ข้าพเจ้า นางสาวสโรชา คะเชนรัมย์ ประเภทบัณฑิตจบใหม่ ตำบลปราสาท อำเภอบ้านด่าน จังหวัดบุรีรัมย์
ธนาคารน้ำใต้ดิน
ข้าพเจ้าและทีมปฏิบัติงาน รวมถึงคณะอาจารย์ที่ปรึกษาตำบลปราสาท ได้เห็นความสำคัญเกี่ยวกับความต้องการของผู้นำชุมชนและชาวบ้านตำบลปราสาท มีความต้องการเกี่ยวกับน้ำ ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญต่อชุมชน จึงได้เกิดโครงการธนาคารน้ำใต้ดินเพื่อชุมชน โดยทางทีมปฏิบัติงานได้ทำการศึกษาเกี่ยวกับธนาคารน้ำใต้ดิน ว่ามีความเป็นมาอย่างไร เป็นรูปแบบไหน ทำไมถึงต้องเรียกว่า “ธนาคารน้ำใต้ดิน” และมีประโยชน์อย่างไร จึงได้มีการจัดโครงการศึกษาดูงานเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพยกระดับการท่องเที่ยว ได้ไปศึกษาดูงานในวันที่ 7 สิงหาคม 2564 ศึกษาดูงานธนาคารน้ำใต้ดินแบบระบบปิด ณ บ้านเลขที่ 239 หมู่ 6 บ้านโคกเมือง ตำบลจระเข้มาก อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ จึงเกิดความเข้าใจเกี่ยวกับประโยชน์ของการทำธนาคารนำใต้ดิน เพื่อเป็นการกักเก็บน้ำไว้ในชั้นใต้ดิน หรือเป็นการเติมน้ำให้ดิน มีความชุ่มชื้น ต้นไม้สามารถเติบโตอย่างสวยงามโดยไม่ต้องรดน้ำ เพราะสามารถดูดน้ำจากดินมาเลี้ยงการเติบโตของต้นไม้ได้ และที่สำคัญ ทำให้ไม่เกิดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย อย่างเช่นน้ำขังหลังห้องน้ำ น้ำขังที่ล้างจาน
หลังจากที่ได้ไปศึกษาดูงานทำให้เข้าใจมากขึ้น จึงได้มีการจัดโครงการธนาคารน้ำใต้ดินเพื่อชุมชนในวันที่ 4-5 กันยายน 2564 โดยมีวิทยากรจากบ้านโคกเมืองที่ได้ไปศึกษาดูงานมาเป็นวิทยากรให้ความรู้เกี่ยวกับธนาคารน้ำใต้ดิน และได้พาชาวบ้านที่เข้าร่วมกิจกรรมลงมือปฏิบัติขุดหลุมในการทำธนาคารน้ำใต้ดิน ณ บ้านบุ หมู่ 12 โดยจะเป็นการเลือกจุดที่มีปัญหา เช่น มีน้ำท่วมขัง ไม่สามารถระบายออกได้ โดยทำการขุดเป็นรูปทรงกรวย ปากหลุมกว้าง 100 ซม. ลึก 180 ซม.
รูปแบบการทำธนาคารน้ำใต้ดิน
ข้าพเจ้าได้รับผิดชอบในการติดตามผลการทำธนาคารน้ำใต้ดินบ้านมะขามป้อม หมู่ 11 โดยมีท่านวิทยากรเป็นผู้พาทำการสาทิต 1 หลุม เป็นจุด ศาลาประชาคมหน้าหมู่บ้าน เพื่อเกิดความเข้าใจ โดยได้ทำการขุดตามรูปแบบขนาดความกว้าง ความลึกถูกต้อง โดยปัญหาหลักของจุดนี้คือ เวลาฝนตกลงมาน้ำที่ไหลจากหลังคาศาลาจะตกลงมาบริเวณนี้ ซึ่งไม่สามารถไหลระบายออกไปได้ เพราะรอบข้างก็เป็นพื้นซีเมนต์หมด จึงทำให้เกิดน้ำขังในบริเวณนี้เป็นประจำ
ทำการขุดตามขนาดที่ต้องการ
ทำการใส่ท่อและหิน
ใส่ตาข่ายเพื่อป้องกันตะกอนหรือเศษใบไม้
เสร็จขั้นตอนการทำธนาคารน้ำใต้ดิน
หลุมหลังห้องน้ำ เป็นอีกหลุมที่ทำหลังห้องน้ำ ซึ่งเป็นปัญหาหลายอย่าง ไม่ว่าน้ำท่วมขัง ส่งกลิ่นเหม็น แหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย น้ำที่ไม่สามารถระบายออกไปได้ เป็นปัญหาที่แก้ไม่เคยได้มาหลายปี แต่พอได้ทำการขุดหลุมธนาคารน้ำใต้ดินระบบปิด ผ่านไปหนึ่งสัปดาห์ กลับทำให้น้ำหลังห้องน้ำที่มีน้ำขัง มีสภาพที่ดีขึ้น ไม่มีน้ำขัง อาจจะยังเห็นผลไม่ชัดเพราะพึ่งได้แค่หนึ่งสัปดาห์ ต้องรอดูผล 1-2 เดือน และติดตามผลต่อไป
หลังจากหนึ่งสัปดาห์ได้ทำการลงพื้นที่ติดตามผลการทำธนาคารน้ำใต้ดินระบบปิด จากการสอบถามชาวบ้านที่ได้ทำ ชาวบ้านมีความดีใจที่สามารถแก้ปัญหาน้ำท่วมขังได้
ปัญหา ยังไม่มี เพราะพึ่งผ่านไปหนึ่งสัปดาห์ อาจจะยังไม่มีปัญหาอะไรให้เห็น แต่โดยรวมแล้วคือดี เป็นประโยชน์ต่อชาวบ้านและชุมชน ลดการส่งกลิ่นเหม็น น้ำท่วมขัง และทำให้ดีต่อสุขภาพของคนในชุมชนอีกด้วย บ้านมะขามป้อมตามเดิม ได้ 7 หลุม แต่เนื่องจากอุปกรณ์ หินหมดก่อน จึงสามารถทำได้เพียง 5 หลุม สาเหตุเกิดจากหมู่บ้านอื่นๆขุดหลุมเกินขนาดตามรูปแบบ จึงทำให้เกิดการใช้หินเกินขนาด และไม่เพียงพอ
สุดท้ายนี้ต้องขอขอบคุณทางผู้นำชุมชน และชาวบ้านที่ให้ความร่วมมือ และทีมปฏิบัติงานงานทุกท่านที่ร่วมด้วยช่วยกันจนโครงการธนาคารน้ำใต้ดินผ่านพ้นไปได้ด้วยดี และเกิดประโยชน์อย่างแท้จริงในชุมชน