“เสื่อกก”อาชีพเสริมหลังการเก็บเกี่ยว
“การทอเสื่อกก” นำเอาต้นกกมาแปรสภาพให้เป็นเส้น ย้อมสี แล้วสานทอให้เป็นแผ่นผืน เพื่อนำมาใช้ปูลาดรองนั่งหรือนอน ตลอดจนทำพิธีกรรมทางศาสนาและความเชื่อ จากการลงพื้นที่สำรวจ บ้านพูนสุข หมู่ 3 ตั้งอยู่ในตำบลเมืองโพธิ์ อำเภอห้วยราช จังหวัดบุรีรัมย์ พบว่ามีชาวบ้านเพียงไม่กี่หลังคาเรือนที่ทำเสื่อกกเป็นอาชีพเสริมเพื่อสร้างรายได้อีกทางหนึ่งหลังจากหมดฤดูเก็บเกี่ยว ลายที่ชาวบ้านทอเป็นประจำ คือลายธรรมดา เพราะชาวบ้านนำไปขายในหมู่บ้านและหมู่บ้านใกล้เคียง เป็นลายที่ทอง่ายและประหยัดเวลาอีกด้วย
- วัสดุอุปกรณ์ในการทำ
1.กรรไกร
2. กกหรือไหล
3. เชือกไนลอนหรือเชือกเอ็น
4. ฟืมทอเสื่อ
6. ไม้สอดกกขั้นตอนและวิธีการทอเสื่อ - ขั้นตอนการทำ
1. นำกกมากรีดออกเป็นเส้นไปตากแดดประมาณ 1 อาทิตย์
2. เมื่อแห้งแล้วนำมาย้อมสีตามต้องการ ส่วนมากจะย้อม สีน้ำตาลและสีขาว สีแดง สีน้ำเงิน
3. นำเชือกไนลอนหรือเชือกเอ็นขึงที่โฮมทอเสื่อให้เป็นเส้นตามโฮมและฟืม
4. นำกกสอดเข้ากับไม้สอดเพื่อที่จะสอดเข้ากับโฮมทอเสื่อ
5. เมื่อสอดกกเข้าไปแล้วผลักฟืมเข้าหาตัวเองให้กกหรือไหลแน่นติดกัน เป็นลายต่าง ๆ
ในการทอเสื่อจะใช้คนจำนวน 2 คน คนแรกเป็นคนทอ คนที่สองเป็นคนคอยสอดเส้นกก การทอคนทอจะต้องคว่ำฟืมเพื่อให้มีช่องว่างสำหรับสอดกก คนสอดจะสอดเส้นกกโดยแนบส่วนหัวของเส้นกกกับไม้สอด สอดไปตามช่องระหว่างเชือกที่แยกออกจากกันขณะที่คว่ำฟืม พอสอดไปสุดริมเชือกอีกข้างดึงไม้สอดกลับคืนคงเหลือแต่เส้นกก คนทอก็กระทบฟืมเข้าหาตัวแล้วคนทอก็หงายฟืม คนสอดก็ใช้ส่วนปลายของเส้นกกแนบกับไม้สอด สอดกกเข้าไปอีก คนทอก็กระตุกฟืมเข้าหาตัว แล้วไพริมเสื่อทางด้านซ้ายมือ การไพริมเสื่อ คือ การใช้ปลายกกม้วนงอลงแล้วสอดพับเชือกขัดไว้ให้แน่น ต่อไปคว่ำฟืม ไพริมเสื่อทางด้านขวามือ ทำเช่นนี้ไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะได้ขนาดตามที่ต้องการ ตัดริมเสื่อทั้งสองด้านให้เรียบร้อย เสื่อจะมีความสวยงามมากยิ่งขึ้น ใช้มีดตัดเชือกเอ็นทางตีนเสื่อเพื่อให้เสื่อออกจากโฮง มัดเอ็นที่ปลายเสื่อ เพื่อเป็นการป้องกันเสื่อรุ่ย นำเสื่อที่ทอเสร็จแล้วผึ่งแดดไว้จนแห้งสนิท จึงพับเก็บไว้จำหน่าย
