การแปรรูปข้าวแต๋นด้วยการสกัดสีจากธรรมชาติ
นายถวัลย์ศักดิ์ นัคราภิบาล นักศึกษา คณะพยาบาลศาตย์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์
ตำบล บ้านด่าน อำเภอบ้านด่าน จังหวัดบุรีรัมย์
ทีมงานข้าวแต๋นได้มีการคิดค้นจัดทำข้าวแตนรูปแบบดั้งเดิมที่มีลักษณะแตกต่างไปจากเดิม โดยเราได้ทดลองทำข้าวแต๋นรูปแบบต่างๆจนได้ออกมาเป็นข้าวแต๋น ข้าวแต๋นเป็นขนมที่ทำ มาจากข้าวเหนียวขาวเคี้ยวงู นำไปนึ่งให้สุกจากนั้นนำมาปั้นให้เป็นรูปและดาวที่กะทัดรัด มีขนาดพอดีแล้วไปตากแดดเป็นเวลา1วันครึ่ง จากนั้นนำมาทอดในน้ำมันที่ร้อนปานกลาง นำขึ้นจากกระทะแล้วราดด้ายน้ำตาลบรรจุใส่ ถุงที่มีลวดลายที่สวยงาม เพื่อเป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับขนมข้าวแตน โดยมีวัตถุดิบดังนี้
- ข้าวเหนียว (นึ่ง) 1 กิโลกรัม
- น้ำแตงโม 1 ถ้วย
- น้ำตาลทรายแดง 1 ช้อนโต๊ะ
- น้ำมันรำข้าว1 ลิตร
- น้ำเปล่า 1/4 ถ้วย
- น้ำตาลปี๊บ 1 ถ้วย
- น้ำตาลทราย 1 ช้อนโต๊ะ
- เกลือ 1 ช้อนชา
ชึ่งมีขั้นตอนผลิตข้าวแตน
- ผสมข้าวเหนียว น้ำแตงโม กับน้ำตาลทรายแดงเข้าด้วยกัน ใช้มือขยำจนข้าวเหนียวร่วนซุย
- ตักข้าวใส่พิมพ์วงกลม อัดข้าวให้แน่นแล้วดึงแม่พิมพ์ออก จากนั้นก็นำไปตากแดด 1 วัน เสร็จแล้วก็นำมาทอดให้เหลืองกรอบ
- เคี่ยวน้ำตาลปี๊บกับน้ำเปล่า ใส่น้ำตาลทรายและเกลือลงไป คนให้เข้ากัน และเคี่ยวจนน้ำตาลเป็นเนื้อคาราเมล
- ตักคาราเมลราดลงบนข้าวแต๋นเป็นเส้น วนเป็นวงกลม
- แพ็กใส่ถุงเพื่อจำหน่วย
เกิดขึ้นในการทำข้าวแต๋นที่ผู้ทำได้ให้ข้อมูลการตากข้าวแต๋นต้องใช้ระยะเวลานาน 6-8 ชั่วโมง ช่วงหน้าฝน จึงเป็นปัญหาใหญ่มากค่ะ เพราะไม่สามารถตากข้าวแต๋นได้ บางครั้งต้องหยุดพักนาน 2-3 เดือน เสียโอกาสสร้างรายได้ เพราะช่วงหน้าฝนจะมีออเดอร์เยอะมากๆ พ่อค้าแม่ค้าสั่งซื้อไปตุน แต่เราผลิตไม่ได้ธุรกิจสะดุด ชาวบ้านก็ขาด สามารถตากข้าวแต๋น ขายได้ตลอดทั้งปีเพื่อต้องการสร้างต้นแบบวิสาหกิจชุมชนที่ประสบความสำเร็จจากการใช้นวัตกรรมพลังงานแสงอาทิตย์ สะท้อนความช่วยเหลือจากภาครัฐที่เข้าถึงชุมชนเข้าถึงใจประชาชนและข้าวแต๋วยังไม่มีการพัฒนารูปแบบให้ทันสมัยตามยุคปัจุบันจึงไม่ค่อยเป็นที่นิยมของเด็กสมัยนี้เลยไม่มีการตลาดมารองรับ
ดังนั้น คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ ซึ่งเป็นมหาวิทยาลัยในท้องที่ จึงได้จัดโครงการการอบรมเชิงปฏิบัติการยกระดับเพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้การยกระดับผลิตข้าวแต๋น เพื่อพัฒนาตำบลบ้านด่าน อำเภอบ้านด่าน จ.บุรีรัมย์ ให้มีความรู้และสามารถนำความรู้ไปพัฒนาต่อยอดได้ตามความมุ่งหวังให้ได้ โดยมีแนวคิด ลงพื้นที่แก้ไขแนวทางแก้ปัญหาข้าวแต๋น “ให้ปลาฉันหนึ่งตัว ฉันมีปลากินแค่หนึ่งวัน สอนให้ฉันหาปลา ฉัน มีปลากินตลอดไป” เป็นแรงจูงใจในการทำงาน ข้าวแต๋นเป็นผลงานที่ภาคภูมิใจของทีมงานข้าวแต๋นที่สร้างสรรค์การทำ ข้าว มาพัฒนาซึ่งของเราจะมีทั้งรสชาติดั้งเดิมและรสชาติสมัยใหม่และมีการสกัดสีจากสมุนไพรพื้นบ้านที่มีตามท้องที่ เช่น
สีแดง สกัดจาก น้ำแตงโม กระเจี๊ยบ สีเขียว สกัดจาก ใบเตย ย่านาง สีฟ้า(น้ำเงิน)สกัดจาก อัญชัน สีเหลือง สกัดจาก ขมิ้นชัน ไพล สีม่วง สกัดจาก เปลือกมังคุด
และที่เพิ่งพัฒนาสูตรจนลงตัวก็คือข้าวแต๋นแฟนตาชี ที่มีหลากหลายสีสันและหลากรสชาติด้วยการนำน้ำผลไม้และสมุนไพรชนิดต่างๆมาผสมจนลงตัว ซึ่งหลังจากทำออกจำหน่ายไปก็ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก นอกจากนี้ที่ลูกค้าชื่นชอบก็คือการที่เราไม่ใส่สารกันบูดและใช้สีที่มาจากธรรมชาติจริงให้มีรสชาติ ที่แปลกใหม่ถูกปากถูกคอของคนสมัยใหม่ จากข้าวแตนแผ่นกลมๆ ได้ปรับเปลี่ยนลักษณะเป็นรูปหัวใจและรูปดาว ที่กะทัดรัด ให้น่าสนใจและมีรสชาติใหม่ๆ 5 รสชาติ เช่น รสช็อกโกแลต สตอเบอรี่ คาราเมล ดั้งเดิม หน้าธัญพืช เพื่อให้มีทางเลือกให้เกิดความแตกต่างเหนือ คู่แข่งในธุรกิจเดียวกัน มีเอกลักษณ์โดดเด่น ในรสชาติที่เข้มข้น นอกจากนั้นทีมงานยังนำเอาความรู้ความสามารถ ที่ได้ ศึกษามาประยุกต์ใช้ในการดำเนินธุรกิจ จนสามารถสร้างเงิน สร้างงาน สร้างรายได้เพราะเป็นโครงการที่ลงทุนไม่มาก นักแต่ได้รับผลตอบแทนเป็นที่คุ้มค่า น่าพอใจตลอดจนสินค้าได้รับการตอบสนองเป็นอย่างดี