ปุ๋ยหมัก คือ ปุ๋ยอินทรีย์ หรือปุ๋ยธรรมชาติ ชนิดหนึ่งที่ได้มาจากการนำเอาเศษซากพืช เช่น ฟางข้าว ซังข้าวโพด ต้นถั่วต่าง ๆ หญ้าแห้ง ผักตบชวา ของเหลือทิ้งจากโรงงานอุตสาหกรรม ตลอดจนขยะมูลฝอยตามบ้านเรือนมาหมักร่วมกับมูลสัตว์ ปุ๋ยเคมีหรือสารเร่งจุลินทรีย์เมื่อหมักโดยใช้ระยะเวลาหนึ่งแล้ว เศษพืชจะเปลี่ยนสภาพจากของเดิมเป็นผงเปื่อยยุ่ยสีน้ำตาลปนดำนำไปใส่ในไร่นาหรือพืชสวน เช่น ไม้ผล พืชผัก หรือไม้ดอกไม้ประดับได้
เมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2564 ทางทีมงาน U2T ได้มีการจัดกิจกรรมอบรมเกี่ยวกับการนำทรัพยากรในชุมชนมาให้เกิดประโยชน์สูงสุดภายใต้ “โครงการการทำปุ๋ยอินทรีย์จากขยะครัวเรือน และการจัดการของเสียเหลือทิ้งจากภาคการเกษตรเพื่อทำปุ๋ยหมักอินทรีย์ชีวภาพสู่การนำมาใช้ประโยชน์ในชุมชน” ณ โรงเรียนทศพรวิทยา ตำบลสตึก อำเภอสตึก จังหวัดบุรีรัมย์ โดยมีผู้เข้าร่วมโครงการจำนวน 50 คน คือ วิทยากรที่เข้าร่วมอบรม อาจารย์ประจำตำบล ผู้ปฏิบัติงาน U2T SC08 นักเรียนโรงเรียนทศพรวิทยา และประชาชนที่สนใจเข้าร่วมในตำบลสตึก ซึ่งมีการอบรมทำปุ๋ยหมัก 3 แบบ คือ การทำปุ๋ยหมักจากใบไม้แห้ง จุลินทรีย์สังเคราะห์แสง และจุลินทรีย์จาวปลวก การทำปุ๋ยอินทรีย์มีประโยชน์ ดังนี้
1. ช่วยเพิ่มปริมาณอินทรีย์วัตถุให้แก่ดิน ทำให้ดินอุดมสมบูรณ์
2. ช่วยเปลี่ยนสภาพของดินจากดินเหนียวหรือดินทรายให้เป็นดินร่วนทำให้สะดวกในการไถพรวน
3. ช่วยสงวนรักษาความชุ่มชื้นในดินได้ดีขึ้น
4. ทำให้การถ่ายเทอากาศในดินได้ดี
5. ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการใช้ปุ๋ยเคมีและสามารถลดการใช้ปุ๋ยเคมีลงได้
6. ช่วยกระตุ้นให้ธาตุอาหารพืชบางอย่างในดินที่ละลายน้ำยากให้ละลายน้ำง่ายเป็นอาหารแก่พืชได้ดีขึ้น
7. ไม่เป็นอันตรายต่อดินแม้จะใช้ในปริมาณมาก ๆ ติดต่อกันนาน ๆ
8. ช่วยปรับสภาพแวดล้อม เช่น กำจัดขยะมูลฝอยและวัชพืชน้ำทั้งหลายให้หมดไป
โดยการทำปุ๋ยอินทรีย์ที่ปลอดภัยสามารถนำมาใช้เป็นกิจกรรมยามว่างร่วมกับครอบครัวหรือชุมชน เพื่อเป็นการใช้เวลาว่างให้ก่อประโยชน์อีกด้วย
