ข้าพเจ้านางสาวพิลาวัลย์ ศิขินารัมย์ ประเภทบัณฑิตจบใหม่ ตำบลปราสาท อำเภอบ้านด่าน จังหวัดบุรีรัมย์ ข้าพเจ้าได้นำข้อมูลจากการลงพื้นที่สำรวจบ้านขาม ตำบลปราสาท อำเภอบ้านด่าน จังหวัดบุรีรัมย์ พบว่ามีกลุ่มชาวบ้านที่มีความสามารถทางด้านการทอผ้าไหม ที่มีการดำเนินการผลิตและทอผ้าไหมเองเกือบทุกขั้นตอน
จากการลงพื้นที่พบว่า ในชุมชนมีกลุ่มทอผ้าไหมเพื่อเป็นการจำหน่ายและสร้างรายได้ในครัวเรือน โดยมีการทอผ้าไหมตั้งแต่ขั้นตอนแรกจนได้ตัวผ้าที่เป็นผืน ซึ่งลวดลายของผ้าไหมนั้นมีหลากหลายที่แตกต่างกันไป ในการทอผ้าแต่ละครั้งขึ้นอยู่กับลูกค้าที่สั่งซึ่งมีความชอบที่ไม่เหมือนกัน รวมทั้งช่วงอายุก็มีความเกี่ยวข้องอีกด้วย อย่างเช่น ผ้ามัดหมี่ลายดอกพิกุล เป็นที่นิยมของกลุ่มผู้สูงอายุ เพราะเป็นลายดั้งเดิมที่มีมานานตั้งแต่สมัยอดีตจนถึงปัจจุบัน
ผ้ามัดหมี่ลายดอกพิกุล
ในการทอผ้าไหมกลุ่มทอผ้าบ้านขามมีขั้นตอนการทอผ้าตั้งแต่การย้อมสีไหม ซึ่งปัจจุบันสีที่ใช้ย้อมคือสีเคมีเพราะสะดวกต่อการใช้งาน สีติดทนนาน สามารถมัดหมี่ลายผ้าได้ตามที่ตลาดต้องการและทำให้เกิดรายได้เพราะมีกลุ่มทอผ้าบางคนมัดหมี่ไม่เป็นต้องทำให้มาจ้างชาวบ้านกลุ่มทอผ้าบ้านขามทำให้จึงเกิดการจ้างงานขึ้น และปัจจุบันการเลี้ยงไหมอาจไม่ค่อยมีนักเพราะพบปัญหาการเลี้ยงไหมที่ทำให้ตัวไหมกลายเป็นขมิ้น ทำให้เสียเวลาและเสียแรงในการดูแล หากมีการทอผ้าชาวบ้านจะซื้อไหมมาจากที่อื่น เพื่อสะดวกต่อการใช้งานและรวดเร็ว ลวดลายที่พบโดยส่วนใหญ่คือ ผ้าไหมลายกันแยง ลายดอกพิกุล ผ้าไหมโสร่ง และลายเก่าแก่ที่สืบทอดกันมา
การย้อมสีไหม
ตากไหมที่ย้อมสีเสร็จ
ต่อจากนั้นได้ลงพื้นที่สำรวจบ้านนาล้อม ตำบลปราสาท มีการทอผ้าหลายครัวเรือน มีการจัดตั้งกลุ่มทอผ้าไหม แต่ยังขาดความรู้ด้านการย้อมสีและการมัดหมี่ แต่จะทอผ้าเป็นส่วนใหญ่ ในส่วนของผลิตภัณฑ์จากผ้าไหมมีชาวบ้านที่มีความรู้ ความสามารถในการเย็บ ปัก สามารถทำผลิตภัณฑ์จากผ้าไหมได้อย่างสวยงาม แต่ยังขาดเรื่องการสนับสนุน และวัสดุอุปกรณ์ที่มีราคาค่อนข้างแพง ทำให้ได้กำไรจากสินค้าน้อย เพื่อเป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าไหมให้มีความน่าสนใจข้าพเจ้าและทีมงานจึงได้ข้อมูลมาเป็นแนวทางเพื่อพัฒนาและดำเนินงานต่อไป
ช่างตัดเย็บกระเป๋าในชุมชน
ผลิตภัณฑ์กระเป๋าจากผ้าไหม
