BURIRAM RAJABHAT UNIVERSITY  TO TAMBON : BRU2T

โครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการ 1 ตำบล 1 มหาวิทยาลัย จากมหาวิทยาลัยสู่ตำบลเพื่อสร้างรากแก้วให้ประเทศ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์  (มหาวิทยาลัยสู่ตำบล สร้างรากแก้วให้ประเทศ : U2T)

หลักสูตร: MS04การแปรรูปผลิตภัณฑ์ผ้าไหมเพื่อสร้างรายได้ให้กับชุมชน ตำบลสวายจีก อำเภอเมือง จังหวัดบุรีรัมย์

ชื่อบทความ : MS04ติดตามผลผลิตในการแปรรูปผลิตภัณฑ์ผ้าไหมเพื่อสร้างรายได้ให้กับชุมชน ตำบลสวายจีก อำเภอเมือง จังหวัดบุรีรัมย์

ชื่อเจ้าของบทความ นางสาวพรสุดา แก้วชนะ ประเภทบัณฑิตจบใหม่

การปฏิบัติงานประจำเดือนกันยายน คณาจารย์และคณะปฏิบัติงาน ได้มีการดำเนินงานติดตามผลผลิตในการแปรรูปผลิตภัณฑ์ผ้าไหมเพื่อสร้างรายได้ให้กับชุมชนตำบลสวายจีก  และดำเนินงานที่ได้รับมอบหมายในการสำรวจเส้นทางวัฒนธรรมการท่องเที่ยวของชุมชนหมู่ที่ 1 บ้านสวายจีก และหมู่ที่ 15 บ้านโคกเปราะ อำเภอเมือง จังหวัดบุรีรัมย์

1. ประวัติความเป็นมา

บริบทชุมชนและศักยภาพของชุนชนของบ้านสวายจีกหมู่1 ตำบสวายจีก อำเภอเมืองจังหวัดบุรีรัมย์

วิสาหกิจชุมชน: ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางค์จากสมุนไพร

ประวัติความเป็นมา

ได้ลงพื้นที่ตามหมู่บ้านต่างๆในตำบลสวายจีก บ้านสวายจีก  บ้าน นางสำเนียง การรัมย์ บ้านเลขที่37หมู่1ต.สวายจีก อ.เมือง จ.บุรีรัมย์ เมื่อก่อนทำไร่ทำสวนทำเกษตร มานานจนกระทั้งวันหนึ่งได้คิดค้นเริ่มการปลุกสมุนไพรบางชนิด ได้คิดค้นทำผลิตภัณฑ์ตัวหนึ่งขึ้นโดยหาสมุนไพรที่ตนปลูกไว้นำมาทำผลิตภัณฑ์ สบู่ เริ่มแรกได้ทำผลิตภัณฑ์ตั้งแต่ พ.ศ.2554 ต่อมา มีการพัฒนาผลิตภัณฑ์ไปเรื่อยๆด้วยสมุนไพรของตนเอง จนมีการทำผลิตภัณฑ์ตัวอื่นขึ้นมาเพิ่มเรื่อยๆได้มีการทดลองใช้จนได้เห็นผล จึงคิดค้นนำมาทำกิจการเล็กๆ ในครอบครัวและเป็นกลุ่มในชุนชน โดยนำสมุนไพรมาทำผลิตภัณฑ์ได้แก่ สบู่มะขาม สบู่ขมิ้น ยาสระผม ครีมนวดผม ยานวดแก้อาการปวดเมื่อย โลชันขมิ้น ครีม

บำรุงผิดหน้าโดยใช้สมุนไพรทำ ได้นำผลิตภัณฑ์พวกนี้มาจำหน่าย ได้จดทะเบียนการค้า ลงทะเบียนพาณิชย์ มีโลโก้เป็นของตัวเอง ได้ทำกิจการพวกนี้มาประมาณ 6-7 ปีจนถึงทุกวันนี้

ผลิตภัณฑ์ที่ทำ ได้แก่ สบู่ ยะสระผม ครีมนวดผม ยานวดแก้ปวดเมื่อย ครีมทาหน้า และโลชั่นทาผาผิว

สมุนไพรที่ใช้ในการทำผลิตภัณฑ์ โดยจะใช้สมุนไพรทีมีตามท้องถิ่นและปลูกเอง แต่โดยส่วนมากจะซื้อมาจากตามตลาดเนื่องจากสมุนไพรบางตัวหาไม่ได้ เพราะปลูกไม่ได้

ลักษณะเด่นคือจะใช้สมุนไพรเป็นหลัก และไม่มีสารปลอดอันตราย ของสารเคมีใดๆ และมีสรรพคุณดี เครื่องสำอางในปัจจุบันเน้นองค์ประกอบที่มาจากธรรมชาติ เนื่องจากมีความปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ เท่าเทียมหรือสูงกว่าเครื่องสำอางที่ผลิตจากสารเคมี ประเทศไทยมีทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ และมี ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการใช้สารจากธรรมชาติเพื่อประโยชน์ด้านสุขภาพและความงามมาช้านาน คนไทยสมัยโบราณนิยมใช้สารจากธรรมชาติตบแต่งร่างกายให้มีความสวยงาม ดูเจริญตา ใช้ทาเพื่อให้เกิดกลิ่นหอม หรือกลบกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์

การนำสมุนไพรมาใช้เป็นส่วนผสมของเครื่องสำอาง ไม่ว่าจะอยู่ในรูปการใช้สด หรือในรูปของสารสกัด ผู้ผลิตจะต้องคำนึงถึงปัจจัยสำคัญต่างๆ เช่น แหล่งวัตถุดิบ ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ชื่อวิทยาศาสตร์ ชื่อสมุนไพรในแต่ละท้องถิ่น ความยากง่ายของการสกัด เป็นต้น เพื่อให้สามารถนำมาใช้เป็นวัตถุดิบได้อย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพสูงสุด

ลักษณะเด่น

ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการใช้สารจากธรรมชาติเพื่อประโยชน์ด้านสุขภาพและความงามมาช้านาน คนไทยสมัยโบราณนิยมใช้สารจากธรรมชาติตบแต่งร่างกายให้มีความสวยงาม ดูเจริญตา ใช้ทาเพื่อให้เกิดกลิ่นหอม และจะเน้นใช้สมุนไพรเป็นส่วนประกอบหลักโดยจะใช้สมุนไพร ดังต่อไปนี้

 

 

 

 

 

 

 

 

 

บริบทชุมชนและศักยภาพของชุนชนของบ้านโคกเปราะหมู่15 ตำบลสวาจีก อำเภอเมือง จังหวัดบุรีรัมย์

ชื่อแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม : การทอผ้าไหมและการเลี้ยงไหม

ประวัติความเป็นมา

การทอผ้าไหม เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นประเภทงานหัตถกรรม และเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นดั่งเดิมที่สืบทอดต่อกันมา ผ้าไหมของหมู่ 15 บ้านโคกเปราะ ตำบลสวายจีก อำเภอเมืองบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์ มีผู้ที่ยังทอเพียงไม่กี่รายเท่านั้น โดยหลักๆแล้วมีเพียงประมาณ 1-2คน ที่ยังคงสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นการทอผ้าดั่งเดิมนี้ไว้ และมีบางส่วนที่เลี้ยงไหมเองโดยธรรมชาติ  โดยบุคคลที่ยังทออยู่นั้นมีดังนี้

นาง สำรวย เกรัมย์

นาง เจริญ กะละสิรัมย์

ชนิดของผ้าไหม ที่ทอนั้น ได้แก่ ผ้าขาวม้า ผ้าโสร่ง ผ้าสไบ โดยบางท่านจะทอไว้ใช้เอง และเก็บไว้ให้ลูกหลาน

ปริมาณการทอผ้าจะขึ้นอยู่กับเวลาว่างของแต่ละบุคคล หากเป็นช่วงฤดูทำนาก็จะไม่ค่อยมีคนทอ แต่หากว่างเว้นจากการทำนาก็จะสามารถทอได้เยอะขึ้น

ลักษณะเด่นผ้าไหมที่นี้คือ ไหมที่ใช้ทอเป็นไหมที่เลี้ยงเอง ผ้าจะนิ่มไม่แข็ง ผ้าโปร่งเย็นสบายเวลาสวมใส่ มีสีสันสดใส มีลวดลายที่ไม่มากนัก จะเป็นลายพื้นๆเรียบๆ ผ้าไหมที่ทอจะนิยมใส่เวลามีงานพิธีหรืองานสำคัญต่างๆ เช่น งานบวช งานแต่ง เป็นต้น

ลักษณะเด่น

ลวดลายที่เป็นลักษณะเด่นคือผ้าไหมจะนิ่มไม่แข็ง ส่วมใส่สบาย มีสีสันสดใส มีลวดลายเรียบง่าย ลายช้างม้า และลายธรรมดา

 

 

 

 

 

 

 

 

 

การดำเนินงานติดตามผลผลิตในการแปรรูปผลิตภัณฑ์ผ้าไหมเพื่อสร้างรายได้ให้กับชุมชนตำบลสวายจีก

เมื่อวันที่ 28 สิงหาคม 2564 คณาจารย์และคณะปฏิบัติงาน ได้ลงพื้นที่ปฏิบัติงานในการติดตามผลผลิตในการแปรรูปผลิตภัณฑ์ผ้าไหมเพื่อสร้างรายได้ให้กับชุมชนตำบลสวายจีก ผู้เข้าร่วมโครงการและผู้ดำเนินโครงการมีการแสดงความคิดเห็นและข้อเสนอแนะ ร่วมกันคิดสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ เพื่อเป็นการสร้างมูลค่าและความหลากหลายให้กับผลิตภัณฑ์ เกี่ยวกับการแปรรูปผลิตภัณฑ์ผ้าไหมทำเสื้อสุภาพสตรีและเสื้อเชิ้ตสุภาพบุรุษ เพื่อเป็นการสร้างมูลค่าให้กับผลิตภัณฑ์ผ้าไหมของชุมชนตำบลสวายจีก ซึ่งทางกลุ่มของชุมชนตำบลสวายจีก ได้ให้ความใส่ใจ พิถีพิถันในการเลือกลวดลาย สีสัน และการพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ อยู่ตลอดเวลา ผสมผสานกับฝีมืออันประณีตในการตัดเย็บ ทำให้ผลิตภัณฑ์ก่อให้เกิดรายได้ให้แก่คนในชุมชน และเป็นการส่งเสริมให้คนในชุมชนมีรายได้และมีการพึ่งพาตนเองตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง ทำให้รู้จักการใช้เวลาว่าง และใช้วัสดุที่มีในท้องถิ่นให้เกิดประโยชน์

องค์ความรู้ที่ได้รับ
การสร้างองค์ความรู้ ในพัฒนาการการแปรรูปผ้าไหมเพื่อสร้างรายได้ให้กับชาวบ้านภายในชุมชน