จากที่ผู้ดำเนินงานได้ลงพื้นที่สำรวจอาชีพ ความเป็นอยู่ของประชาชนในชุมชนโคกมะม่วง อ.ปะคำ จ.บุรีรัมย์ ในเดือนที่ผ่านมาพบว่าประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกร ทำสวน ทำไร่ ซึ่งผลไม้ที่นิยมปลูกประกอบไปด้วย มันสำประหลัง ข้าวโพด ลำไย ขนุน มะม่วง กล้วย ทั้งนี้ยังมีกลุ่มพัฒนาอาชีพเสริมบางส่วนทำฟาร์มเห็ด น้ำดื่ม เสื่อกก เป็นต้น และยังพบว่าในช่วงนี้ผลไม้ที่ปลูกในชุมชนเกิดภาวะล้นตลาด ทำให้มีราคาถูกลงมาก บางชนิดนำไปทิ้งหรือแจกที่กับผู้อื่น ซึ่งทำให้เกษตรกรขาดต้นทุนในการผลิต รายได้ลดน้อยลง
จากข้อมูลดังกล่าวข้างต้นผู้ดำเนินงานได้เล็งเห็นความสำคัญ ปัญหาของเกษตรกร จึงจัดการประชุม เพื่อวิเคราะห์ สรุปข้อมูล วางแผนเพื่อพัฒนาอาชีพ แก้ไขปัญหาในชุมชน ซึ่งได้ลงความเห็น และร่างโครงการเพื่อนำเสนอแนวทางการพัฒนาชุมชนต่อผู้นำชุมชน คณะผู้ดำเนินงานได้ลงความเห็นว่าผลไมที่ล้นตลาด หรือราคาถูก ควรได้รับการแปรรูปเพื่อเพิ่มมูลค่าของผลไม้ และยังเป็นการถนอมอาหารเก็บได้นานเพื่อลดปัญหาการเน่าเสียของผลไม้ต่างๆ มีโครงการต่างๆดังนี้
โครงการแปรรูปข้าวโพด นำไปแปรรูเป็นเป็นน้ำขาวโพด นมข้นหวาน แป้งข้าวโพด ป๊อปคอร์น ส่วนลำต้นและเปลือกสามารถนำไปทำปุ๋ยเพื่อบำรุง ล้างสารเคมีในดิน ช่วยลดการเผาที่ทำให้เกิดมลภาวะทางอากาศได้อีกด้วย
โครงการแปรรูปลำไย สามารถนำไปแปรรูปเป็น ลำไยอบแห้ง ลำไยผง น้ำลำไย ส่วนที่เป็นเปลือกสามารถนำไปทำยารักษา บรรเทาแผลที่ถลอกได้ตามภูมิปัญญาชาวบ้าน
โครงการแปรรูปขนุน สามารถนำไปแปรรูปเป็น ขนุนทอดกรอบ ขนุนอบแห้ง ขนุนลอยแก้ว ส่วนที่เป็นเมล็ดสามารถนำไปสกัดเพื่อเป็นยาบำรุงระบบทางเดินอาหาร รักษาอาการปวดท้อง บำรุงน้ำนม ขับน้ำนม เป็นต้น
โครงการแปรรูปเห็ด สามารถนำไปแปรรูปเป็น เห็ดทอด นำพริกเห็ด แหนมเห็ด เป็นต้น
นอกจากประกอบอาชีพทำไร่ทำสวนแล้วยังมีทอเสื่อกกเป็นอีกอาชีพที่ชาวบ้านนิยมทำกันเป็นจำนวนมาก ซึ่งทางผู้ดำเนินงานได้ร่างโครงการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากสื่อกก ทำเป็นกระเป๋า หมวก ตะกร้า กล่องต่างๆ ได้
ซึ่งโครงการที่ร่างไว้ข้างต้นนี้เป็นเพียงแนวทางที่จะนำเสนอต่อผู้นำชุมชน สามารถเปลี่ยนแปลงได้ตามประสงค์และบริบทความต้องการของชุมชนต่อไป
