กระผมนายรณกฤต โกรดประโคน บัณฑิตจบใหม่ ตำบลตะโกตาพิ อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ ในโครงการยกระดับเศรษฐกิจและสังคมรายตำบลแบบบูรณาการมหาวิทยาลัยสู่ตำบล มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์
ตามภูมิปัญญาชาวบ้านในการเผาถ่าน ก่อนที่จะมีเตาแก๊สใช้ คนไทยนิยมการหุงต้มด้วยฟืน ต่อมาพัฒนามาเป็นการใช้ถ่านเพราะมีคุณสมบัติที่ดีกว่าคือ ไฟแรง ไม่มีควัน และราคาถูก ต่อมามีปัญหาเรื่องไม้หายากขึ้น ไม้เนื้อแข็งเช่น ไม้ตะคร้อ ไม้เต็ง ไม้ประดู่ ที่นิยมไปเผาถ่าน กลายเป็นไม้หวงห้าม การเผาถ่านจึงเป็นอาชีพที่เกือบจะสูญไปจากภาคอีสาน เพราะผู้คนนิยมใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่เช่น เตาไฟฟ้า เตาแก๊ส และเตาอบชนิดต่างๆ เมื่อน้ำมันขาดแคลน มีราคาแพง ทุกครอบครัวจำเป็นต้องประหยัด ครอบครัวที่ไม่มีฐานะจำนวนมากหันมาใช้ถ่านเป็นเชื้อเพลิงการเผาถ่านจึงเป็นอาชีพที่สำคัญอาชีพหนึ่งที่น่าสนใจ มีกลุ่มเกษตรกรประกอบอาชีพเผาถ่านขายกันหลายหลังคาเรือน มีรายได้เสริมครอบครัวละ ประมาณ 4-9 พันบาทต่อเดือน ซึ่งเป็นรายได้เสริมที่อยู่ในระดับดี สำหรับผู้หาเช้ากินค่ำ และงานที่ไม่หนักเกินไป ดังนั้นการเผาถ่านแบบถัง 200 ลิตร เป็นเตาที่จัดหาง่าย ประหยัดค่าใช้จ่าย ได้ถ่านคุณภาพดีอีกทั้งยังมีผลพลอยได้คือ น้ำส้มควันไม้ จึงมีการพัฒนาผลิตเตาเผาถ่านใช้วิธีการเผาถ่านแบบในแบบต่างๆ มีทั้งหมด 3 แบบดังนี้
เตาเผาถ่านแบบที่ 1 เป็นถังแบบธรรมดาหรือเตาเผาแบบง่าย จะทำให้เกิดการลุกไหม้อย่างรวดเร็ว สะดวกรวดเร็ว เหมาะสำหรับการใช้ในครัวเรือน สวน ไร่ นา หรือตามแต่จะนำไปประยุกต์ใช้ โดยนำถัง200ลิตร มาเจาะรูด้านล่างของถังประมาณ 10-15 รู เพื่อให้อากาศเข้า แล้วเจาะรูด้านบนขนาด 1 นิ้ว ถึงนิ้วครึ่ง จำนวน4 รู และสวมท่อต่อขึ้นมา เพื่อเป็นช่องระบายควัน
เตาเผาถ่านแบบที่ 2 เป็นเตาที่สามารถควบคุมอากาศได้ โดยใช้โบลเวอร์ เนื่องจากเตาชนิดนี้ออกแบบเพื่อให้สามารถควบคุมอากาศภายในเตา ถ่านที่ได้จึงมีคุณภาพสูงสามารถนำไปเป็นผลิตภัณฑ์ และบางส่วนเป็นถ่านกำมันสามารถนำมาใช้ในครัวเรือน เช่น หุงต้มและปิ้งย่าง นำไปแปรรูปเป็นผงถ่านเฉพาะถ่านกำมันสามารถนำไปใช้เป็นส่วนผสมเกี่ยวกับเครื่องสำอาง เช่น ทำโคลนมาร์คหน้า ทำสบู่ เซรั่ม ทำยางรถยนต์ และนำไปผสมดินทำยางลูกกระสุน เป็นต้น ส่วนขี้เถ้าสามารถนำไปทำน้ำด่างได้
เตาเผาถ่านแบบที่ 3 เป็นเตาเผาระบบปั้มมอเตอร์น้ำวน สามารถที่จะผลิตน้ำส้มควันไม้ได้ในปริมาณมาก เมื่อเริ่มการเผาไม้และเกิดการเผาไหม้อย่างเต็มที่ จากนั้นเปิดระบบการควบแน่นโดยใช้ปั้มมอเตอร์ แก๊สที่เกิดจากการเผาไหม้จะวิ่งมาที่ท่อ และวิ่งวนกลับไปที่ถังเผาอีกรอบวนซ้ำๆ จึงทำให้แก็สและควันทั้งหมดจะเข้าสู่กระบวนการควบแน่นจนได้น้ำส้มควันไม้ที่ไม่มีควันป่นออกมา
การผลิตถ่านอัดแท่ง นำถ่านที่ต้องการอัด มาบดให้ละเอียดโดยวิธีการทุบ ร่อน ตำให้ละเอียด แล้วจะได้ผงถ่านที่ต้องการ ตวงแป้ง 2 กรัม แล้วนำแป้งที่ตวงเสร็จแล้วมาละลายกับน้ำเปล่า 1.5 ลิตร ผสมให้เข้ากัน จากนั้นนำไปต้ม และกวนจนแป้งเปลี่ยนเป็นสีใส ผสมถ่านกับแป้งมัน กวนจนเข้ากันดี แล้วจึงค่อยๆเติมน้ำแป้งนำไปคลุกเคล้าส่วนผสมต่างๆ จนเข้ากัน จากนั้นนำไปอัดแท่งกระบอกและอุปกรณ์ที่เราเตรียมไว้ เมื่อถ่านที่อัดแท่งเรียบร้อยแล้ว ก็เข้าเครื่องอบแห้ง หรือนำไปตากแดด
ส่วนประโยชน์ของน้ำส้มควันไม้สามารถนำไปใช้ราดทำลายปลวก ป้องกัน มด ตะขาบ แมลงป่อง ใช้ผลิตสารระงับกลิ่นตัว ดับกลิ่นในห้องน้ำ ห้องครัว ถังขยะได้
การบรรจุภัณฑ์ นำถ่านอัดแท่งบรรจุใส่ผลิตภัณฑ์ที่มี โลโก้ชื่อแบรนด์เป็นของตนเอง เพื่อเป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับสินค้าและ
ดึงดูดความสนใจ ทำให้สินค้าของเราโดดเด่น ช่วยเพิ่มกำไรและสร้างมูลค่าเพิ่มได้
ภาพประกอบการทำกิจกรรม
