ทำความรู้จัก กับโคก หนอง นา โมเดล
โคก หนอง นา โมเดล คือการเกษตร ตาบแบบศาสตร์พระราชา ซึ่งสามารถสร้างประโยชน์ได้หลายอย่าง เป็นการสร้างเศรษฐกิจจากฐานรากได้มั่นคง พึ่งพาตัวเองได้ดั่งคำที่ว่า มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน เป็นโครงการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่ประยุกต์สู่ โคก หนอง นา โมเดล เป็นโมเดลต้นแบบ เศรษฐกิจพอเพียง เกษตรทฤษฎีใหม่
โคก หนอง นา โมเดล คือ การจัดการพื้นที่ซึ่งเหมาะกับพื้นที่การเกษตร ซึ่งเป็นการผสมผสานเกษตรทฤษฎีใหม่ เข้ากับภูมิปัญญาพื้นบ้าน โดยมีองค์ประกอบดังนี้
1.โคก พื้นที่สูง ดินที่ขุดทำหนองน้ำนั้นให้นำมาทำโคก บนโคกปลูกป่า (ป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง) ปลูกพืช ผัก สวนครัว เลี้ยงหมู เลี้ยงไก่ เลี้ยงปลา ทำให้พออยู่ พอกิน พอใช้ ปลูกที่อยู่อาศัยให้สอดคล้องกับสภาพภูมิประเทศ และภูมิอากาศ
2.หนอง หนองน้ำหรือแหล่งน้ำ ขุดหนองเพื่อกักเก็บน้ำไว้ใช้ยามหน้าแล้งหรือจำเป็น และเป็นที่รับน้ำยามน้ำท่วม (หลุมขนมครก) ขุด (คลองไส้ไก่) หรือขุดให้คดเคี้ยวไปตามพื้นที่เพื่อให้น้ำกระจายเต็มพื้นที่เพิ่มความชุ่มชื้น ลดพลังงานในการรดน้ำต้นไม้ ทำฝายทดน้ำ พัฒนาแหล่งน้ำในพื้นที่ ทั้งการขุดลอก หนอง คู คลอง เพื่อกักเก็บน้ำไว้ใช้ยามหน้าแล้ง
3.นา พื้นที่นานั้นให้ปลูกข้าวอินทรีย์พื้นบ้าน โดยเริ่มจากการฟื้นฟูดิน ด้วยการทำเกษตรอินทรีย์ยั่งยืน สร้างจุลินทรีย์ในดินปลอดสารเคมีได้ ยกคันนาให้มีความสูงและกว้าง เพื่อใช้เป็นที่รับน้ำยามน้ำท่วม ปลูกพืชอาหารตามคันนา
โคก หนอง นา โมเดล ณ บ้านถนนขาด หมู่ 14
ในพื้นที่ตำบลประโคนชัยทางกรมการพัฒนาชุมชนได้มีการส่งเสริม ครัวเรือนต้นแบบ(HLM) การทำเกษตรทฤษฏีใหม่ประยุกต์สู่ “โคก หนอง นา โมเดล”จำนวน 14 หมู่บ้าน หมู่บ้านละ 1 ครัวเรือน ในวันที่ 27 มิถุนายน 2564 นายสมนึก โหระ ได้เข้าร่วมโครงการ เป็นครัวเรือนต้นแบบ ในพื้นที่บ้านถนนขาด หมู่ 14 ทำการขุดคลองไส้ไก่ ในพื้นที่ต้นเองจำนวน 3 ไร่ ในบริเวณรอบๆ คลองทำการปลูกหญ้ากันดินถล่ม และปลูกพืชผักสวนครัว ปลูกต้นไม้ ไม้ผล ไม้ยืนต้น มีทั้งไม้พยุง ยางนา ไม้ประดู่ ต้นสักทอง ปลูกตามหลักที่ว่า (ป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง) และบริเวณข้างคลองจะปลูกข้าวแบบอินทรีย์ตามแบบฉบับตนเอง นายสมนึก โหระ เริ่มทำการเกษตรหลังจากกลับมาอยู่บ้านได้ 3 ปี และลงมือทำเกษตรอย่างจริงจังเพราะเห็นญาติพี่น้องทำเกษตรแบบใช้สารเคมีเยอะเกินไปทำให้ขาดทุนและยังเสี่ยงต่อสุขภาพ จึงหันมาทำเกษตรปลอดสาร อย่างจริงจัง และหวังว่าถ้าประสบความสำเร็จจะทำการต่อยอดส่งเริมสนับสนุนการเรียนรู้ให้คนในพื้นที่ได้พึ่งพาตนเองได้
โคก หนอง นา โมเดล คือการทำเกษตรทฤษฎีใหม่โดยใช้ธรรมชาติจัดการตนเองและมีคนทำการขับเคลื่อนมุ่งสู่ความพอเพียง เลี้ยงชีพได้
