เครื่องจักสานจากไม้ไผ่
จิราวรรณ เม้าราษี
ไม้ไผ่เป็นพืชไม้เป็นลำต้นปล้องๆที่ปลูกไว้ตามบ้านเรือนทั่วไปของคนในชุมชนที่สามารถใช้ประโยชน์ได้หลายอย่างลำต้นของต้นไผ่ที่แข็งแรงสามารถนำมาทำบ้านเรือนได้ หน่อของไผ่สามารถนำมาประกอบอาหารรับประทานได้ อีกทั้งยังสามารถนำลำต้นของต้นไผ่มาทำเป็นเครื่องจักสานใช้สอยในครัวเรือนตามความเหมาะสมกับงานที่จะนำไปใช้ โดยในงานจักสานก็มีหลากหลายรูปแบบจนกลายเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านท้องถิ่นเฉพาะตัวของแต่ละชุมชน
งานหัตถกรรมงานฝีมือจากไม้ไผ่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นและวัฒนธรรม โดยในแต่ละภูมิภาคของประเทศไทยก็มีความแตกต่างกันไปตามบริบทประโยชน์ใช้สอยที่จะนำผลิตภัณฑ์เครื่องจักสานไปใช้งาน และมีลักษณะเฉพาะตัวของแต่พื้นที่นั้นๆ ซึ่งมีหลากหลายรูปแบบ ดังนั้นจึงขอหยิบยกตัวอย่างเครื่องจักสานจากไม้ไผ่จากท้องถิ่นตนเองโดยมีผู้ให้ข้อมูลเป็นคุณตาที่ทำเครื่องจักสานใช้เองในครัวเรือนมาเป็นข้อศึกษา เช่น การสานกระด้งฝัดข้าว
การถักสุ่มไก่ การสานข้องใส่ปลา การทำไซดักปลา ตะกร้าใส่ของ พัด เป็นต้น สิ่งที่ทำขึ้นนี้เป็นเป็นสิ่งที่มีประโยชน์ใช้สอยในครัวเรือนทั่วไปในชุมชน ซึ่งในชุมชนมีผู้ที่ทำจักสานน้อยลงจากอดีตไปมาก ขาดคนสืบทอดเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเหล่านี้
เครื่องจักสานจากไม้ไผ่เป็นงานหัตถกรรมงานฝีมืออย่างหนึ่งที่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีมาตั้งแต่โบราณจึงถึงปัจจุบัน เป็นผลิตภัณฑ์ที่ทำขึ้นเพื่อประโยชน์ใช้สอยในครัวเรือนเป็นหลักและจำหน่าย นอกจากงานจักสานจะมีประโยชน์มากมายหลายอย่างแล้วยังสะท้อนถึงวัฒนธรรม ความคิดสร้างสรรค์ของชาวบ้านในท้องถิ่นอีกด้วย
