ตื่นมาคุยกับชาว “ตำบลเมืองโพธิ์”
รฐา ศักดิ์ศิริ
“ตำบลเมืองโพธิ์” อำเภอห้วยราช จังหวัดบุรีรัมย์ ตั้งอยู่ห่างจากศาลากลางจังหวัดบุรีรัมย์ ประมาณ 25 กิโลเมตร มีพื้นที่ครอบครองทั้งสิ้นจำนวน 13,307 ไร่ หรือประมาณ 22.7 ตารางกิโลเมตร โดยแบ่งออกเป็น พื้นที่เพื่ออยู่อาศัย 2,034 ไร่ พื้นที่ทำการเกษตร (ทำนา ทำสวน ทำไร่) 10,657 ไร่ พื้นที่สาธารณะ 266 ไร่ และแหล่งน้ำต่าง ๆ 350 ไร่ แบ่งเขตปกครองออกเป็น 9 หมู่บ้าน ประกอบด้วย ได้แก่ หมู่ที่ 1 บ้านเมืองโพธิ์ หมู่ที่ 2 บ้านปะคำ หมู่ที่ 3 บ้านพูน หมู่ที่ 4 บ้านประดู่ หมู่ที่ 5 บ้านเมืองเหนือ หมู่ที่ 6 บ้านเมืองโพธิ์ หมู่ที่ 7 บ้านศรีเจริญ หมู่ที่ 8 บ้านไผ่น้อยและหมู่ที่ 9 บ้านจาน ลักษณะภูมิประเทศ มีลักษณะเป็นที่ราบสูงแห้งแล้ง และเป็นที่ราบบางส่วน ตั้งอยู่ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง เป็นพื้นที่สำหรับที่อยู่อาศัยประมาณ 30 % เป็นพื้นที่สำหรับการเกษตร 65 % และมีพื้นที่ส่วนอื่น 5 % มีครัวเรือนทั้งหมด 797 ครัวเรือน จำนวนประชากรที่อาศัยอยู่จริง ทั้งหมด 2,473 คน แยกเป็น ชาย1,227 คน หญิง 1,246 คน
จากการลงพื้นที่พบปะชาวบ้านตำบลเมืองโพธิ์ในเดือนที่ผ่านมา ได้พูดคุยกับตัวแทนผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วย ของแต่ละหมู่บ้านได้รวมกันทำ Swot Analysis เพื่อทำการวิเคราะห์ข้อมูลชุมชน ว่าแต่ละหมู่บ้านมีจุดอ่อน จุดแข็ง ในด้านใดบ้าง และมีโอกาสนำจุดแข็งของชุมชนไปพัฒนาต่ออย่างไรได้บ้าง จึงมีการพูดคุยกับตัวแทนแต่ละหมู่บ้าน
ทั้งนี้ทั้งนั้นทำให้ทราบถึงด้านความเป็นอยู่ ด้านอาชีพ ด้านการเกษตร ด้านสัตว์เลี้ยง และผลิตภัณฑ์/ผลิตผล ของตำบลเมืองโพธิ์ โดยด้านความเป็นอยู่นั้นชาวบ้านตำบลเมืองโพธิ์ใช้ชีวิตเรียบง่าย พูดภาษาเขมรเป็นส่วนมาก ด้านอาชีพมีทั้งค้าขาย ทั้งในและนอกพื้นที่ชุมชน ด้านเกษตร ชาวบ้านส่วนใหญ่ ทำไร่ทำสวน ทำนา ปลูกอ้อย ด้านสัตว์เลี้ยง มีทั้งเลี้ยงไว้จำหน่าย และบริโภค ได้แก่ วัว ควาย กบ ไก่ เป็ด หนูพุก ด้านผลิตภัณฑ์/ผลิตผล ที่พบเจอบ่อยของตำบลเมืองโพธิ์จะเป็นอย่างอื่นไปไม่ได้เลย ได้แก่ เสื่อกก ผ้าไหม และเห็ดนางฟ้า
จากการพูดคุยมานั้น จึงรู้สึกสนใจผลิตผลเด่นของตำบลเมืองโพธิ์ 1 อย่าง คือ เห็ดนางฟ้า โดยรวมในทุกหมู่บ้านของตำบลเมืองโพธิ์จะพบเห็นได้มากในเรื่องการเพาะเห็ด ตลอดจนนำมาแปรรูป บางหมู่บ้านได้นำเห็ดนางฟ้ามาแปรรูปหลายอย่าง อาทิเช่น น้ำพริกเห็ด และแหนมเห็ด
โดยการเพาะเห็ดนี้มีกระบวนการทำหลายขั้นตอน และใช้เวลานานพอสมควร มีกระบวนการทำดังนี้
วิธีการทำก้อนเชื้อเห็ดนางฟ้า มีวัสดุอุปกรณ์ ดังนี้
-
-
- ขี้เลื่อยยางพาราแห้งสนิท
- หินปูนหรือผงชอล์ก
- ข้าวโพดป่น
- รำละเอียด
- น้ำเปล่า
- ปูนยิบซัม
- ดีเกลือ
- EM
-
วัสดุอุปกรณ์ที่เตรียมนั้นได้นำมาทำเป็นขั้นตอนแล้วนำมาอัดก้อน หลังจากทำก้อนเชื้อเห็ดเสร็จแล้ว ก็นำก้อนเชื้อที่ได้มาทำการหยอดเชื้อ และบ่มเชื้อเห็ดนางฟ้า ก้อนเชื้อที่ได้มานั้นจะนำมาทำการนึ่ง ( เพื่อฆ่าเชื้อ ) เมื่อผ่านขั้นตอนการนึ่งฆ่าเชื้อเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ก็จะเริ่มทำการหยอดเชื้อเห็ดลงสู่ก้อนเชื้อที่ได้เตรียมไว้ เมื่อหยอดเชื้อลงสู่ก้อนเชื้อเห็ดเสร็จเรียบร้อยแล้ว ให้ทำการปิดปากถุงก้อนเชื้อ หลังจากนั้นบ่มเชื้อเห็ดในขั้นตอนถัดไป การบ่มเชื้อนั้นต้องนำก้อนไปบ่มไว้ โดยใช้ระยะเวลานานพอสมควร ซึ่งกรรมวิธีการบ่มเชื้อเห็ดก็ไม่ได้ยุ่งยากอะไรมากมาย เพียงแต่ต้องเก็บให้เป็นระเบียบ ไม่ให้ไม่ถูกฝนถูกแดด ลมไม่โกรก ไม่มีหนู ไม่มีแมลง ให้อากาศถ่ายเทได้สะดวกนั่นเอง
หลังขั้นตอนการเก็บเกี่ยวเห็ดนางฟ้า ได้มีการส่งเห็ดออกจำหน่ายนอกพื้นที่ชุมชน โดยจะมีออเดอร์เห็ดเข้ามา และส่งออกไปตามออเดอร์ บางช่วงผลิตเห็ดนางฟ้าได้มากจะส่งจำหน่ายเข้าเมืองบุรีรัมย์เลย ถ้าบางช่วงผลิตเห็ดนางฟ้าได้น้อยจะส่งจำหน่ายในเขตพื้นที่ชุมชน
ช่วงที่เข้าไปสัมภาษณ์ และเก็บภาพเรื่องการเพาะเห็ด เห็ดยังอยู่ในกระบวนการเพาะเชื้อ จึงยังไม่มีภาพผลผลิตในช่วงที่เห็ดออกดอกค่ะ
**ต้องขอบคุณชาวบ้านตำบลเมืองโพธิ์ที่เป็นกันเองทุก ๆ ท่าน ที่ให้ข้อมูล และยินดีต้อนรับเป็นอย่างดีค่ะ ^^**
**วิดีโอตำบลเมืองโพธิ์**
