“ลัมปี สกิน” โรคระบาดในโค กระบือ
ศศกรณ์ หอมเนียม
“ลัมปี สกิน” เป็นโรคอุบัติใหม่ในโค กระบือ สาเหตุเกิดจากเชื้อไวรัส Lumpy skin disease virus ไม่เป็นโรคที่ติดต่อจากสัตว์สู่คน โดยเชื้อไวรัสชนิดนี้ก่อโรคตามอวัยวะที่มีเซลล์เยื่อบุ เป็นตุ่มตามผิวหนังทั่วร่างกาย สัตว์อาจมีไข้และหายใจลำบากร่วมด้วย พบการระบาดมาจากประเทศเพื่อนบ้าน โดยพบครั้งแรกในประเทศไทยที่จังหวัดร้อยเอ็ด และเกิดการแพร่ระบาดไปทั่วประเทศอย่างรวดเร็ว รวมถึงใน ต.โคกเหล็ก อ.ห้วยราช จ.บุรีรัมย์ ด้วยเช่นกัน
ในหมู่บ้านถนน หมู่ 4 มีการระบาดของโรคอุบัติใหม่ ลัมปี สกิน ในโค กระบือ พาหะนำโรคลัมปี สกิน เกิดจากแมลงดูดเลือด เช่น ยุง เห็บ แมลงวันดูดเลือด ที่ทำการแพร่กระจายเชื้อจากตัวที่ป่วยไปยังตัวอื่นๆ จึงทำให้เกิดการแพร่กระจายไปอย่างรวดเร็วและอาจติดจากการสัมผัสใกล้ชิดกันของสัตว์ ฉันได้พบและสอบถามกับ คุณลุงประทีป เจียมรัมย์ ชาวบ้านหมู่ 4 ที่ได้รับผลกระทบในครั้งนี้ ที่สูญเสียลูกโคไปถึง 2 ตัว คุณลุงกล่าวว่า อาการของโคที่เป็นโรคลัมปี สกิน จะมี 4 ระยะ โดยระยะที่ 1 จะมีตุ่มขึ้นเล็กน้อย ระยะที่ 2 ตุ่มจะเริ่มลามขึ้นเต็มตัว ระยะที่ 3 จะมีอาการไข้สูงขึ้น 40 องศาขึ้นไป คอบวม ขาบวม ต่อมน้ำเหลืองโต การกินลดลง เบื่ออาหาร มีอาการซึม รักษาตามอาการโดยการฉีดยาแก้ไข้ ห้ามฉีดติดต่อกันเกิน 4-5 วัน เพราะจะทำให้ลำไส้แตก เสริมอาหารด้วยเกลือแร่ ระยะที่ 4 ตุ่มจะแตกเป็นแผล มีน้ำหนอง เลือดออก น้ำลายไหล หายใจติดขัด ตาอักเสบ น้ำตาไหลและมีขี้ตา ถ้าหากโค กระบือมีอาการหายใจเสียงดัง น้ำมูกข้น เชื้อมีการลงปอดแล้ว จะมียารักษาเชื้อลงปอด โดยสัตวแพทย์จะมาฉีดให้ ซึ่งช่วงที่เป็นแผลอาจจะมีหนอนมาชอนไช หรือแมลงวันมาเกาะ ใช้ยาม่วงและยาผงกันหนอนทาบริเวณที่เป็นแผล โดยส่วนมากโค กระบือจะตายในช่วงนี้ ส่วนใหญ่ลูกโค กระบือ จะตายง่ายกว่า เพราะมีภูมิต้านทานต่ำ ไม่มียารักษาเฉพาะโรค จึงได้แค่รักษาตามอาการนั้นๆ วิธีป้องกันโรค คือ การใช้สารเคมีกำจัดแมลง โดยคุณลุงใช้แบบฉีดพ่น ทำความสะอาดคอกเลี้ยง ใช้ตาข่ายหรือมุ้งมาคลุมและปิดให้มิดชิดเพื่อป้องกันแมลงเข้า
สุดท้ายนี้ การดูแลรักษาจึงเป็นเรื่องที่สำคัญมาก เพราะโค กระบือเป็นสัตว์เศรษฐกิจที่สร้างรายได้ได้เป็นจำนวนมาก เนื่องจากเป็นโรคอุบัติใหม่ จึงควรรีบรักษาและหาวิธีการป้องกันการเกิดโรคลัมปี สกินในโค กระบือ โดยแจ้งและปรึกษาสัตวแพทย์หรือกรมปศุสัตว์ในพื้นที่โดยเร็ว
