รายงานประจำเดือนกันยายน พ.ศ. 2564
นิสิต คำหล้า ประเภทประชาชน HS06
ตำบลแสลงพัน อ.ลำปลายมาศ จ.บุรีรัมย์
ข้าพเจ้านาย นิสิต คำหล้า ประเภทประชาชน HS06 ตำบลแสลงพัน อ.ลำปลายมาศ จ.บุรีรัมย์ ได้ทำการสำรวจข้อมูลพื้นฐานและวิเคราะห์หมู่บ้านบุก้านตงพัฒนาและวางแผนพัฒนาชุมชน โดยได้ลงพื้นที่ปฏิบัติงานในช่วงเวลา กลางเดือนสิงหาคมถึงกลางเดือนกันยายน พบว่าสภาพของประชาชนในพื้นที่ยังอยู่ในภาวะการเฝ้าระวังเรื่องโรคโควิดแพร่ระบาด ระลอกที่ 4 เช่นเดิม ประกอบกับช่วงนี้สภาวะเศรษฐกิจตกต่ำอย่างมาก เนื่องจากชาวบ้านอยู่ในสภาวะกค้าขายที่ฝืดเคืองรุนแรง เพราะะเนื่องจากว่าการหมุนของระบบเงินในท้องถิ่นขาดแคลน ที่มีผลมาจากโรคระบาด จึงทำให้ระบบเศรษฐกิจเข้าสู่สภาวะชะงักงัน ประกอบกับช่วงนี้เป็นช่วงการเพาะปลูกของเกษตรกร ทำให้ชาวบ้านต้องดูแลแปลงปลูกข้าว พืชผัก และหญ้าอาหารสัตว์ เมื่อเข้าสู่ฤดูฝน ในสภาพเศรษฐกิจตกต่ำรุนแรง ซึ่งกระบวนการเพาะปลูกกต่างๆททำได้จำกัด เช่น การควบคุมวัชพืช การใช้ปุ๋ย เป็นต้น อย่างไรก็ตามในด้านการพัฒนาชุมชนของโครงการยังคงดำเนินการต่อไปภายใต้สภาพดังปัญหาดังกล่าว ซึ่งมีกระบวนการดำเนินงานในรอบเดือนคือ การอบรมเชิงปฏิบัติการการส่งเสริมอาชีพจากการเพาะ การแปรรูป และการตลาดเห็ดนางฟ้า และครอบคลุมไปถึงแนวทางการทำเพจแนะนำสินค้าและผลิตภัณฑ์ของกลุ่มและพัฒนาตลาดออนไลน์ โดยข้าพเจ้าทำหน้าที่เป็นผู้ร่วมศึกษาและรับการฝึกอบรมร่วมกับสมาชิกในกลุ่ม โดยมีรายละเอียดของกิจกรรมต่างๆในรอบเดือนมีดังนี้
1) แนวทางการจัดทำรายงานการดำเนินงานของโครงการในรอบแรก
สำหรับในช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนกรกฏาคม พ.ศ. 2564 นั้นจะมีการสรุปข้อมูลเพื่อจัดทำรูปเล่มและนำส่งรายงานหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ซึ่งมีข้อมูลการเก็บโดยภาพรวมของการเก็บข้อมูลดังนี้
1.1) สภาพทั่วไปของพื้นที่ บ้านบุก้านตงพัฒนา หมู่ที่ 16
1.2) ประวัติทั่วไปของ ชุมชนบ้านบุก้านตงพัฒนา
1.3) แผนที่ชุมชน บ้านบุก้านตงพัฒนา
1.4) ข้อมูลสำคัญรายหมู่บ้าน บ้านบุก้านตงพัฒนา
1.5) ข้อมูลสมาชิกในชุมชน บ้านบุก้านตงพัฒนา
1.6) ข้อมูลอื่นๆที่สำคัญในชุมชน
2) การพัฒนาการตลาดและการท่องเที่ยวบนฐานของผลิตภัณฑ์ชุมชน
สำหรับชุมชนบุก้านตงและบุก้านตงพัฒนาซึ่งเป็นพื้นที่ ที่ข้าพเจ้ารับผิดชอบหลักได้ลงก้อนเห็ดจำนวน 800 ก้อน กลุ่มชุมชนดังกล่าวได้ดำเนินการลงเห็ดไปเดือนที่แล้วเมื่อวันที่ 11 กรกฎาคม 2564 ช่วงนี้กลุ่มสมาชิกกำลังศึกษาและดำเนินการทำการผลิตเห็ดนางฟ้าในช่วงเริ่มต้น เรียนรู้แนวทางการตลาด การสร้างเครือข่ายกลุ่มผู้สนใจผลิตเห็ดนางฟ้า ตลอดจนการศึกษาการทำบัญชีการผลิตอย่างง่าย การประชาสัมพันธ์การบริโภคและการผลิตเห็ดนางฟ้าในเครือข่ายสังคมออนไลน์ เช่น เฟสบุ๊ค เพื่อเป็นผลิตภัณฑ์หนึ่งในชุมชนและสับสนุนการท่องเที่ยวในชุมชน เพื่อที่จะประเมินถึงจุดอ่อนจุดแข็งในการต่อยอดการผลิตเห็ดนางฟ้าในชุมชนต่อไป
3) กิจกรรมติดตามให้คำแนะนำสมาชิกในการให้คำแนะนำการพัฒนาและปรับปรุงผลิตภัณฑ์
ติดตามและให้คำแนะนำกลุ่มสมาชิกที่เข้าร่วมจำนวน 10 คน จากตัวแทนสมาชิกครัวเรือนของบ้านบุก้านตงพัฒนาหมู่ที่ 16 และหมู่ที่ 12 ที่เข้ารับการอบรมเชิงปฏิบัติการการส่งเสริมอาชีพจากการเพาะเห็ด โดยมีข้าพเจ้าร่วมทำหน้าที่เป็นผู้ร่วมศึกษาและรับการฝึกอบรมร่วมกับสมาชิกในกลุ่ม 10 คนดังนี้
- นางเภา เสือซ่อนโพรงบ้านเลขที่ 291 หมู่ที่ 16
- นางเสาร์ จันโสดาบ้านเลขที่ 290 หมู่ที่ 16
- นางสาวพัชรีพรภาคะบ้านเลขที่ 232 หมู่ที่ 16
- นางอัมพร โพนรัตน์บ้านเลขที่ 230 หมู่ที่ 16
- นางสาวพรจันทร์ บุญทองบ้านเลขที่ 16 หมู่ที่ 16
- นางไผ่ แสงสำโรง บ้านเลขที่ 133 หมู่ที่ 12
- นางวิไลรัตน์ เนียนสันเทียะ บ้านเลขที่ 6 หมู่ที่ 12
- นางอนงค์ ห้วยทอง บ้านเลขที่ 9 หมู่ที่ 12
- นางประยูรภาคะบ้านเลขที่ 29 หมู่ที่ 12
- นางสวรรค์เนียนสันเทียะ บ้านเลขที่ 14 หมู่ที่ 12
โดยมีการแนะนำดังนี้คือ 1) ติดตามและให้คำแนะนำการเก็บเห็ดนางฟ้าและเทคนิคการทำให้ผลผลิตเห็ดสม่ำเสมอ 2) ให้คำแนะนำในการดูแลรักษาและเก็บผลผลิต 3) ปัญหาและข้อควรระวังในการผลิตเห็ดนางฟ้าให้ได้ผลผลิตที่ได้ ผลการอบรมพบว่าชาวบ้านให้ความสนใจดี และนำไปปฏิบัติเพื่อแก้ปัญหาพบว่าชาวบ้านให้การปฏิบัติด้วยดี
- การแปรรูปผลผลิตเห็ดนางฟ้าด้วยการทำผลิตภัณฑ์แหนมเห็ดนางฟ้าและน้ำพริกเห็ดนางฟ้า
ติดตามและให้คำแนะนำกลุ่มสมาชิกที่เข้าร่วมจำนวน 10 คน จากตัวแทนสมาชิกครัวเรือนของบ้านบุก้านตงพัฒนาหมู่ที่ 16 และหมู่ที่ 12 ที่เข้ารับการอบรมเชิงปฏิบัติการการส่งเสริมอาชีพทำผลิตภัณฑ์แหนมเห็ดนางฟ้าและน้ำพริกเห็ดนางฟ้า โดยมีข้าพเจ้าร่วมทำหน้าที่เป็นผู้ร่วมศึกษาและรับการฝึกอบรมร่วมกับสมาชิกในกลุ่ม 10 คนดังนี้
วัตถุดิบและขั้นตอนการทำแหนมเห็ด
1) เห็ดนางฟ้า 1 กิโลกรัม 2) ข้าวมันปูหุงสุก 6-8 ทัพพี
3) ผงปรุงรสครึ่งถึง1 ช้อนโต๊ะ 4) กระเทียมไทยบุบ 25-30 กลีบ
5) เกลือแกง 1 ช้อนโต๊ะ 6) พริกขี้หนู 15-20 เม็ด
ขั้นตอนการทำมีดังนี้
1) การนึ่งเห็ดนางฟ้า นำเห็ดนางฟ้ามาล้างทำความสะอาด แล้วทิ้งไว้ให้สะเด็ดน้ำ นำเห็ดนางฟ้าไปนึ่งให้สุกโดยใช้เวลาประมาณ 10 – 15 นาที จากนั้นนำมาฉีกเป็นเส้น ๆ แล้วพักไว้ เตรียมนำไปหมักกับเครื่องหมัก
2) การปรุงรส นำเห็ดนางฟ้าที่เตรียมไว้ ใส่ลงในชามผสม จากนั้นใส่ข้าวมันปูหุงสุก ตามด้วยกระเทียมไทยบุบ เกลือแกง พริกขี้หนูและผงปรุงรสลงไป แล้วคลุกเคล้าให้เข้ากันดี ใช้ถุงขนาด 3×5 ซม.
3) การหมักและการบริโภค นำถุงที่บรรจุมาตัดปลายถุงออกให้เป็นทรงสามเหลี่ยม จากนั้นใส่แหนมเห็ดลงไปแล้วใช้ยางรัดให้แน่น แล้วนำไปหมักทิ้งไว้ในอุณหภูมิห้องเป็นเวลา 3-5 วัน เพื่อให้แหนมมีรสเปรี้ยวแหนม เห็ดที่ครบเวลาหมักแล้ว มาแกะออกจากห่อและนำมาบริโภคเป็นอาหารหรือนำไปขายก็ได้
วัตถุดิบและขั้นตอนการทำน้ำพริกเห็ดนางฟ้า
1) เห็ดนางฟ้า 500 กรัม 2) พริกขี้หนู 8-12 เม็ด และพริกแดง 14-16 เม็ด
3) ซีอิ้วขาว 5 ช้อนโต๊ะ 4) มะนาว 5 ลูก
5) น้ำตาลปี๊ปหรือน้ำตาลทราย 2-3 ช้อนชา 6) เกลือป่นเล็กน้อยและโปรตีนเกษตรสำหรับโรยหน้า
ขั้นตอนการทำน้ำพริกเห็ดนางฟ้ามีดังนี้
1) ล้าง เห็ดนางฟ้า ให้สะอาด พักไว้ให้แห้ง จากนั้นฉีกเห็ดนางฟ้าเป็นชิ้นเล็กพอดีคำ
2) นำเห็ดนางฟ้าฉีกลงไปคั่วพร้อมกันกับพริกให้สุกมีกลิ่นหอม ตักใส่จานพักไว้
3) นำเห็ดและพริกคั่วไปตำให้พอละเอียด แล้วนำลงใส่ชามผสมเตรียมปรุง
4) ปรุงรสด้วย ซีอิ๊วขาว มะนาว น้ำตาล เกลือป่น ระหว่างนี้ให้เติมน้ำร้อนลงไปเล็กน้อยเพื่อไม่ให้น้ำพริกแห้ง้งจนเกินไป
5) ชิมรสชาติตามชอบค่อยตักใส่ถ้วยหรืออาจจะโรยหน้าด้วย โปรตีนเกษตร
- การให้คำแนะนำเกี่ยวกับด้านการตลาด กับกลุ่มผลิตภัณฑ์จากเห็ด
ช่วงนี้กลุ่มสมาชิกกำลังศึกษาและดำเนินการทำการผลิตเห็ดนางฟ้าในช่วงเริ่มต้น การเรียนรู้แนวทางการตลาด การสร้างเครือข่ายกลุ่มผู้สนใจผลิตเห็ดนางฟ้าเป็นสิ่งสำคัญ ตลอดจนการศึกษาการทำบัญชีการผลิตอย่างง่าย มีการประชาสัมพันธ์การบริโภคและการผลิตเห็ดนางฟ้าในเครือข่ายสังคมออนไลน์ เช่น เฟสบุ๊คหรือการส่งต่อข้อมูลในกลุ่มไลน์ เพื่อนำเสนอถึงการเป็นผลิตภัณฑ์หนึ่งในชุมชนและสนับสนุนการท่องเที่ยวในชุมชน จากนั้นจะทำการประเมินถึงจุดอ่อนจุดแข็งในการต่อยอดการผลิตเห็ดนางฟ้าในชุมชนต่อไป
- ทำเพจแนะนำสินค้าและผลิตภัณฑ์ของกลุ่มและพัฒนาตลาดออนไลน์
อยู่ในช่วงการเรียนรู้แนวทางการตลาด การสร้างเครือข่ายกลุ่มผู้สนใจบริโภคเห็ดนางฟ้า ตลอดจนการศึกษาการทำบัญชีการผลิตอย่างง่าย การประชาสัมพันธ์การบริโภคและการผลิตเห็ดนางฟ้าในเครือข่ายสังคมออนไลน์ เช่น เฟสบุ๊คหรือกลุ่มไลน์ นอกจากนี้ยังทำการประชาสัมพันธ์บนเพจ “กลุ่มแสลงพันเข้มแข็ง” เพื่อชูธงในการเป็นผลิตภัณฑ์หนึ่งในชุมชน ช่วยสนับสนุนการบริโภคอาหารปลอดสารพิษ และสนับสนุนการท่องเที่ยวในชุมชนต่อไป
