นับเป็นเวลามากกว่า 20 ปีแล้ว ที่แนวคิดในการจัดการน้ำแบบธนาคารน้ำใต้ดิน ของหลวงพ่อสมาน สิริปัญโญ ซึ่งท่านได้ประยุกต์จากตัวอย่างที่ท่านได้เห็นที่ประเทศสหรัฐอเมริกา โดยมีบุคคลที่มีส่วนร่วมสำคัญ คืออาจารย์โกวิทย์ดอกไม้และคุณชาตรีศรีวิชา ซึ่งทั้ง 2 ท่านเป็นผู้คิดชื่อ ธนาคารน้ำใต้ดิน ขึ้นมาจากการเรียนรู้ในฐานะศิษย์ของหลวงพ่อสมาน สิริปัญโญ เจ้าอาวาสวัดอาฮงศิลาวาส ตำบลไคสี จังหวัดบึงกาฬ
ในปัจจุบันหน่วยงานท้องถิ่นต่างๆเช่น องค์การบริหารส่วนตำบล ได้ส่งเสริมให้มีการทำโครงการ ธนาคารน้ำใต้ดินในชุมชนอย่างต่อเนื่อง มีทั้งที่ดำเนินการเสร็จแล้ว และกำลังดำเนินการ ดูสามารถแก้ปัญหาเรื่องน้ำหลาก น้ำเน่าเสียและน้ำแล้ง ได้เป็นอย่างดี
หลักการของธนาคารน้ำใต้ดินคือการหาวิธีเติมน้ำเข้าสู่ชั้นใต้ดิน ซึ่งเป็นที่เก็บน้ำขนาดใหญ่เปรียบเสมือนธนาคารเก็บสะสมน้ำที่ในอดีตเราสูบน้ำใต้ดินขึ้นมาใช้โดยไม่มีการเติมลงไป ทำให้ปริมาณน้ำใต้ดินลดลงจนในบางพื้นที่ไม่สามารถสูบน้ำขึ้นมาใช้ได้ ในการทำธนาคารน้ำใต้ดินจึงเป็นการแก้ปัญหานี้โดยตรงและยังช่วยแก้ปัญหาน้ำท่วมขัง เน่าเสียของครัวเรือนได้อีกด้วย
จากหลักการดังกล่าวข้างต้นวิธีการที่จะทำธนาคารน้ำใต้ดินคือการขุดหลุมรับน้ำเพื่อให้น้ำไหลลงในหลุม โดยหลุมควรมีขนาดตั้งแต่ 80 เซนติเมตรและควรมีความลึกตั้งแต่ 120 เซนติเมตรขึ้นไปโดยต้องมีการใส่วัสดุลงในหลุมเพื่อเป็นการกรองน้ำและป้องกันการพังทลายของหลุมซึ่งวัสดุจะเน้นเป็นสิ่งของเหลือใช้เพื่อเป็นการประหยัดต้นทุนเช่น ขวดน้ำพลาสติก ขวดแก้ว เศษอิฐเศษหิน ยางรถยนต์เก่าหรือวัสดุที่หาได้ในท้องถิ่น เมื่อใส่วัสดุลงเต็มหลุมแล้วก็เป็นอันเสร็จสามารถใช้ประโยชน์ได้เลย การทำธนาคารน้ำใต้ดินนั้นมีขั้นตอนที่ไม่ยุ่งยากแต่ประโยชน์ที่ได้รับนับว่ามีประโยชน์มากทีเดียวสามารถช่วยจัดการเรื่องน้ำได้อย่างยั่งยืน
