“ข้าวหมากภูมิปัญญาท้องถิ่น” ผลิตภัณฑ์ชุมชนของคนไทย
สมควร สีชมภู
ผลิตภัณฑ์ชุมชนที่น่าสนใจได้รับการต่อยอดเป็นธุรกิจเล็กๆ ในครัวเรือนเพื่อสร้างรายได้ให้ครอบครัวซึ่งเป็นตัวอย่างที่ดีให้แก่ผู้ที่สนใจ ในครั้งนี้เป็นกรณีศึกษาครอบครัวอดีตข้าราชการครูที่ชีวิตหลังเกษียณอายุราชการได้สร้างร้านค้าชุมชนที่บ้านโดยได้จำหน่ายผลิตภัณฑ์ชุมชนที่หลากหลาย อันได้แก่ ปลาร้า ปลาส้ม ไข่เค็ม หน่อไม้ส้ม ข้าวหมาก เครื่องจักรสานพื้นบ้าน น้ำตาลโตนด น้ำพริก แจ่วบอง ปลาแห้ง ปลาแดดเดียว เป็นต้น ทั้งนี้หน่วยงานเกี่ยวกับสายการบิน การท่องเที่ยว และหน่วยงานเกี่ยวกับการพัฒนาอาชีพในจังหวัดบุรีรัมย์ ได้ให้ความสนใจมาดูร้านเป็นจำนวนมาก
จากการที่คุณพ่อของคุณครูเป็นปราชญ์ชาวบ้านที่มีความสามารถในการจักรสานของหมู่บ้านและท่านได้รับรางวัลคุณพ่อดีเด่นด้วยนั้น ถือเป็นแรงบันดาลใจที่ทำให้คุณครูพบพรนำมาเป็นแบบอย่างในการดำเนินชีวิตโดยตลอด เมื่อเกษียณอายุราชการครูแล้วจึงได้ดำเนินรอยตามคุณพ่อที่จะประกอบอาชีพเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ชุมชน รวมทั้งคุณครูมีความสนใจทางด้านการทำขนมและอาหารพื้นบ้านเป็นทุนเดิมอยู่ด้วย
ในครั้งนี้จะขอนำเสนอเรื่องเกี่ยวกับข้าวหมาก “ข้าวหมาก” เป็นผลิตภัณฑ์หนึ่งในหลากหลายชนิดที่อยู่ในร้านค้าชุมชนของบ้านครูพบพร ซึ่งเป็นอาหารพื้นบ้านที่คนทุกภูมิภาคสามารถรับประทานได้ ข้าวหมากมีคุณค่าและเป็นภูมิปัญญาที่สืบต่อกันมานาน นอกจากนี้วิธีการทำข้าวหมาก ยังเป็นการถนอมอาหารและการหมักข้าวเหนียวด้วยลูกแป้งข้าวหมาก ทำให้ได้ข้าวหมากที่หวาน อร่อย และรับประทานได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ นอกจากความอร่อยข้าวหมากยังมีประโยชน์ในหลายด้าน เช่น ช่วยรักษาสมดุลในระบบทางเดินอาหาร และช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อก่อโรค (pathogenic micro-organism) ในระบบทางเดินอาหาร เป็นต้น ปัจจุบันข้าวหมากมีจำหน่ายอยู่ทั่วไป
“ข้าวหมากของร้านครูเน้นใช้ข้าวเหนียวที่มีคุณภาพ ครูเน้นผสมด้วยธรรมชาติ ครูใช้น้ำอัญชันต้มแล้วนำมากลั่นได้สีออกม่วง สีออกเหลืองนี้ครูใช้มะตูมมาต้มเอาน้ำมะตูมที่ได้ไปแช่กับข้าวสารก่อนนำขึ้นนึ่ง สีเขียวนี้ครูใช้ใบเตยไปต้มเอาน้ำใบเตยไปแช่ข้าวสารเช่นกัน แล้วเมื่อนำข้าวสารไปนึ่งก็ได้ข้าวเหนียวมาจะมีกลิ่นหอม หอมมาก หอมไปทั่ว หลังจากนั้นก็นำข้าวเหนียวที่ผ่านการนึ่งรอให้เย็น หรือคนไปเรื่อยๆ เพื่อให้เย็นแล้วค่อยนำมาทำการหมักข้าวเหนียวด้วยลูกแป้งข้าวหมาก ใช้เวลาประมาณ 2 วันก็ทานได้ ฉะนั้นที่ร้านครูจะมีข้าวหมากที่มีสีขาว สีเขียว สีม่วง สีเหลือง ซึ่งเป็นธรรมชาติล้วนๆ ทำให้ดีต่อสุขภาพ และระบบขับถ่ายด้วย” คำสัมภาษณ์ครูพบพร
