ข้าพเจ้านางทองใบ สุโส ประเภทประชาชน ตำบลสายตะกู อำเภอบ้านกรวด จังหวัดบุรีรัมย์ ข้าพเจ้าได้สนใจในการทอเสื่อกก จึงได้เข้าไปสัมภาษณ์ นางสมบัติ สุขเป็ง ซึ่งเป็นผู้ปลูกเชี่ยวชาญด้านการทอเสื่อกก ในพื้นที่ หมู่ 3 บ้านสายโท 11 เหนือ ตำบลสายตะกู อำเภอบ้านกรวด จังหวัดบุรีรัมย์
หลังจากที่ข้าพเจ้าได้ศึกษาการปลูกขยายพันธุ์ของต้นกกไปแล้ว ต่อมาข้าพเจ้าได้ไปศึกษาเกี่ยวกับวิธีการเก็บเกี่ยวต้นกกมาตาก สอยให้เป็นเส้น และย้อมสีต้นกกเพื่อใช้ในการทอ
การเก็บเกี่ยวต้นกก
เมื่อต้นกกที่ดามาแก่ตัวพอแล้ว ประมาณ 4 – 5 เดือน สังเกตได้จากดอกกกมีสีเหลือง โดยมากมักจะตัดกกในฤดูฝน เมื่อกกแก่เต็มที่แล้ว ถ้าไม่มีการตัดมันจะเน่าเหี่ยวแห้งฟุบลง แล้วพอฝนเริ่มตกก็แทงหน่อลัดขึ้นมาใหม่เช่นนี้เสมอ ความยาวของต้นกกที่ยาวที่สุด ตั้งแต่ 140 – 180 เซนติเมตร
การสอยต้นกก
- ตัดต้นกกสด
- คัดเลือกต้นกกที่มีขนาดเท่ากันไว้ด้วยกัน
- นำต้นกกที่คัดแล้วมาสอยเป็นเส้นเล็กโดยใช้มีดที่ปลายแหลมคม (มีดแกะสลัก)
- นำเส้นกกที่สอยแล้วมาผึ่งแดดให้แห้ง (ถ้าเป็นไปได้ต้องเป็นแดดที่กล้าจัด)
- นำเส้นกกสอยที่ตากแห้งแล้ว มามัดเป็นมัดๆ รอการย้อมสี
การย้อมสีกก
- เลือกซื้อสีสำหรับย้อมกกสีต่างๆ ที่มีสีสันสวยงาม เช่น สีแดง สีชมพู สีเหลือง สีม่วง สีดำ สีเขียว เป็นต้น
- ก่อไฟโดยไฟที่ใช้ต้องสม่ำเสมอ
- นำปี๊บ หรือกระทะใส่น้ำพอประมาณท่วมเส้นกก นำมาตั้งบนเตารอให้น้ำเดือด
- พอน้ำเดือดก็นำสีที่เลือกมาเทลง
- นำเส้นกกที่คัดเลือกแล้วลงย้อมจนเพียงพอที่จะใช้ในการทอ
- นำเส้นกกที่ย้อมสีแล้วลงล้างในน้ำเปล่า แล้วนำไปตากแดดที่จัดจนแห้ง
- นำเส้นกกที่ย้อมสีตากแห้งแล้ว มาเก็บมัดรวมกัน โดยแยกเป็นสี แต่ละสี
โดยส่วนใหญ่ชาวบ้านนิยมย้อมกกด้วยสีเคมี เนื่องจากสะดวก หาซื้อได้ง่าย และได้สีสันที่สดใส
