ข้าพเจ้าและสมาชิกในลงพื้นที่ ของหมู่บ้านในตำบลบ้านด่าน อำเภอบ้านด่าน จังหวัดบุรีรัมย์ เพื่อเก็บข้อมูลความรู้เกี่ยวการทำนาในตำบลบ้านด่านและขั้นตอนการทำนาข้าวอินทรีย์
การทำนาข้าวปลอดดสารพิษ เป็นเกษตรทฤษฎีใหม่ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ปลอดภัยไร้สารพิษ รักษาสุขภาพและสิ่งแวดล้อม
ในตำบลบ้านด่าน พบการทำนาข้าวอินทรีย์ ค่อนข้างมาก จากการพูดคุย สัมภาษณ์ ปราชญ์ชาวบ้านชื่อ นายสมชาย ชะรอยรัมย์ การทำนาข้าวอินทรีย์ทำให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพปลอดสารพิษและสามารถสร้างรายได้แก่ครอบครัวของคนในชุมชน ราคาขายประมาณ10-20 บาทต่อกิโลกรัม
ขั้นตอนการทำนาข้าวอินทรีย์
- คัดเลือกเมล็ดพันธุ์ข้าว คัดเลือกแปลง ข้าวที่มีต้นข้าว รวงข้าว เมล็ดข้าวที่โตแข็งแรง เมล็ดข้าวแก่จัด เมล็ดข้าวมีความสมบูรณ์ ถอนออกเป็นรวงๆ ที่สมบูรณ์ที่สุด เก็บไว้ จากนั้นนำเมล็ดมาฝัด เพื่อคัดเลือกเมล็ดพันธุ์ ที่ไม่สมบูรณ์ออก
- ปรับพื้นที่นา ไถนาให้เสมอเพื่อเตรียมการ ดำ หรือหว่าน แต่พื้นที่นาต้องมีนํ้าขัง จากนั้นนำปู๋ยหมักจุลินทรีย์ไปผสมน้ำพ่นพื้นที่นาเพื่อกระตุ้น เชื้อจุลินทรีย์ที่หว่านตอนเตรียมดิน ซึ่งจะทำให้ต้นข้าวแข็งแรงเติบโต
- คอยหมั่นดูแลต้นข้าว และดูแลระดับน้ำอย่าให้ขาดในนาข้าวหมั่นรักษาไม่ให้วัชพืช ขึ้นในนาข้าว และพ่นจุลินทรีย์ในทุกๆ 20 วัน จนถึงข้าวตั้งท้องแล้วจึงงดการพ่นจุลินทรีย์ แต่ยังคงรักษา ระดับน้ำในคันนาอย่าให้ขาด
- พอข้าวแก่พอสมควรก็ปล่อยน้ำออกจากคันนา และเตรียมเก็บเกี่ยวต่อไป
ดังนั้นสมาชิกในชุมชนมีรายได้มาจากผลผลิตการทำนาข้าวอินทรีย์แล้ว คนในชุมชนยังสามารถเก็บไว้เพื่อบริโภคข้าวที่ปลอดสารพิษอีกด้วย