วรภาศ ศรีพรหม
วิถีชีวิตแบบไทย คงไว้ซึ่งประเพณีวัฒนธรรมและศิลปหัตถกรรมภูมิปัญญาของชาวบ้าน เป็นหมู่บ้านเกษตรกรรม ถือเป็นหมู่บ้านท่องเที่ยว OTOP ระดับจังหวัด เป็นศูนย์งานทอผ้าประเภทต่างๆ มีตั้งแต่งานทอผ้าไหม ผ้าสไบ ผ้าถุงไหมมัดหมี่ ผ้าโสร่งผ้าแพร เครื่องประดับศิราภรณ์ และอื่นๆ อีกมากมาย
บ้านหนองเกาะตั้งอยู่ ตำบลสตึก อำเภอสตึก จังหวัดบุรีรัมย์ เป็นชุมชนที่ตั้งขึ้นมาแล้วมากกว่า 100 ปี ปัจจุบัน แบ่งออกเป็น 3 หมู่บ้าน ประชากรทั้งหมดของบ้านหนองเกาะ 697 คน แบ่งออกเป็นชาย 374 คน หญิง 323 คน อาชีพหลักคือเกษตรกรรม และมีความศรัทธาในพระพุทธศาสนาปฏิบัติตนตาม ฮีต 12 ครอง 14 กระทรวงวัฒนธรรมจังหวัดบุรีรัมย์ จึงตั้งให้บ้านหนองเกาะเป็นหมู่บ้านต้นแบบการจัดกิจกรรมวัฒนธรรมประจำปีคือเริ่มตั้งแต่บุญผะเหวดตามฮีต 12 ครอง 14 บุญดอกผ้า ที่เน้นคือทางวัดเข้าร่วมด้วยกันกับกระทรวงวัฒนธรรมทั้งของจังหวัดและประเทศทางจังหวัดกำหนดมาให้ทางบ้านหนองเกาะจัดงานบุญที่ไม่เหมือนกันกับหมู่บ้านอื่น และจัดให้หมู่บ้านละแวกใกล้เคียงเอางานบุญของบ้านหนองเกาะเป็นต้นแบบทางบ้านหนองเกาะเลยได้บุญดอกผ้า ซึ่งกำหนดให้เป็นเดือนอ้ายคือเดือนมกราคมของทุกปีให้จัดเป็นงานบุญทางวัดจึงจัดขึ้นเป็นงานประจำปีของหมู่บ้านส่วนงานทอผ้าที่เกิดขึ้นได้คือการที่จัดงานในแต่ละครั้งใช้เงินจำนวนมากและสูง จึงได้ใช้ภูมิปัญญาของชาวบ้านโดยการทอผ้าขึ้นเองเพื่อต้องลดค่าใช้จ่าย ส่วนเครื่องประดับแต่งองค์ทรงเครื่องเราพอทำได้ และจากการที่บ้านหนองเกาะได้แห่งานบุญขึ้นใช้สิ่งที่คิดขึ้นเองออกแบบเองคือชุดเสื้อผ้าหน้าผมเป็นแบบของเราเองเสื้อผ้าเป็นสีของเราเองใช้สิ่งที่คิดขึ้นเองออกแบบเองและเมื่อถึงวันงานก็หมู่บ้านใกล้เคียงมาเที่ยวมาดูมาชมและได้เห็นงานที่เราทำขึ้นและดูสวยเลยได้ถ่ายรูปและได้ลงทางโซเชียลมีเดียขึ้นหลักจากนั้นก็มีการถามมาเลื้อย ๆ ว่า ทางหมู่บ้านหนองเกาะทำมาจากไหนและได้บอกกันไปว่าบ้านหนองเกาะตัดชุดเองทอผ้าเองรวมไปถึงเครื่องประดับต่าง ๆ รวมถึงเครื่องประดับศิราภรณ์ และหลังจากนั้นเองก็มีการสั่งสินค้าเข้ามา คือ ทางงานผ้า เครื่องประดับศิราภรณ์ จึงเป็นสิ่งที่สร้างรายได้ให้กับชาวบ้านขึ้นได้เลยจึงเกิดเป็นศูนย์ทอผ้าไหมฝีมือแม่บ้านหนองเกาะ ซึ่งมีผ้าสไบ ผ้าถุงไหมมัดหมี่ ผ้าโสร่ง ผ้าแพร เครื่องประดับศิราภรณ์ และพอมีหมู่บ้านใกล้ๆ ทราบข่าวมีการสั่งสินค้าเข้ามาจึงได้ผลิตเพื่อขายต่อมาจนถึงปัจจุบัน จึงได้เป็นอาชีพที่มั่นคงนอกเหนือจากอาชีพหลักคือเกษตรกรรม
อัตลักษณ์ของชุมชนนอกจากการเกษตรและการทอผ้าแล้ว ยังมี งานประดิษฐ์เครื่องประดับศิราภรณ์อันเลื่องชื่อของหมู่บ้านหนองเกาะ ซึ่งเป็นการรวมกลุ่ม ตลอดจนสร้างรายได้เสริมให้กับสมาชิกอีกด้วย โดยภาพรวมแล้วชุมชนบ้านหนองเกาะนั้น มีศักยภาพในการพัฒนาหลายด้าน เช่น ผ้าสไบ ผ้าถุงไหมมัดหมี่ ผ้าโสร่ง ผ้าแพร เครื่องประดับศิราภรณ์ สภาพภูมิทัศน์ เป็นต้น แต่ในขณะเดียวกันก็ประสบปัญหาหลายด้าน อาทิ ปัญหาผู้สูงอายุ ปัญหาความยากจน ปัญหารายได้ของครัวเรือนและภาระหนี้สิน ทำให้เกิดการออกไป ทำงานต่างถิ่น รวมทั้งผลกระทบจากสถานการณ์โควิด-19 เหล่านี้ล้วนเป็นปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อครัวเรือน และชุมชนในปัจจุบัน อย่างไรก็ตาม จากการลงพื้นที่ครั้งนี้ ก็ทำให้ได้ทราบข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อการนำไป วิเคราะห์ เพื่อวางแผนการพัฒนา ส่งเสริม และยกระดับคุณภาพชีวิตของคนในชุมชนให้ดีขึ้นต่อไป
|
|
|
|
 |
 |
|
