกับความรู้ที่ได้จากการจัดอบรมครั้งที่ 3 ซึ่งกลุ่มเกษตรปลอดภัยได้จัดการอบรมภายใต้กิจกรรม “การจัดการอบรมเชิงปฏิบัติการสร้างกลไกและการดำเนินการควบคุมคุณภาพผลิตภัณฑ์ (กลุ่มเกษตรปลอดภัย)” ชื่อโครงการ ID๑๐ การพัฒนาผลิตภัณฑ์ตามอัตลักษณ์เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน” ภายใต้โครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ (๑ ตำบล ๑ มหาวิทยาลัย)

กิจกรรมการอบรมครั้งที่ 3 จัดอบรมและให้ความรู้ในหัวข้อเรื่อง “การจัดตั้งกลุ่มเกษตรกร” ในวันที่ 31 กรกฎาคม 2564 ณ ศาลาประชาคม หมู่ 7 บ้านดอนหวาย ตำบลกระสัง อำเภอเมือง จังหวัดบุรีรัมย์ โดยได้รับเกียรติจากวิทยากร 3 ท่านจากสำนักงานเกษตรจังหวัดบุรีรัมย์และอาจารย์ที่ปรึกษาประจำโครงการ 2 ท่าน

1. นางสาวพัฒน์นรี ประโลมรัมย์ นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ
2. นางสาวชนากานต์ ลำเหลือ นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ
3. นางธิดารัตน์ สำเร็จรัมย์ นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรปฏิบัติการ
4. นางสาวสุดารัตน์ ปีนะภา อาจารย์หัวหน้าโครงการ
5. นางสาววงจันทร์ พูลเพิ่ม อาจารย์ที่ปรึกษาประจำกลุ่ม

แนวทางการจดทะเบียนวิสาหกิจชุมชนและเครือข่ายวิสาหกิจชุมชน (บรรยายโดย นางสาวชนากานต์ ลำเหลือ)

          “พ.ร.บ.ส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน พ.ศ. 2548” กำหนดให้วิสาหกิจชุมชน/เครือข่ายวิสาหกิจชุมชน ต้องมีการจดทะเบียนเพื่อได้รับการรับรองตามกฎหมาย จึงจะมีสิทธิในการขอรับ/ได้รับการส่งเสริมหรือสนับสนุนจากคณะกรรมการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน (วสช.)

วัตถุประสงค์ในการจดทะเบียน

1. เพื่อให้เกิดการรวมตัวของคนในชุมชนในการประกอบกิจการของชุมชน ในรูปแบบวิสาหกิจชุมชนได้อย่างมีความมั่นคง (ได้รับการรับรองตามกฎหมาย) นำไปสู่การพัฒนาให้ชุมชนพึ่งพาตนเองได้และมีระบบเศรษฐกิจชุมชนที่เข้มแข็ง
2. เพื่อให้รัฐบาลและหน่วยงานภาคีได้ทราบข้อมูลวิสาหกิจชุมชน/เครือข่ายวิสาหกิจชุมชน เพื่อใช้เป็นเป้าหมายในการดำเนินงานส่งเสริมและพัฒนาที่ชัดเจน

          วิสาหกิจชุมชน หมายถึง กิจการของชุมชนเกี่ยวกับการผลิตสินค้า การให้บริการหรือการอื่น ๆ ที่ดำเนินการโดยคณะบุคคลที่มีความผูกพัน มีวิถีชีวิตร่วมกันและรวมตัวกันประกอบกิจการดังกล่าวไม่ว่าจะเป็นนิติบุคคลในรูปแบบใดหรือไม่เป็นนิติบุคคล เพื่อสร้างรายได้และเพื่อการพึ่งพาตนเองของครอบครัว ชุมชนและระหว่างชุมชน ทั้งนี้ต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่คณะกรรมการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชนกำหนด

เครือข่ายวิสาหกิจชุมชน หมายถึง คณะบุคคลที่รวมตัวกัน โดยมีวัตถุประสงค์ในการจัดทำกิจกรรมอย่างหนึ่งอย่างใด เพื่อประโยชน์ในการดำเนินงานของวิสาหกิจชุมชนในเครือข่ายฯ

ประโยชน์ในการจดทะเบียน

1. ได้รับการรับรองตามกฎหมาย
2. ได้รับการประเมินศักยภาพวิสาหกิจชุมชน
3. สามารถขอรับการส่งเสริมหรือสนับสนุนตามวิธีการที่คณะกรรมการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชนได้ประกาศกำหนด
4. สามารถมีสิทธิได้รับการส่งเสริมหรือสนับสนุนในการพัฒนากิจการตามมาตรการที่คณะกรรมการส่งเสริมวิสาหกิจชุมชนจัดให้มี
5. เพื่อนำไปสู่ระบบเศรษฐกิจชุมชนที่มีความเข้มแข็ง พึ่งพาตนเองได้ มีความพร้อมที่จะพัฒนาเพื่อการแข่งขันทางการค้าในอนาคตต่อไป

การจดทะเบียนเครือข่ายวิสาหกิจชุมชน มีลักษณะดังนี้

1. ประกอบด้วยวิสาหกิจชุมชนตั้งแต่ 2 วิสาหกิจชุมชนขึ้นไปมารวมตัวกัน (โดยใช้ผู้มีอำนาจทำการแทนจากวิสาหกิจชุมชน)
2. อาจมีบุคคลภายนอกมาร่วมดำเนินการ
3. กิจกรรมที่ดำเนินการมีวัตถุประสงค์เพื่อประโยชน์ของวิสาหกิจชุมชนในเครือข่ายวิสาหกิจชุมชน
4. ต้องมีข้อบังคับในการบริหารจัดการของเครือข่ายวิสาหกิจชุมชน

          การดำเนินงานกลุ่มแม่บ้านเกษตรกร (บรรยายโดย นางธิดารัตน์ สำเร็จรัมย์)

เกร็ดความรู้ : ปัจจุบันจังหวัดบุรีรัมย์มีการจดทะเบียนเป็นกลุ่มแม่บ้านเกษตรกร จำนวน 392 กลุ่ม สมาชิก 10,691 คน (ที่มา : สำนักงานเกษตรจังหวัดบุรีรัมย์)

          กลุ่มแม่บ้านเกษตรกร (Farm women group) หมายถึง การรวมกลุ่มของสตรีในภาคเกษตรตั้งแต่ 10 คนขึ้นไป รวมตัวกันไปขอยื่นจดทะเบียนที่สำนักงานเกษตรอำเภอภายใต้ชื่อ “กลุ่มแม่บ้านเกษตรกร” เพื่อเป็นแหล่งรับการสนับสนุนและถ่ายทอดความรู้ด้านการเกษตรและเคหกิจเกษตร ทำกิจกรรมร่วมกันเพื่อพัฒนาอาชีพและยกระดับเศรษฐกิจครัวเรือน

เกร็ดความรู้ : เคหกิจเกษตร หมายถึง วิชาการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับความเป็นอยู่ เช่น การแปรรูปอาหาร การถนอมอาหาร โภชนศึกษา การปรับปรุงสภาพแวดล้อม ให้เหมาะกับความเป็นอยู่ (ที่มา : www.ssnet.doae.go.th)

(ที่มา : สำนักงานเกษตรจังหวัดบุรีรัมย์)

ประโยชน์ของกลุ่มแม่บ้านเกษตร

1. ช่วยให้แม่บ้านเกษตรกรได้พัฒนาเต็มศักยภาพสามารถสร้างสุขให้ครอบครัว ชุมชนและสังคม
2. มีรายได้ในครัวเรือนเพิ่มขึ้น ลดค่าใช้จ่าย มีการออมเพิ่มขึ้นและสามารถจัดตั้งกองทุนในกลุ่มของตนเองได้
3. เป็นแหล่งรับการสนับสนุนและถ่ายทอดความรู้ด้านการเกษตรและเคหกิจเกษตร
4. ได้รับความเชื่อถือจากหน่วยงานภาครัฐและเอกชนในฐานะองค์กรตัวแทนแม่บ้านเกษตรกร

          เอกสารประกอบการขอจัดตั้งกลุ่มแม่บ้านเกษตรกร

1. หนังสือขอจัดตั้งกลุ่มแม่บ้านเกษตรกร
2. รายงานการประชุมกลุ่ม
3. ทะเบียนสมาชิกกลุ่มแม่บ้านเกษตรกร 10 คนขึ้นไป
4. ใบสมัครเป็นสมาชิกกลุ่มแม่บ้านเกษตรกร
5. ยื่นเอกสารได้ที่สำนักงานเกษตรอำเภอที่กลุ่มตั้งอยู่

          กลุ่มส่งเสริมอาชีพการเกษตร (บรรยายโดย นางสาวพัฒน์นรี ประโลมรัมย์)

          “กลุ่มส่งเสริมอาชีพการเกษตร” คือ องค์กรเกษตรกรที่รวมตัวกันอย่างเป็นทางการ อาจเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ หรือเกิดจากการส่งเสริมของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องและมีการจดทะเบียนอย่างเป็นทางการ มีโครงสร้างการดำเนินงานและระเบียบข้อบังคับชัดเจนแต่ไม่มีกฎหมายรองรับ

          สมาชิกกลุ่มส่งเสริมอาชีพการเกษตร อาจเป็นกลุ่มเกษตรกรที่ประกอบอาชีพเดียวกันหรือดำเนินกิจกรรมที่เกื้อหนุนกันมารวมตัวกันโดยธรรมชาติ ซึ่งมีวัตถุประสงค์หรือเป้าหมายการดำเนินงานในทิศทางเดียวกัน

การยื่นขอจดทะเบียนเป็นกลุ่มส่งเสริมอาชีพการเกษตรที่สำนักงานเกษตรอำเภอ

1. ระเบียบข้อบังคับกลุ่ม
2. รายชื่อคณะกรรมการกลุ่ม
3. บัญชีรายชื่อสมาชิกกลุ่มและแผนงาน/กิจกรรมกลุ่ม

(ที่มา : สำนักงานเกษตรจังหวัดบุรีรัมย์)

          แนวทางการจัดตั้งกลุ่มส่งเสริมอาชีพการเกษตร

1. วัตถุประสงค์ของการสนับสนุนให้มีกลุ่มส่งเสริมอาชีพการเกษตร

1. เพื่อส่งเสริมให้เกษตรกรมีการรวมกลุ่มช่วยเหลือซึ่งกันและกันในการประกอบกิจกรรมด้านการเกษตร

2.เพื่อส่งเสริมให้เกษตรกรร่วมกันแก้ไขปัญหาการผลิต การแปรรูป การตลาด

3.เพื่อเป็นศูนย์กลางรับความรู้ในการถ่ายทอดวิชาการไปสู่เกษตรกร

4.เพื่อใช้กระบวนการกลุ่มในการพัฒนาเกษตรกรให้มีความมั่นคงในการประกอบอาชีพและสามารถพึ่งพาตนเองได้

      2. ชื่อของกลุ่มส่งเสริมอาชีพการเกษตร

               ชื่อของกลุ่มให้ใช้ชื่อขึ้นต้นด้วยคำว่า “กลุ่ม” แล้วตามด้วยชื่อกิจกรรมหรือวัตถุประสงค์ของกลุ่ม เช่น กลุ่มฟื้นฟูอาชีพเกษตร กลุ่มปลูกพืชหมุนเวียน กลุ่มปรับปรุงคุณภาพยางแผ่น เป็นต้น

3. การสนับสนุนการดำเนินงานของกลุ่ม

3.1 การจัดโครงสร้างกลุ่ม สนับสนุนให้กลุ่มส่งเสริมอาชีพการเกษตรมีการจัดโครงสร้างองค์กร โดยพิจารณาจากความเหมาะสมของขนาดและกิจกรรมของกลุ่ม เป็นโครงสร้างง่าย ๆ ที่กลุ่มสามารถปฏิบัติได้จริงประกอบด้วย 2 ส่วน เป็นอย่างน้อย คือ คณะกรรมการและสมาชิก

3.2 สมาชิกของกลุ่มส่งเสริมอาชีพการเกษตร

1. คุณสมบัติของสมาชิกกลุ่มส่งเสริมอาชีพการเกษตร
2. การเข้าเป็นสมาชิกและออกจากการเป็นสมาชิกกลุ่มส่งเสริมอาชีพการเกษตร
3. บทบาทหน้าที่ของสมาชิก

3.3 คณะกรรมการของกลุ่มส่งเสริมอาชีพการเกษตร

1. คณะกรรมการกลุ่มส่งเสริมอาชีพการเกษตร
2. การคัดเลือกคณะกรรมการ
3. บทบาทหน้าที่ของคณะกรรมการ
4. บทบาทหน้าที่ของคณะกรรมการแต่ละตำแหน่ง

1) บทบาทหน้าที่ของประธาน

2) บทบาทหน้าที่ของเลขานุการ

3) บทบาทหน้าที่ของเหรัญญิก

3.4 การดำเนินงานของกลุ่ม

1. มีแผนงานกิจกรรม การแก้ปัญหาด้านการเกษตรของกลุ่ม
2. มีการสะสมทุนของกลุ่ม
3. มีการพัฒนาความสามารถของสมาชิก
4. การประชุมของกลุ่ม

3.5 ข้อบังคับกลุ่ม

1. ชื่อกลุ่มส่งเสริมอาชีพการเกษตร
2. ที่ตั้งกลุ่ม
3. วัตถุประสงค์ของกลุ่ม
4. วิธีรับสมาชิกและให้สมาชิกออกจากกลุ่ม
5. คณะกรรมการ วิธีการคัดเลือก จำนวนคณะกรรมการ วาระการอยู่ในตำแหน่งและการพ้นจากตำแหน่ง

       

          การจัดตั้งและการขอใบรับรองการจัดตั้งกลุ่มส่งเสริมอาชีพการเกษตร

กลุ่มจะต้องมีสมาชิกตั้งแต่ 10 คนขึ้นไป ยื่นคำขอใบรับรองต่อเกษตรอำเภอผ่านนักวิชาการส่งเสริมการเกษตรที่รับผิดชอบตำบลที่กลุ่มตั้งอยู่ พร้อมเอกสารดังต่อไปนี้

1. หนังสือคำขอใบรับรองการจัดตั้งกลุ่มส่งเสริมอาชีพการเกษตรตามแบบฟอร์มที่กรมส่งเสริมการเกษตรกำหนด
2. ข้อบังคับกลุ่มหรือข้อตกลงร่วม หรือข้อกำหนด
3. รายชื่อคณะกรรมการกลุ่ม
4. บัญชีรายชื่อสมาชิกกลุ่ม
5. แผนงาน/กิจกรรมของกลุ่ม เช่น แผนการประชุมกลุ่มและคณะกรรมการ หรือแผนการดำเนินงานของกลุ่ม

เจ้าหน้าที่จะพิจารณาตรวจสอบเอกสารเสนอเกษตรอำเภอ เพื่อขอออกใบรับรองการจัดตั้งกลุ่ม โดยให้เกษตรจังหวัดและเกษตรอำเภอเป็นผู้ลงนามในใบรับรองการจัดตั้งกลุ่ม

      

สุดท้ายนี้ในการจัดโครงการ ID๑๐ การพัฒนาผลิตภัณฑ์ตามอัตลักษณ์เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน (กลุ่มเกษตรปลอดภัย) ซึ่งได้รับความร่วมมือจากผู้นำชุมชนและคนในชุมชนเป็นอย่างมาก ข้าพเจ้าตัวแทนกลุ่มเกษตรปลอดภัยขอขอบคุณวิทยากร ผู้เข้าร่วมโครงการและผู้ที่เกี่ยวข้องกับการจัดโครงการในครั้งนี้เป็นอย่างสูงค่ะ 🙂

         

 

ลิงก์สำหรับการทำแบบทดสอบ https://forms.gle/yfabS1RUJnYcryUM9